Data juliańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
wiki, linki, kat.
Linia 1:
Rachuba'''Data dniJuliańska''' juliańskich polega na ponumerowaniu wszystkich kolejnych dni niezależnie od roku, do jakiego należą. Chwilą początkową tej rachuby jest godzina 12.00 w południe czasu południka zerowego dnia 1 stycznia 4713 r. p.n.e. wg [[kalendarz juliański|kalendarza juliańskiego]] (przedłużonego odpowiednio wstecz). Rachubę tę wprowadził Józef[[Joseph Scaliger]] w r. [[1583]], nazywając ją "dniami juliańskimi" na cześć swojego ojca. Wg tej rachuby można przypisać każdemu dniu następującemu po tej dacie jednoznaczny numer. Doby zaczynają się w południe, ponieważ do r. [[1925]] doba astronomiczna zaczynała się w południe, o godz. 12.00 czasu urzędowego.
Definicja daty juliańskiej (dni Juliańskie):
 
Aby wyrazić w tej rachubie dokładniej czas jakiegoś zdarzenia, do do juliańskiego numeru dnia dodaje się część ułamkową określającą ułamek doby, jaki upłynął od godziny 12.00 w południe. Taką ulepszoną, ciągłą rachubę czasu nazywa się datami juliańskimi.
 
Datę juliańską dla czasu uniwersalnego [[UT1]] i czasu uniwersalnego skoordynowanego [[UTC]] oznaczamyoznacza się skrótem JD (Julian Date). Dla czasu efemeryd oznacza się ją skrótem [[JED]] (Julian Ephemeris Date). Podając wartość JD warto zaznaczyć, wg jakiej rachuby czasu określono porę dnia.
Rachuba dni juliańskich polega na ponumerowaniu wszystkich kolejnych dni niezależnie od roku, do jakiego należą. Chwilą początkową tej rachuby jest godzina 12.00 w południe czasu południka zerowego dnia 1 stycznia 4713 r. p.n.e. wg kalendarza juliańskiego (przedłużonego odpowiednio wstecz). Rachubę tę wprowadził Józef Scaliger w r. 1583, nazywając ją "dniami juliańskimi" na cześć swojego ojca. Wg tej rachuby można przypisać każdemu dniu następującemu po tej dacie jednoznaczny numer. Doby zaczynają się w południe, ponieważ do r. 1925 doba astronomiczna zaczynała się w południe, o godz. 12.00 czasu urzędowego.
 
Fakt, że daty juliańskie liczy się od południa, a liczby odpowiadające naszym czasom są bardzo duże, sprawia to trochę kłopotu. Z tego powodu coraz częściej używa się zmodyfikowanych dat juliańskich MJD (Modified Julian Date), zdefiniowanych następująco:
Aby wyrazić w tej rachubie dokładniej czas jakiegoś zdarzenia, do do juliańskiego numeru dnia dodaje się część ułamkową określającą ułamek doby, jaki upłynął od godziny 12.00 w południe. Taką ulepszoną, ciągłą rachubę czasu nazywa się datami juliańskimi.
 
:MJD = JD - 2 400 0002400000,5.
Datę juliańską dla czasu uniwersalnego UT1 i czasu uniwersalnego skoordynowanego UTC oznaczamy skrótem JD (Julian Date). Dla czasu efemeryd oznacza się ją skrótem JED (Julian Ephemeris Date). Podając wartość JD warto zaznaczyć, wg jakiej rachuby czasu określono porę dnia.
 
Fakt, że daty juliańskie liczy się od południa, a liczby odpowiadające naszym czasom są bardzo duże, sprawia trochę kłopotu. Z tego powodu coraz częściej używa się zmodyfikowanych dat juliańskich MJD (Modified Julian Date), zdefiniowanych następująco:
 
MJD = JD - 2 400 000,5.
 
Algorytm obliczania daty juliańskiej:
Linia 18 ⟶ 15:
Astronomowie przyjmują numerację lat ery nowożytnej, taką, jak urzędowa, ale lata ery starożytnej liczone są, dla wygody rachunków, od zera. Tak więc np. wg urzędowej rachuby lat Rzym został zbudowany w r. 753 p.n.e. (-753), ale wg rachuby astronomicznej zdarzyło się to w roku -752.
 
Przy obliczaniu daty juliańskiej dla lat p.n.e. należy więc numer roku zwiększyć o 1. Kolejnym krokiem jest zmiana numerów miesięcy. Miesiące od marca do grudnia mają numer normalny (3 ÷ 12), natomiast styczeń i luty traktujemy jako miesiąc 13-ty i 14-ty roku poprzedniego. Należy ich numer zwiększyć o 1, a numer roku, oczywiście zmmniejszyzmmniejszyć o 1.
 
Następnie obliczamyoblicza się kolejno:
(1) *JD = Int(365,2425 • rok) + Int(30.6001 • m-c) + dzień + 1720994.5;
 
DokonujemyDokonuje się zamiany pory dnia na ułamek doby:
(1) JD = Int(365,2425 • rok) + Int(30.6001 • m-c) + dzień + 1720994.5;
(2) *t = godz/24 + min/(60 × 24) + sek/(3600 × 24);
 
Dla dat po 1.10.1582 r. obliczamyoblicza się liczbę lat przestępnych wg wzoru:
Dokonujemy zamiany pory dnia na ułamek doby:
(3) *p = Int(Int(rok/100)/4) - Int(rok/100) + 2;
 
Ostatecznie otrzymujemypowstaje wzór na datę Juliańską (dni Juliańskie):
(2) t = godz/24 + min/(60 × 24) + sek/(3600 × 24);
(4) *JD = JD + p + t;
 
Dla dat po 1.10.1582 r. obliczamy liczbę lat przestępnych wg wzoru:
 
(3) p = Int(Int(rok/100)/4) - Int(rok/100) + 2;
 
Ostatecznie otrzymujemy wzór na datę Juliańską (dni Juliańskie):
 
(4) JD = JD + p + t;
 
Wzór ten nadaje się do obliczania dat juliańskich dla okresu od roku 8 n.e. Dla wcześniejszych lat trzeba uwzględnić lata przestępne wprowadzane w tym okresie.
Linia 40 ⟶ 30:
Objaśnienie: funkcja Int(x) wyznacza część całkowitą wartości x po obcięciu części ułamkowej.
Uwaga Data Juliańska (dni Juliańskie) nie ma nic wspólnego z Kalendarzem Juliańskim. Kalendarz Juliański to inny system przedstawiania rachuby czasu (jest cofnięty o 10 dni względem Kalendarza Gregoriańskiego).
 
Zobacz także : "dni Juliańskie".
[[Kategoria:Astronomia]]