Już od samego początku historii procesorów starano się zwiększać [[moc obliczeniowa|moc obliczeniową]] a takżeoraz szybkość wykonywania programu poprzez zwiększanie liczby jednostek wykonawczych w procesorach. Dzięki temu przy dogodnych warunkach udawało się wykonać więcej niż jedną instrukcję w tym samym czasie. Poprawienie warunków równoległego (i szybszego) wykonywania instrukcji zostało osiągnięte przez wprowadzenie techniki wcześniejszego wykonania instrukcji ([[język angielski|ang.]] [[Out-of-Order Execution]]). Wszystkie te mechanizmy zwiększania równoległości wykonywania instrukcji zaszyte były w logice mikroprocesorów. W przeciwieństwie do innych architektur [[mikroprocesor|mikroprocesorów]], architektura VLIW charakteryzuje się maksymalnie daleko idącym uproszczeniem jednostek sterujących (CU) w samym mikroprocesorze. Logika została maksymalnie uproszczona aż do całkowitego zaniku niektórych elementów. Całą złożoność przepływu sterowania w mikroprocesorze, czyli wykonywania rozkazów (programu), przerzucono na barki oprogramowania – [[kompilator|kompilatorów]]. Rezygnacja z całej tej logiki wymusiła dostarczenie do procesora wystarczającej liczby danych – sygnałów sterujących. Z tego powodu pojedyncze rozkazy posiadają w sobie już zdekodowane (lub wstępnie zdekodowane) sygnały sterujące, dane oraz, co najważniejsze, "instrukcje" dedykowane dla konkretnych jednostek wykonawczych mikroprocesora. Tak stworzona pojedyncza instrukcja procesora VLIW ma wielkość rzędu setek bitów – 256 lub więcej.
