Edyl: Różnice pomiędzy wersjami

'''Edyl''' ([[łacina|łac.]] ''aedilis'' – l.mn. ''aediles'';) – urzędnik w starożytnym Rzymie w okresie [[republika rzymska|republiki]].

Nazwa "edyl" pochodzi od słowa ''aedes'' (świątynia) i wskazuje, żejako początkowo edylowie byli urzędnikami świątynnymi,świątyni a[[Ceres]], konkretniestanowiącej związanymijeden z plebejskąnajważniejszych świątyniąośrodków (potemkultowych zaś]]plebejusze|plebejuszy]]. odpowiadaliWłaściwy zaurząd sprawyedyla kulturalnepowstał iw społeczne)494 p.n.e., w tym samym czasie, gdy plebejusze wywalczyli prawo powoływania [[trybun ludowy|trybunów ludowych]]. Edylowie byli urzędnikami przydzielonymi do pomocy trybunom. Początkowo edylowie pochodzili z mianowania samych trybunów, następnie corocznie wybierały ich ''[[comitia tributa]]''.

W [[367 p.n.e.|367 roku p.n.e.]] utworzono dwóch patrycjuszowskich '''edylów kurulnych''' (''aediles curules''), wybieranych na [[komicja trybusowe|komicjach trybusowych]] w liczbie dwóch na roczną kadencję. Edylowie kurulni uchodzili za wyższych rangą od swych plebejskich kolegów, co zaznaczone było prawem do krzesła kurulnego i purpurowym szlakiem na obramowaniu [[toga|togi]] (edylowie plebejscy nie mieli purpurowego szlaku na obramowaniu togi i zasiadali na zwykłej ławie). Z czasem do edylatu kurulnego dopuszczono [[plebejusze|plebejuszy]]. Poza prestiżowym aspektem edylatu kurulnego w praktyce edylowie kurulni mieli ten sam zakres działalności. Edylowie wyprawiali igrzyska na własny koszt. Jego dalsza kariera zależała od tego czy podobał się ludziom czy nie.