Sprzęgło wiskotyczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat.
kat.
Linia 1:
{{integruj zdo|SyncroSprzęgło wiskotyczne}}
 
'''Syncro''' – specyficzny sposób [[przeniesienie napędu|przeniesienia napędu]] w drogowym [[pojazd silnikowy|pojeździe silnikowym]] z [[napęd]]em na oś przednią i tylną. Pierwsze egzemplarze tego nietypowego rozwiązania przeniesienia mocy zostały zastosowane w drugiej wersji [[Golf (samochód)|Volkswagena Golfa]] w latach [[1985]]-[[1987]]. Zasada działania mechanizmu jest oparta w głównej mierze na [[sprzęgło|sprzęgle]] wiskotycznym (lepkościowym). Element ten jest umieszczony pomiędzy [[wał napędowy|wałem napędowym]] i [[tylny most|tylnym mostem]]. Zawiera szereg metalowych tarcz zamkniętych szczelnie w obudowie wraz ze specjalnym płynem lepkościowym (olej silikonowy). Gdy prędkość obrotu wału napędowego jest większa niż prędkość mostu tylnego (czyli gdy prędkości obrotowe osi przedniej i tylnej pojazdu są różne), szybkość poruszania się blaszek sprzęgła powoduje zmianę temperatury płynu lepkościowego. W efekcie powoduje to sklejenie ich ze sobą (za pośrednictwem płynu) i przekazanie napędu w kierunku osi tylnej. Reasumując – syncro jest napędem o podziale mocy zależnym od uślizgu kół osi przedniej. Jeśli oś przednia traci przyczepność, napęd zostaje przeniesiony na koła tylne. Rozwiązania tego typu były stosowane do momentu pojawienia się czwartej generacji VW Golfa. Wówczas sprzęgło wiskotyczne zostało zastąpione sprzęgłem typu [[Haldex]].
'''Sprzęgło wiskotyczne''' - [[sprzęgło]] stosowane w [[samochód|samochodach]], w miejscach gdzie potrzebne jest płynne sterowanie przeniesieniem momentu.
 
Stosuje się je popularnie jako element łączący wentylator przy [[chłodnica|chłodnicy]] cieczy chłodzącej z osią obrotu [[pompa wody|pompy wody]] oraz w samochodach [[AWD|z napędem na 4 koła]] jako element [[Układ przeniesienia napędu|układu przeniesienia napędu]], gdzie często zastępuje [[mechanizm różnicowy]].
 
=== Budowa ===
Element ten jest oparty na szwedzkim patencie wykorzystującym zmiany lepkości specjalnego [[olej silikonowy|oleju silikonowego]] (oleju wiskotycznego) w zależności od jego temperatury. Olej zmieniając swoją [[lepkość]], zmienia [[poślizg]] i [[tarcie]] między elementami ciernymi poszczególnych części składowych sprzęgła - umieszczonymi na przemian płytkami, z których co druga połączona jest z wielowypustem na wale napędowym, a pozostałe połączone są z obudową.
 
=== Zasada działania ===
Przy bardzo niskiej temperaturze olej wiskotyczny jest w [[stan skupienia|stanie skupienia]] zbliżonym do ciekłego i eliminuje połączenie między okładzinami sprzęgła. Przy wysokiej temperaturze olej zmienia swój [[stan skupienia]] w zbliżony do stałego i zaciska połączenie. Pomiędzy tymi dwoma przypadkami, w zależności od temperatury olej wiskotyczny zmienia swoją lepkość zmieniając tarcie i poślizg pomiędzy okładzinami.
 
W zależności od zastosowania temperaturę oleju można zmieniać na różne sposoby. Jeżeli sprzęgło reguluje prędkość obrotową wentylatora chłodnicy to temperaturą oleju może być temperatura w przedniej części [[blok silnika|bloku silnika]]. Wał wirnika pompy wody podczas pracy silnika kręci się z prędkością równą [[prędkość obrotowa silnika|prędkości obrotowej silnika]], natomiast wentylator musi kręcić się z różną prędkością, aby utrzymać odpowiednią temperaturę bloku silnika. Im temperatura silnika wyższa tym szybciej powinien się obracać wentylator. Jednocześnie im wyższa temperatura, tym tarcie większe, zatem zgodnie z założeniem wentylator obraca się szybciej. Przy sztywnym połączeniu wentylator kręci się z prędkością wirnika pompy wody.
 
W wypadku wykorzystania sprzęgła do połączenia wałów napędowych konstrukcja jest odmienna. W przypadku wystąpienia [[poślizg]]u kół pojawia się różnica prędkości obrotowej przedniego i tylnego wału napędowego - różnica ta odpowiada różnicy [[prędkość obrotowa|prędkości obrotowej]] poszczególny płytek sprzęgła względem siebie, co powoduje wzrost ciśnienia i temperatury oleju. Właściwości oleju sprawiają, że bardzo szybko reaguje on na zmianę tych parametrów. Wzrost ich wartości powoduje jak wspomniano gęstnienie oleju, co z kolei wpływa na stopniowe wyrównanie obrotów i usztywnianie połączenia.
 
O poprawności działania sprzęgła wiskotycznego decyduje ciśnienie oleju wiskotycznego. Parametr ten można regulować zmieniając ilość oleju w przekładni, regulacji tej dokonuje jednak producent na podstawie wielu testów.
 
Zaletą sprzęgła wiskotycznego jest możliwość płynnej regulacji rozdziału [[moment obrotowy|momentu obrotowego]] - od praktycznie rozłączenia do niemal sztywnego połączenia, tym samym przewyższa np. mechanizm różnicowy [[Torsen]]. Kolejną z zalet jest bezobsługowość tego mechanizmu i jego niewielka awaryjność - jakiekolwiek naprawy polegają na wymianie całego elementu.
 
 
{{motoryzacja stub}}
 
[[Kategoria:Sprzęgła]]
 
[[de:Syncro]]
 
[[de:Visco-Kupplung]]
[[en:Viscous coupling unit]]
[[ja:ビスカスカップリング]]