Wersja z 20:51, 24 mar 2007 edytuj Wiktoryn (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 71 797 edycji m drobne redakcyjne ← poprzednia edycja		Wersja z 04:23, 10 kwi 2008 edytuj anuluj edycję MastiBot (dyskusja \| edycje) Boty 3 404 371 edycji m robot dodaje: sv:Lajos Batthyány; zmiany kosmetyczne następna edycja →
Linia 1: [[~~Image~~Grafika:Barabas-batthyany.jpg\|thumb\| hrabia Lajos Batthyány (autor: [[Miklós Barabás]], 1840)]] '''Lajos Batthyány''', [[węg.]] Batthyány Lajos (ur. [[7 lutego]] [[1807]], Pozsony (ob. [[Bratysława]]), zm. [[6 października]] [[1849]], [[Budapeszt\|Buda]]) – hrabia, członek starej, szlacheckiej rodziny [[Batthyány]]. Pierwszy [[premierzy Węgier\|premier Węgier]] w roku [[1848]]. == Biografia == Lajos Batthyány chciał początkowo jako młody mężczyzna robić karierę wojskową, jednak już 1827 zmienił zdanie, opuścił wojsko i zajął się zarządzaniem swoimi dobrami i studiowaniem prawa, kończąc złożonym w [[Zagrzeb]]iu egzaminem końcowym. Od [[1830]] r. brał udział jako członek koła magnatów w posiedzeniach parlamentu węgierskiego w Bratysławie. [[4 grudnia]] [[1834]] poślubił Antonię z domu [[Mihály Zichy\|Zichy]] de Vazsonkeö. Batthyány walczył o prawa węgierskiego narodu do niepodległości, własnego rządu i konstytucji. Cel ten chciał osiągnąć na drodze reform i rokowań z Austriakami, kierując się przykładem [[István Széchenyi\|Istvána Széchenyiego]], a nie [[Lajos Kossuth\|Lajosa Kossutha]]. W [[1848]] r. życzenia narodu węgierskiego zostały przedstawione [[władcy Austrii\|cesarzowi Austrii]] i [[władcy Węgier\|królowi Węgier]] [[Ferdynand I (cesarz austriacki)\|Ferdynandowi I]]. Jednocześnie wybrano Batthyánya na pierwszego premiera niezależnych Węgier. Militarna odpowiedź Austrii padła [[9 września]], kiedy to ok. 350 tysięczne siły interwencyjne Rosji, Chorwacji i Austrii wkroczyły do Węgier. W kleszczach między rosyjskimi wojskami z północy i wschodu, chorwackimi pod dowództwem [[Josip Jelačić\|hrabiego Jelacicia]] z południa i austriackimi pod wodzą księcia Alfreda von Windisch-Graetz z zachodu został zdławiony węgierski ruch wolnościowy, a Węgry stały się ponownie częścią monarchii Habsburgów. Po klęsce wojny o niepodległość ok. 4900 węgierskim oficerom i żołnierzom udało się uciec do [[Imperium Osmańskie~~\|Imperium Osmańskiego~~]]go, 13 węgierskich generałów i oficerów w [[Arad]] i samego Batthyánya (jako byłego premiera) w Peszcie skazano na śmierć i [[6 października]] [[1849]] wyroki wykonano. Jedna z [[legenda\| legend]], którą według węgierskiego historyka Róberta Hermanna stworzyli handlarze winem, mówi, że jakoby po egzekucji austriaccy oficerowie stuknęli się na toast piwem i w związku z tym stukanie się piwem na Węgrzech jest do dziś źle widzianym i obraźliwym gestem. Prawdą natomiast jest, iż 6 października 1849 r. był na Węgrzech dniem żałoby narodowej, a w miejscu egzekucji Batthyánya płonie do dziś wieczny ogień. Zwłoki Batthyánya zostały złożone w krypcie kościoła Franciszkanów a po [[Węgiersko-Austriacka ugoda\|Węgiersko-Austriackej ugodzie]] uroczyście przeniesione i pochowane 9 czerwca 1870 w mauzoleum na cmentarzu Kerepesi, niedaleko Dworca Wschodniego (Keleti) w Budapeszcie. ▼ ▲Zwłoki Batthyánya zostały złożone w krypcie kościoła Franciszkanów a po [[Węgiersko-Austriacka ugoda\|Węgiersko-Austriackej ugodzie]] uroczyście przeniesione i pochowane 9 czerwca 1870 w mauzoleum na cmentarzu Kerepesi, niedaleko Dworca Wschodniego (Keleti) w Budapeszcie. [[Kategoria:Węgierscy politycy\|Batthyány, Lajos]] [[Kategoria: Węgierska szlachta\|Batthyány, Lajos]] [[Kategoria: Batthyány\|\|Batthyány, Lajos]] [[de:Lajos Batthyány]] Linia 20 ⟶ 19: [[eo:Lajos Batthyány]] [[hu:Batthyány Lajos]] [[sv:Lajos Batthyány]]

Lajos Batthyány: Różnice pomiędzy wersjami