Sark: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Ciekawostka: odnośnik do bezrobocia i małe zmiany gramatyczne |
drobne merytoryczne/zamiana miejsc |
||
Linia 20:
[[Grafika:Church - Sark.jpg|thumb|250px|[[Anglikanizm|Anglikański]] kościół św. Piotra na Sarku]]
'''Sark''' ([[język angielski|ang.]] ''Sark'', ''Isle of Sark'', [[język francuski|fr.]] ''Sercq'', [[Sercquiais|sark]] ''Sèr'') - czwarta co do wielkości [[wyspa]] należąca do archipelagu [[Wyspy Normandzkie|Wysp Normandzkich]], [[dependencja]] i administracyjnie część [[Baliwat]]u [[Guernsey]]. ''De facto'' feudalna monarchia dziedziczna pod władzą [[seniorzy Sarku|seniora]], uznająca zwierzchność [[władcy Anglii|króla Anglii]].
==Historia==▼
Pierwsze pisane wzmianki o wyspie pochodzą z czasów [[Cesarstwo rzymskie|Cesarstwa Rzymskiego]]. Była wtedy znana pod łacińską nazwą ''Sargia''. W [[565]] roku na Sarku osiedlili się mnisi, którzy założyli [[klasztor]] istniejący do [[XIV]] wieku. W [[933]] roku wyspa została nadana przez króla Francji [[Normanowie|Normanom]] i weszła w skład posiadłości Williama Longsforda. W 1100 roku Sark został zdobyty przez francuski ród Reviers-de-Vernon. W 1218 roku wyspa została zdobyta przez [[Anglicy|Anglików]]. ▼
W XIV wieku Sark nawiedziła epidemia [[ospa prawdziwa|ospy]], która zdziesiątkowała mieszkającą na wyspie ludność. ▼
W XV wieku Sark był bezludny i stanowił [[przystań]] dla [[piraci|pirackich statków]]. Wyspę ponownie zasiedlono w [[1563]] roku z inicjatywy rodu de Cartret. W [[1565]] roku suwereni wyspy stali się [[wasal]]ami królowej Anglii, [[Elżbieta I Tudor|Elżbiety I]]. Wtedy tez ustalono panujące do dziś zasady systemu feudalnego wyspy. W 1579 roku powołano parlament ''[[Chief Pleas]]'', w którym zasiadają dożywotnio głowy 40 rodzin mieszkających na Sarku. W [[1582]] roku [[baliwat|bailiff]] Guernsey wymusił na suwerenach Sarku uznanie częściowego poddaństwa wyspy od Baliwatu Guernsey.▼
W XVII wieku podczas [[Angielska wojna domowa|wojny domowej w Anglii]] wyspa Sark opowiedziała się za rządami parlamentu angielskiego. W 1720 roku lord John Cartret sprzedał Sark Johnowi Johnsonowi. Od tego czasu jeszcze kilkakrotnie wyspa zmieniała swoich właścicieli. W [[XVIII]] wieku na wyspie pojawili się misjonarze [[metodyści]].▼
Pod koniec XVIII wieku pod wpływem wydarzeń [[Wielka Rewolucja Francuska|Rewolucji Francuskiej]] na Sarku doszło do krótkotrwałego powstania ludowego przeciwko władzy feudalnej.▼
W latach 1833-1847 na wyspie działała kopalnia miedzi i srebra. W [[1922]] roku doszło do reformy parlamentarnej na Sarku, w wyniku której zwiększono liczbę członków izby o 12 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na trzyletnią kadencję. Nie zmieniło to jednak niedemokratycznego charakteru ''Chief Pleas''.▼
W okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wyspa była okupowana przez wojska niemieckie.▼
==Charakterystyka==
Linia 48 ⟶ 34:
Pod Sark podlega ''de iure'' kilka skalistych bezludnych wysepek oraz wyspa [[Brecqhou]], której od [[1993]] roku statut prawny jest nieuregulowany, gdyż posiadacze tego terytorium bracia Barclay nie chcą uznawać zwierzchności seniora Sarku i nie przestrzegają prawa obowiązującego na Sarku.
▲==Historia==
▲Pierwsze pisane wzmianki o wyspie pochodzą z czasów [[Cesarstwo rzymskie|Cesarstwa Rzymskiego]]. Była wtedy znana pod łacińską nazwą ''Sargia''. W [[565]] roku na Sarku osiedlili się mnisi, którzy założyli [[klasztor]] istniejący do [[XIV]] wieku. W [[933]] roku wyspa została nadana przez króla Francji [[Normanowie|Normanom]] i weszła w skład posiadłości Williama Longsforda. W 1100 roku Sark został zdobyty przez francuski ród Reviers-de-Vernon. W 1218 roku wyspa została zdobyta przez [[Anglicy|Anglików]].
▲W XIV wieku Sark nawiedziła epidemia [[ospa prawdziwa|ospy]], która zdziesiątkowała mieszkającą na wyspie ludność.
▲W XV wieku Sark był bezludny i stanowił [[przystań]] dla [[piraci|pirackich statków]]. Wyspę ponownie zasiedlono w [[1563]] roku z inicjatywy rodu de Cartret. W [[1565]] roku suwereni wyspy stali się [[wasal]]ami królowej Anglii, [[Elżbieta I Tudor|Elżbiety I]]. Wtedy tez ustalono panujące do dziś zasady systemu feudalnego wyspy. W 1579 roku powołano parlament ''[[Chief Pleas]]'', w którym zasiadają dożywotnio głowy 40 rodzin mieszkających na Sarku. W [[1582]] roku [[baliwat|bailiff]] Guernsey wymusił na suwerenach Sarku uznanie częściowego poddaństwa wyspy od Baliwatu Guernsey.
▲W XVII wieku podczas [[Angielska wojna domowa|wojny domowej w Anglii]] wyspa Sark opowiedziała się za rządami parlamentu angielskiego. W 1720 roku lord John Cartret sprzedał Sark Johnowi Johnsonowi. Od tego czasu jeszcze kilkakrotnie wyspa zmieniała swoich właścicieli. W [[XVIII]] wieku na wyspie pojawili się misjonarze [[metodyści]].
▲Pod koniec XVIII wieku pod wpływem wydarzeń [[Wielka Rewolucja Francuska|Rewolucji Francuskiej]] na Sarku doszło do krótkotrwałego powstania ludowego przeciwko władzy feudalnej.
▲W latach 1833-1847 na wyspie działała kopalnia miedzi i srebra. W [[1922]] roku doszło do reformy parlamentarnej na Sarku, w wyniku której zwiększono liczbę członków izby o 12 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na trzyletnią kadencję. Nie zmieniło to jednak niedemokratycznego charakteru ''Chief Pleas''.
▲W okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wyspa była okupowana przez wojska niemieckie.
== Proces demokratyzacji ==
| |||