Obrządek: Różnice pomiędzy wersjami

**'''sarum''' - powstały w zachodniej Anglii w XI wieku, obecnie używany w [[anglikanizm|Kościele anglikańskim]],

**'''słowiański''' (głagolicki) – jak głosi tradycja, stworzony przez świętych Cyryla i Metodego na potrzeby Ich misji wśród Słowian; zakazany w IX wieku wymarł, najdłużej przetrwał w [[Dalmacja|Dalmacji]]; nie jest jednak jasne, czy rzeczywiście był to odrębny obrządek, czy po prostu w języku starosłowiańskim odprawiano liturgię rzymską, grecką bądź macedońską "Liturgię świętego Piotra", łączącą elementy greckie i rzymskie; jest wreszcie możliwe, że była to słowiańska wersja obrządku gallikańskiego,

 

*w '''patriarchacie konstantynopolitańskim''' rozwinął się wyłącznie '''obrządek grecki''' (bizantyjski), oparty na liturgii świętego Jakuba z Jerozolimy, z zmianami wprowadzonymi przez świętego Bazylego i świętego Jana Chryzostoma; [[prawosławie|prawosławne]] patriarchaty konstantynopolitański i moskiewski, odwrotnie, niż na Zachodzie, wymagały jednolitości obrządku, choć stosowanego w wielu różnych językach narodowych; dopiero w XX wieku pojawiły się sygnały osłabienia tego nacisku i dopuszczenia innych rytów wschodnich i zachodnich (Liturgia św. Piotra i św. Tichona).