Guillem de Cervera: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne |
m poprawa linków, drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
'''Guillem IV de Cervera''' (przed 1174-1245) był [[Katalończycy|katalońskim]] [[baron]]em, jurystą i dyplomatą. Piastował funkcję prokuratora generalnego (zarządcy) [[Montpellier]] (Montpelhièr) i członka rady regencyjnej za małoletniości króla [[Jakub I Zdobywca|Jakuba I Zdobywcy]].
== Wczesna kariera ==
Guillem, ożeniony z bogatą damą prowansalską [[Laura de Fultano|Laurą de Fultano]], był panem [[Juneda|Junedy]] na równinie [[Alt Urgell|Urgell]]. Aktywny uczestnik życia publicznego od [[1187]] r., zrobił karierę prawniczo-dyplomatyczną u boku [[Piotr II Katolicki|Piotra II]] i Jakuba I, wchodząc w skład kurii królewskiej, służąc w charakterze zaufanego doradcy i sprawując liczne poselstwa. Należał do najbliższego otoczenia władcy, występując jako świadek w wielu dokumentach monarszych, między innymi przy oddaniu hrabstwa [[Prowansja|Prowansji]] pod kuratelę [[Sanç hrabia Rosselló|hrabiego Sança]] w [[1209]] r. czy przekazaniu małego [[Jakub I|Jakuba]], syna Piotra, pod pieczę [[Szymon z Montfort|Simona de Montfort]] w [[1211]] r. Bił się też u boku Piotra pod [[bitwa pod Las Navas de Tolosa|Las Navas de Tolosa]] ([[1212]]), biorąc udział w jednym z najgłośniejszych zwycięstw chrześcijan [[Półwysep Iberyjski|Półwyspu Iberyjskiego]].
== Sprawa hrabstwa Urgell ==
Osobiste i terytorialne związki Guillema z [[hrabiowie Urgell|hrabiami Urgell]] uczyniły go pośrednikiem w relacjach między nimi a ich potężniejszymi krewniakami, [[hrabiowie Barcelony|władcami Barcelony]], którzy dysponowali już wówczas tytułem królów Aragonu. Guillem swą aktywność polityczną rozpoczął od poświadczenia konstytucji [[Pokój Boży|Pokoju i Rozejmu]] ([http://ca.wikipedia.org/wiki/Pau_i_Treva_de_D%C3%A9u ''Pau i Treva'']) wydanej przez [[Ermengol VIII hrabia Urgell|Ermengola VIII, hrabiego Urgell]] ([[1184]]-[[1209]]). Ermengol objął go swoją protekcją ([[1207]]), a Guillem z kolei poręczył opiekę Piotra II roztoczoną nad żoną Ermengola, [[Elvira de Sobirats|Elvirą de Sobirats]]. W tym samym roku Guillem został wyznaczony przez hrabiego jako wykonawca jego ostatniej woli (''marmessor''). Po śmierci Ermengola Guillem, sam już owdowiały, poprzez małżeństwo z Elvirą de Sobirats ([[1209]]) stał się ojczymem [[Aurembiaix d'Urgell|Aurembiaix]] - spadkobierczyni Ermengola VIII, niedoszłej żony (umowa z [[1210]] r.) i późniejszej ([[1228]]) [[Konkubinat|konkubiny]] [[Jakub I Zdobywca|Jakuba I]]. Za jego radą hrabina-małżonka scedowała Urgell Piotrowi II; Guillem odegrał tym samym kluczową rolę dla przejęcia jednego z ostatnich samodzielnych hrabstw przez barcelońską dynastię i konsolidacji rodzącego się państwa. Konflikt o Urgell nie był jednak zakończony i Guillem musiał jeszcze walczyć o prawa swej podopiecznej, równoznaczne w perspektywie z prawami króla. Rywalem w tych zmaganiach był szwagier Ermengola, [[Guerau IV de Cabrera]], który został uznany zarządcą hrabstwa w [[1217]] na mocy ugody zawartej w [[Monzón]], a w [[1222]] w [[Terrer]] uzyskał nawet cesję królewskich praw do Urgell, z zastrzeżeniem jednak możliwości rewindykacji ich przez Aurembiaix. Rozstrzygnięcie konfliktu przyniósł rok [[1228]], kiedy hrabianka i jej ojczym otrzymali decydujące wsparcie Jakuba I w zbrojnym dochodzeniu swych praw. Aurembiaix weszła w związek prawny ([[konkubinat]], w maju [[1228]] r.) z Jakubem, wnosząc mu w wianie Urgell, później jednak została oddana za żonę infantowi portugalskiemu Piotrowi. Przedwcześnie zmarła ([[1231]]) Aurembiaix pozostawiła hrabstwo w testamencie swemu mężowi, który przekazał je ostatecznie Jakubowi w zamian za zarząd świeżo zdobytą [[Majorka|Majorką]]. Guillem został mianowany wykonawcą ostatniej woli hrabianki, w symboliczny sposób zamykając historię wygasłego rodu z Urgell.
== Za panowania Jakuba I Zdobywcy ==
Linia 17 ⟶ 14:
Na przełomie [[1213]]/[[1214]] r. Guillem bawił w [[Rzym]]ie jako członek czteroosobowego poselstwa do [[Papież Innocenty III|Innocentego III]], które uzyskało papieski nakaz zwolnienia małego Jakuba I spod kurateli [[Szymon z Montfort|Simona de Montfort]]. [[26 października]] [[1215]] r. podpisał w [[Barcelona|Barcelonie]] pakt obronny przeciw Montfortowi. Umowa, do której przystąpił u boku swych protektorów z rodu Montcadów, wicehrabiego [[Wicehrabstwo Bearn|Bearn]] [[Guillem Ramon de Montcada wicehrabia Bearn|Guillema Ramona]] i [[Guillem III de Montcada|Guillema III]], wiązała go z prokuratorem generalnym Sançem i jego synem [[Nunyo Sanxes hrabia Rosselló|Nunyo]]. Tym samym czołowi baronowie Katalonii połączyli siły w obliczu zagrożenia swych posiadłości na północ od [[Pireneje|Pirenejów]] przez krzyżowców. Z Barcelony Guillem de Cervera ruszył do Rzymu jako jeden z dwóch (obok [[Pedro Ahonés|Pedro Ahonesa]]) delegatów Korony Aragonii na [[Sobór Laterański IV|IV sobór laterański]] ([[1215]]). Prawdopodobnie posłowie poprosili wówczas papieża o powołanie ciała doradczego u boku prokuratora Sança. Bullą z [[23 stycznia]] [[1216]] r. Innocenty III utworzył siedmioosobową radę, w skład której wszedł m.in. Cervera (zob. szerzej w artykule [[Jakub I Zdobywca]]). Mimo dotychczasowej współpracy z Sançem Guillem przesunął się w [[1216]] roku na stanowisko nieufności wobec prokuratora, prowadzącego ryzykowną politykę czynnego oporu wobec papieskiej [[Wojny albigeńskie|krucjaty]] w [[Langwedocja|Langwedocji]]. Dowodził tego udział Cervery w zawiązanej [[15 września]] [[1216]] w [[Monzón]] tzw. "lidze dobra publicznego". Zebrani tam baronowie przysięgli respektować rządy Sança tylko pod warunkiem, że "będzie administrował dobrze", i strzec osoby króla przed kuratelą zbyt wąskiego grona osób. Stosunek Cervery do prokuratora był zresztą pochodną napięć na linii Montcadowie-Sanç. Wraz ze swymi patronami (za wyjątkiem starego Guillema Ramona I) Guillem de Cervera utworzył obóz propapieski, który w wewnętrznych rozgrywkach Korony Aragonii starał się wyrwać ster rządów z rąk prokuratora i przywrócić nieskazitelne stosunki ze Stolicą Apostolską. Jak się wydaje, był raczej politykiem-realistą i przedkładał ostrożne manewry dyplomatyczno-prawne nad brawurowe kampanie wojenne, gdy chodziło o zadbanie o interes państwa.
== Schyłek życia ==
Król Zdobywca wystawił Guillemowi de Cervera doskonałą opinię, zaliczając go na kartach swej kroniki do „najmądrzejszych ludzi w królestwie” <ref>''Libre dels feyts...'', §181</ref>. Pod koniec życia Guillem został [[cystersi|cysterskim]] mnichem w [[Opactwo Santa Maria de Poblet|Poblet]], klasztorze pełniącym rolę królewskiego panteonu, gdzie powstały również najstarsze zachowane do obecnych czasów manuskrypty kroniki Jakuba I, datowane na rok 1343.
== Bibliografia:==
| |||