Wincenty Styś: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawienie błedu w nazwie
poprawienie błędu w zapisie daty i litery przy imieniu
Linia 1:
__NOTOC__
'''Wincenty Styś''' (ur. [[30 lipca]] [[1903]] r. we wsi [[Husów]] k. [[Łańcut]]a,w najbiedniejszej warstwie chłopskiej, Jego ojciec posiadał 1,5 ha ziemi i aby wyżywić rodzinę dorabiał jako organista w miejscowym kościele. Zmarł. [[21 kwietnia]] [[1960]] r. we [[Wrocław]]iu) -był pionierem ekonomii we wrocławskim ośrodku nauki po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]], badacz ekonomicznych i społecznych problemów wsi i rolnictwa, oraz działacz społeczny w okresie zagospodarowania ziem zachodnich.
Przedstawienie działalności tego przedstawiciela nauki wymaga nawiązania do jego biografii, znajdujemy w niej bowiem istotne elementy, które są pomocne w zrozumieniu rodowodu wielu jego tez naukowych i ukazaniu ich znaczenia , a także przyczyn zrywów i zastojów w jego działaności uniwersyteckiej. Trzeba zacżąć od stwierdzenia, że ojciec uczonego należał do światłych mieszkańców wsi, a na uwagę w tym miejscu zasługuje także dlatego,że przekonany o uzdolnieniach syna do nauki nie narzucał mu kierunku kształcenia i przyszłego zawodu, ale z bezprzykładnym poświęceniem wspomagał jego wysiłki do zdobywania kolejnych szczebli wykształcenia. Dzięki temu w 1922 r , po 8 latach nauki , uzyskał świadectwo dojrzałości w Państwowym Gimnazjum Realnym w Łańcucie i w tym samym roku , pomimo ciężkich warunków materialnych , rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie; dwukrotnie je przerywał- raz z powodu braku pieniędzy, a drugi raz ze względu na chorobę. Po uzyskaniu w 18281928 r dyplomu magistra praw przez dwa lata pracował w Małopolskim Towarzystwie Rolniczym we Lwowie jako instruktor kół młodzeży wiejskiej, sam będąc członkiem takiego koła w Tuczempach.Obserwacje życia wsi skłoniły go do nawiązania współpracy z prof. FranciszkiejFranciszkiem Bujakiem i Stefanem Inglotem przy zakładaniu i redagowaniu miesięcznika problemowego " Wieś i Państwo",którego publikacje zmierzały do podnoszenia na wyższy poziom kultury "twórców chleba", rozwoju różnych form spółdzielczości, doskonalenia form wiejskiego współżycia itp.
Działalnść naukową W. Stysia otwiera rok 1930, w którym podjął pracę jako asystent w Katedrze Ekonomii Społecznej w Uniwersytecie lwowskim, uzyskując w 1931 r stopień naukowy doktora ekonomii. W latach 1932- 1934 przebywał jako stypendysta Fundacji Rockefellera w słynnych ośrodkach nauki ekonomii- Wiedniu Cambridge, Rzymie i Paryżu. Po powrocie ze studiów zagranicznych otworzył w Uniwersytecie Lwowskim przewód habilitacyjny, kończąc go w lipcu 1936 r. W tym też roku został powołany na stanowisko zastępcy profesora na Wydziale Rolniczo- Lasowym Politechniki Lwowskiej, gdzie do wybuchu wojny wykładał ekonomię, politykę agrarną, prowadząc równocześnie zajęcia na Uniwersytecie. W okresie okupacji także czuł się pracownikiem Uniwersytetu uczestnicząc w tajnym nauczaniu na Wydziale Prawa. Powojenna dziaalność W. Stysia związana jest z Wrocławiem, gdzie na apel organizatorów Uniwersytetu przybywa w 1945 r i obejmuje stanowisko kierownika katedry Ekonomii, z chwilą zaś powstania WSH- także katedrę w tej Uczelni. Ten okres obfituje w wydarzenia, które przyczyniają się zarówno do wzlotów jak załamań jego działalności. Najpierw należy odnotować jego społeczną działalność nad zagospodarowaniem Ziem Zachodnich. Wówczas pracował aktywnie w Radzie Naukowej dla Zagadnień Ziem Odzyskanych, na posiedzeniach której prezentował własne koncepcje osadnictwa i ustroju obszrów wiejskich.Jako działacz społeczny nie poprzestawał na głoszeniu swych poglądów i teoretycznym ich uzasadnianiu- jeździł w strony dzieciństwa i ściągał w okolice Wrocławia rodziny chłopskie, którym pomagał osiedlić się i wraz z którymi organizował według własnej koncepcji spółdzielnie osadniczo-parcelacyjne. Kiedy jednak w 1948 r przyjęto kurs na kolektywizację rolnictwa w/g wzoru Radzieckiego pogłady Stysia okazały się nie do pogodzenia.Krytyczne wypowiedzi tego Uczonego o kolektywizacji wsi doprowadziły do serii dyskryminacyjnych posunięć - odwołania z funkcji kierownika katedry ekonomi i odsunięcia od zajęć dydaktycznych w tej dyscypliny oraz przeniesienia go do katerdy historii. Oznaczało to załamanie się działalności tego uczonego na blisko 9 lat. Dopiero po pąździerniku 1956 r dyskryminacja jego osłabła. Na krótko nastąpił okres wielu satysfacji życiowych. W styczniu 1957 r wrócił na stanowiska kierownicze w katerdrach ekonomii na Uniwersytecie i WSE. Został też pierwszym wybieralnym rektorem WSE i laureatem nagrody miasto Wrocławia. został też odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W roku 1958 ,w 55 roku życia otrzymał nominacje na profesora zwyczajnego . W 1959 r wyszło drukiem jego obszerne dzieło pt. " Współzależność rozwoju rodziny chłopskiej i jej gospodarstwa. Został prezesem Oddziału Wrocławskiego i członkiem Zarządu Głównego PTE. Dwukrotnie wyjeżdzał do Londynu i innych ośrodków Anglii, wygłaszał tam referaty oparte na własnych badaniach. W 1959 r powtórnie został wybrany rektorem WSE, ale wybór ten nie zyskał już akceptacji ministra szkolnictwa wyższego. Oznaczało to, że kraj nasz wszedł już w okres odwrotu od refom ustrojowych zapowiadanych po pierwszy buncie poznańskich robotników w 1958 r
Działalność naukowo-badawcza Stysia obejmuje blisko 30-letni okres, licząc od ukazania się pierwszej jego publikacji w [[1931]] r. do ostatnich chwil jego życia w [[1960]] r. W tym przedziale czasowym , z wyłączenie lat II wojny światowej, napisał i opublikował 68 prac naukowych, referatów i wypowiedzi w dyskusjach.