Klibanariusze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Beau.bot (dyskusja | edycje)
m dr. red.; +kat.;
Linia 1:
{{kategorialinki}}
[[Grafika:Knight-Iran.JPG|right|thumb|200px|Najstarszy znany relief przedstawiający ciężkozbrojną jazdę z imperium Sasanidzkiego w Taq-i Bostan, niedaleko [[Kermanshah]] w [[Iran]]ie ([[IV wiek]]).]]
'''Clibanarii''' (l. poj. klibanariusz) - powstała w III w. n. e. ciężkozbrojna jazda używana w starożytności i średniowieczu przez Sasanidów, Rzymian i Bizantyjczyków.
 
Klibanariusze byli cięższą odmianą katafraktów; podczas gdy ci drudzy przeznaczeni byli do walki z piechotą oni walczyli z konnicą przeciwnika. Katafrakci walczyli w szyku złorzonym z kilku szeregów, a klibanariusze tworzyli czoło i boki szyku klinowego którego środek stanowili współgrający z nimi lekkozbrojni konni łucznicy.
 
Uzbrojenie zaczepne klibanariusza składało się z długiej, dwuręcznej włóczni zwanej kontosem (urzywana od I stulecia p. n. e. do VI stulecia n. e.), określanej w Bizancjum mianem kontarion (dł. 360 cm.), miecza i łuku refleksyjnego. Uzbrojenie ochronne stanowił hełm, mała okrągła tarcza (katafrakci jej nie używali), oraz kaftan z kolczugi zakrywający ciało od kolan do łokci na który nakładano zbroję lamelkową, karacenową lub kaftan z pikowanej tkaniny (przeszywanica/tigelaja). Osłoną nóg były pokryte kolczą plecionką spodnie dodatkowo wzmacniane metalowymi pierścieniami.
 
 
Zbroją wierzchowca był pikowany kropierz zakrywający boki, pierś, grzywę i głowę konia lub ponaszywany płytkami z metalu, rogu czy kości. Niekiedy ograniczano się tu tylko do napierśnika i naczułka osłaniającego nos, czoło i niekiedy oczy konia za wyjątkiem mózgoczaszki.
 
W praktycępraktyce katafratk mógł pełnicpełnić, w zależności od potrzeby i rozłorzeniarozłożenia szyku, rolę klibanariusza na odwrót. Dlatego tak często obie formację są mylone w żródłachźródłach historycznych.
 
'''=== Wizerunki klibanariuszy''': ===
* relief naskalny z III w. n. e. w Firuzabadzie przedstawiający króla perskiego z dynastii sasanidów, Ardaszira I obalającego z konia króla partyjskiego Artaban IV rozpoznawanego po horągiewcechorągiewce na czubku hełmu.
 
* relief naskalny z III w. n. e. w Firuzabadzie przedstawiający króla perskiego z dynastii sasanidów, Ardaszira I obalającego z konia króla partyjskiego Artaban IV rozpoznawanego po horągiewce na czubku hełmu.
[[Grafika:Knight-Iran.JPG|right|thumb|200px|Najstarszy znany relief przedstawiający ciężkozbrojną jazdę z imperium Sasanidzkiego w Taq-i Bostan, niedaleko [[Kermanshah]] w [[Iran]]ie ([[IV wiek]]).]]
* płaskorzeźba skalna w Taq-i-Bostan przedstawiająca króla perskiego z dynastii sasanidów, Peroza II (459-484)
 
== Bibliografia ==
 
* Brian Todd Carey – ''Wojny starożytnego świata. Techniki walki'', Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2008.
 
* Daniel Gazda – ''Pola Katalaunijskie 451'', seria: „Historyczne Bitwy”, Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2005.
 
* Daniel Gazda – ''Armie świata starożytnego. Cesarstwo Rzymskie i barbarzyńcy'', Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2007.
 
* Daniel Gazda – ''Adrianopol 378; rzeka Frigidus 394'', seria: „Historyczne Bitwy”, Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2007.
 
* Andrzej Michałek – ''Bizancjum'', Wydawnictwo L&L, Gdańsk, 2005.
* Tomasz Szeląg – ''Bitwa pod Adrianopolem. 9 sierpnia 378'', seria: „Bitwy/Taktyka” # 8, Wydawnictwo inforteditions, Zabrze 2006.
 
* Tomasz Szeląg – ''Bitwa pod Adrianopolem. 9 sierpnia 378'', seria: „Bitwy/Taktyka” # 8, Wydawnictwo inforteditions, Zabrze
2006.
 
* Zdzisław Żygulski jun. – ''Broń wschodnia'', Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1983.
 
Linia 42 ⟶ 29:
[[fr:Clibanari]]
[[nl:Clibanarius]]
 
[[Kategoria:Kawaleria]]
[[Kategoria:Armia starożytnego Rzymu]]