Wersja z 05:15, 10 maj 2008 edytuj JAnDbot (dyskusja \| edycje) 115 771 edycji m robot dodaje: ar:دورة تخليق الجلوكوز ← poprzednia edycja		Wersja z 19:00, 2 cze 2008 edytuj anuluj edycję Karol007 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 30 596 edycji przeredagowanie, uźródłowienie następna edycja →
Linia 1: [[Grafika:Gluconeogenese.png\|thumb\|400px\|Glukoneogeneza]] '''Glukoneogeneza''' ([[Język angielski\|ang.]] ''Gluconeogenesis'') to [[enzymy\|enzymatyczny]] proces tworzenia przez [[organizm]] [[glukoza\|glukozy]] z [[metabolit\|metabolitów]] niebędących [[węglowodan]]ami, np. [[aminokwas\|aminokwasów]], [[glicerol]]u czy [[mleczan]]u. Głównym substratem jest [[kwas pirogronowy\|pirogronian]]. Glukoneogeneza ma miejsce głównie w komórkach [[wątroba\|wątroby]], częściowo również w [[nerka]]ch. Jej przeciętna wydajność to ok. 100 g na dzień. Szybkość zachodzenia procesu jest zwiększana podczas wysiłku fizycznego i głodu. W wyniku glukoneogenezy wydzielają się duże ilości [[Energia (fizyka)\|energii]]. '''Glukoneogeneza''' ([[Język angielski\|ang.]] ''Gluconeogenesis'') - [[enzymy\|enzymatyczny]] proces przekształcania niecukrowcowych prekursorów, np. [[aminokwas\|aminokwasów]], [[glicerol]]u czy [[mleczan]]u w [[glukozę]]. Resynteza glukozy następuje głownie w [[komórka]]ch [[wątroba\|wątroby]] i w mniejszym stopniu w komórkach [[nerka\|nerek]], a głównym punktem wejścia [[substrat]]ów do tego szlaku jest [[kwas pirogronowy\|pirogronian]]<ref>{{Cytuj książkę \| nazwisko= Berg \| imię=Jeremy Mark \| nazwisko2= Tymoczko \| imię2=John L \| nazwisko3= Stryer \| imię3=Lubert \| nazwisko4= Clarke \| imię4=Neil D \| nazwisko5= Szweykowska-Kulińska \| imię5=Zofia \| nazwisko6= Jarmołowski \| imię6=Artur \| nazwisko7= Augustyniak \| imię7=Halina \| inni= \| tytuł= Biochemia \| data=2007 \| wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN \| miejsce=Warszawa \| isbn=978-83-01-14379-4 \| strony=845-866 \|rozdział= Integracja metabolizmu}}</ref>. Szybkość zachodzenia procesu jest zwiększana podczas wysiłku fizycznego i głodu. W wyniku glukoneogenezy wydzielają się duże ilości [[Energia (fizyka)\|energii]]. Niecukrowcowe substraty przekształcane są najpierw w pirogronian lub wchodzą do szlaku na etapie późniejszych intermediadtów, takich jak [[fosfodihydroksyaceton]] lub [[kwas szczawiooctowy\|szczawiooctan]], w który pirogronian, jest przekształcany, w reakcji [[karboksylacja\|karboksylacji]] zachodzącej w [[mitochondria]]ch, kosztem jednej cząsteczki [[Adenozynotrifosforan\|ATP]]<ref name="Stryer">{{Cytuj książkę \| nazwisko= Berg \| imię=Jeremy Mark \| nazwisko2= Tymoczko \| imię2=John L \| nazwisko3= Stryer \| imię3=Lubert \| nazwisko4= Clarke \| imię4=Neil D \| nazwisko5= Szweykowska-Kulińska \| imię5=Zofia \| nazwisko6= Jarmołowski \| imię6=Artur \| nazwisko7= Augustyniak \| imię7=Halina \| inni= \| tytuł= Biochemia \| data=2007 \| wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN \| miejsce=Warszawa \| isbn=978-83-01-14379-4 \| strony=425-464 \|rozdział= Glikoliza i glukoneogeneza}}</ref>. Glukoneogeneza nie może być traktowana jako proces odwrotny do [[glikoliza\|glikolizy]], gdyż trzy występujące w niej reakcje nieodwracalne są zastąpione przez inne. Dzięki temu synteza i rozkład glukozy muszą podlegać oddzielnym systemom regulacji i nie mogą zachodzić jednocześnie w jednej komórce. Szybkość procesu zależy w głównej mierze od 1,6-bisfosfatazy fruktozy. Większość czynników wpływających na aktywność szlaku glukoneogenezy to substancje powodujące zmniejszenie czynności wykorzystywanych w nim enzymów, jednak zarówno [[kwas pantotenowy\|acetylo-CoA]] jak i [[kwas cytrynowy\|cytrynian]] działają na nie aktywująco (pierwszy na karboksylazę pirogronianu, drugi na bisfosfatazę fruktozy). ▼ Ostatnim krokiem glukoneogenezy jest z reguły wytworzenie 6glukozo-~~fosforyloglukozy~~6fosforanu z fruktozo-6-~~fosforylofruktozy~~fosforanu przez ~~odpowiednią~~ [[~~izomerazy~~izomeraza fosfoglukozy\|izomerazę fosfoglukozy]]. Wolna glukoza nie jest tworzona od razu, gdyż wydyfundowałaby z komórki. Fosforyloglukoza jest hydrolizowana do glukozy przez enzym znajdujący się w membranie [[retikulum endoplazmatyczne]]go. Stamtąd glukoza jest wysyłana do [[cytozol]]u.▼ Glukoneogeneza rozpoczyna się od wytworzenia [[alfa-ketoglutaran\|α-ketoglutaranu]] przez karboksylację pirogronianu kosztem jednej cząsteczki [[Adenozynotrifosforan\|ATP]]. Reakcja ta jest katalizowana przez odpowiednią karboksylazę. [[alfa-ketoglutaran\|α-ketoglutaran]] jest następnie [[dekarboksylacja\|dekarboksylowany]] i równocześnie fosforylowany do [[fosfoenolopirogronian]]u przez odpowiednią [[karboksykinazy\|karboksykinazę]]. W czasie tej reakcji jedna cząsteczka [[Guanozynotrifosforan\|GTP]] jest [[hydroliza\|hydrolizowana]] do [[Guanozynodifosforan\|GDP]]. Obie reakcje zachodzą w [[mitochondrium\|mitochondriach]]. ▲Glukoneogeneza nie może być traktowana jako proces odwrotny do [[glikoliza\|glikolizy]], gdyż trzy występujące w niej reakcje nieodwracalne są zastąpione przez inne. Dzięki temu synteza i rozkład glukozy muszą podlegać oddzielnym systemom regulacji i nie mogą zachodzić jednocześnie w jednej komórce. Szybkość procesu zależy w głównej mierze od 1,6-bisfosfatazy fruktozy. Większość czynników wpływających na aktywność szlaku glukoneogenezy to substancje powodujące ~~zmniejszenie czynności~~[[inhibicja\|inhibicję]] wykorzystywanych w nim enzymów, jednak zarówno [[kwas pantotenowy\|acetylo-CoA]] jak i [[kwas cytrynowy\|cytrynian]] działają na nie aktywująco (pierwszy na karboksylazę pirogronianu, drugi na bisfosfatazę fruktozy).<ref name="Stryer" />. ▲Ostatnim krokiem glukoneogenezy jest z reguły wytworzenie 6-fosforyloglukozy z 6-fosforylofruktozy przez odpowiednią [[izomerazy\|izomerazę]]. Wolna glukoza nie jest tworzona od razu, gdyż wydyfundowałaby z komórki. Fosforyloglukoza jest hydrolizowana do glukozy przez enzym znajdujący się w membranie [[retikulum endoplazmatyczne]]go. Stamtąd glukoza jest wysyłana do [[cytozol]]u. Zjawisko syntetyzowania glukozy z mleczanów nosi nazwę [[Cykl Coriego\|cyklu Coriego]]. {{Przypisy\|2}} == Linki zewnętrzne == <div style="font-size:85%"> * [http://www2.ufp.pt/~pedros/bq/gng.htm Glukoneogeneza (en)] # {{cytuj stronę\| url = http://www2.ufp.pt/~pedros/bq/gng.htm Glukoneogeneza\| tytuł = The chemical logic behind... Gluconeogenesis \| data dostępu = 2 czerwca 2008\| autor = Prof. Doutor Pedro Silva\| język = en}} ~~{{Źródła\|data=2007-11}}~~ </div> [[Kategoria:Biochemia]]

Glukoneogeneza: Różnice pomiędzy wersjami