Żyrondyści: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m HotCat: Usunięto kategorię "Wielka Rewolucja Francuska"; Szybkie dodanie kategorii "Rewolucja francuska"
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Żyrondyści''' ([[Język francuski|fr.]] ''Girondins'') – nieformalne stronnictwo polityczne z czasów [[Rewolucja francuska|Wielkiej Rewolucji Francuskiej]], grupujące głównie przedstawicieli inteligencji i burżuazji. Nazwa ugrupowania wywodzi się od [[Departament (Francja)|departamentu]] [[Gironde]] (ten z kolei od [[Żyronda|Żyrondy]], [[estuarium]] rzeki [[Garonna|Garonny]] w południowej [[Francja|Francji]]), z którego pochodziło większość deputowanych. Członków tego stronnictwa zwano również brissotystami, od nazwiska ich głównego przywódcy.
 
Przyszli żyrondyści początkowo tworzyli [[jakobini|klub jakobinów]]. Stronnictwo utworzone zostało na fali protestu wobec pokojowej polityki jakobinów. Część członków dokonała secesji na przełomie października i listopada [[1791]] roku. Żyrondyści początkowo opowiadali się za monarchią konstytucyjną i ograniczeniem roli króla do funkcji reprezentacyjnych. W wyniku poparcia jakim cieszyli się wśród ludności, dostali od [[Ludwik XVI|Ludwika XVI]] misję tworzenia rządu. Byli gorącymi zwolennikami "rozsiania" rewolucji w całej Europie i to za ich przyczyną Francja wypowiedziała wojnę [[Austria|Austrii]] [[20 kwietnia]] [[1792]] roku, zapoczątkowując długi okres wojen z kolejnymi koalicjami. Szybko opowiedzieli się za republiką. Żyronda utrzymywała w nowej republikańskiej rzeczywistości główny wpływ na władzę i to ją obarczano winą za klęski w wojnach i trudną sytuację gospodarczą. Szczególną nienawiścią żyrondystów darzyli [[sankiuloci]] i to oni, podjudzani przez [[kordelierzy|kordelierów]] i jakobinów dokonali [[2 czerwca]] [[1793]] roku zamachu stanu, który doprowadził do zniszczenia stronnictwa. Czołowych przedstawicieli Żyrondy aresztowano, skazano na śmierć i zgilotynowano. Stronnictwo przestało istnieć ale jego ocalali przedstawiciele wzięli udział w [[Przewrót 9 thermidora|termidoriańskim przewrocie termidoriańskim]].
 
Czołowi liderzy stronnictwa: