Jan Morawiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Jan Morawiec''' (ur. 25 marca [[1915]] r. w [[Remiszewice|Remiszewicach]], pow. [[Brzeziny]], zm. 15 stycznia [[1948]] r. w komunistycznym więzieniu na [[Mokotów|Mokotowie]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – działacz obozu narodowego, członek [[Okręg Bojowy Kielce|Okręgu Bojowego Kielce]], [[Narodowa Organizacja Wojskowa|NOW]] i [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]], prezes [[Tymczasowa Narodowa Rada Polityczna Ziem Wschodnich|Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej Ziem Wschodnich]], szef Oddziału IV PAS KG [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]], ps. "Henryk", "Remisz", "Rębacz", "Tajfun", "Paweł", "Mieczysław"
 
Był synem Rocha Morawca i Bronisławy z domu Płachta. Uczęszczał do szkoły powszechnej w [[Będkowo|Będkowie]], a następnie do gimnazjum w [[Koluszki|Koluszkach]], którego jednak nie ukończył (przerwał naukę w klasie maturalnej) z powodu trudności finansowych. Był zaangażowany w działalność harcerską, czynnie uprawiał też sport (zwłaszcza dyscypliny lekkoatletyczne, w których miał wiele sukcesów), biorąc udział w licznych konkursach. Pisał wiersze i opowiadania; rozpoczął pracę nad powieścią z życia wsi, inspirowaną dziełem Władysława reymonta'' Chłopi'', której jednak na skutek wybuchu II wojny światowej nie ukończył. Wcześnie został członkiem [[Stronnictwo Narodowe (1928-1947)|Stronnictwa Narodowego]]. W latach [[1936]]-[[1937]] odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce artylerii nadbrzeżnej Marynarki Wojennej; w wojsku w dalszym ciągu wykorzystywał swe talenty literackie (prowadził gazetkę o treści patriotycznej i morskiej - niektóre teksty pisał w gwarze kaszubskiej); swoje utwory podpisywał głównie pseudonimem "Remisz"; prowadził również działalność patriotyczno-propagandową, wygłaszając liczne prelekcje dla młodszych żołnierzy. Wówczas zdał maturę. Następnie podjął pracę w Ministerstwie Komunikacji w [[Warszawa|Warszawie]]. Brał udział w [[kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939 r.]] w załodze [[Rejon Umocniony Hel|Helu]] w stopniu starszego marynarza. Po kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej, ale jeszcze w październiku [[1939]] r. udało mu się uciec. Powrócił w Kieleckie, gdzie włączył się do działalności podziemnej w ramach siatki konspiracyjnej, tworzonej przez mjr. [[Henryk Dobrzański|Henryka Dobrzańskiego]] ps. "Hubal", później nazwaną Okręgiem Bojowym Kielce. Działał na obszarze powiatów Brzeziny i [[Tomaszów Mazowiecki]], organizując grupy podziemne i szkoląc je. Po rozbiciu [[Oddział Wydzielony Wojska Polskiego|Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego]] mjr. H. Dobrzańskiego pod koniec kwietnia [[1940]] r., przeszedł do Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego, późniejszej NOW. W poł. [[1942]] r. przyłączył się do grupy rozłamowej w NOW, która współtworzyła Narodowe Siły Zbrojne. Został oficerem do zadań specjalnych Oddziału I Organizacyjnego KG NSZ. Przeprowadzał liczne inspekcje w terenie; dzięki odwadze i sprawności fizycznej 6-krotnie uszedł obławom niemieckim. W [[1944]] r. objął funkcję szefa Oddziału I Organizacyjnego Komendy Okręgu III Lubelskiego NSZ. Po ustabilizowaniu się linii frontu na [[Wisła|Wiśle]] działał na terenach zajętych przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Został szefem Oddziału I Organizacyjnego [[Komenda Ziem Wschodnich NSZ|Komendy Ziem Wschodnich NSZ]]. [[29 grudnia]] 1944 r. został aresztowany przez [[NKWD]], ale [[4 stycznia]] [[1945]] podczas nocnego przesłuchania zbiegł z siedziby NKWD w [[Lublin|Lublinie]], wyskakując oknem z pierwszego piętra. [[4 lutego]] 1945 stanął na czele Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej Ziem Wschodnich. W lipcu [[1945]] r. podporządkował ją KG Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Otrzymał awans do stopnia kapitana. Jednocześnie od kwietnia 1945 r. pełnił funkcję szefa Oddziału IV PAS KG NZW. Pomimo coraz większych trudności rozbudował pion Pogotowia Akcji Specjalnej. 2-krotnie udawało mu się wymknąć z kotłów zastawianych przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]; [[13 marca]] 1946, podczas drugiej próby aresztowania, w Łodzi, ranił dwóch funkcjonariuszy UB i zbiegł do Warszawy. Ostatecznie 22 marca [[1946]] r. został aresztowany w [[Warszawa|Warszawie]]; podczas aresztowania został ranny. Po brutalnym śledztwie, w którym wykazywał bardzo dużą odwagę, dodając otuchy pozostałym więźniom, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go, razem z szefem I Oddziału KG kpt. T. Zawadzińskim "Wojciechem", szefem wywiadu por. L. Roszkowskim "Tomaszem" i szefemI Obszaru mjr M. Grygorcewiczem "Ostromirem" [[3 listopada]] [[1947]] r. na karę śmierci (Grygorcewiczowi wyrok zamineniono na 15 lat więzienia). Został stracony [[15 stycznia]] [[1948]] r. w [[więzienie mokotowskie|więzieniu mokotowskim]]; wyrok wykonał dowódca plutonu egzekucyjnego, st. sierż. Piotr Śmietański, który po 1968 r. wyjechał do Izraela.
 
15 września [[1992]] r. jego wyrok został unieważniony.