Frygia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Loveless (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ro:Frigia
uściślenie
Linia 1:
[[Grafika:Azja-Mniejsza.png|right|thumb|300px|<center>Położenie Frygii]]
[[Image:Phrygians.jpg|right|thumb|300px|<center>Frygowie]]
'''Frygia''' ([[łacina|łac.]] ''Phrygia'') to [[starożytność|starożytna]] kraina w zachodniej części [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]], położona między [[Bitynia|Bitynią]], [[Myzja|Myzją]], [[Lidia (kraina)|Lidią]], [[Karia|Karią]], [[Licja|Lycją]], [[Pamfylia|Pamfylią]], [[Likaonia|Lykaonią]] i [[Galacja|Galacją]]. Była znana z kwitnącego rolnictwa i chowu bydła, kopalni złota i kamieniołomów [[marmur]]u. Zamieszkiwali ją spokrewnieni z [[Tracja|Trakami]] indoeuropejscy [[Frygowie]], którzy przybyli na te ziemie około [[X wiek p.n.e.|1000 r. p.n.e.]] Stolicą Frygii było [[Gordion]]. Aż do najazdu [[Kimmerowie|Kimmerów]] (około [[700 p.n.e.]]) Frygia była niezależnym królestwem. Około [[600 p.n.e.]] dostała się pod panowanie [[Lidia (kraina)|Lidów]], a w [[546 p.n.e.]] [[Persja|Persów]]. Ponad dwieście lat później zdobył ją [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]]. Po jego śmierci ([[323 p.n.e.]]) pozostawała pod zmiennymi rządami [[diadochowie|diadochów]]. W [[III wiek p.n.e.|III w. p.n.e.]] na jej terytorium osiedlili się [[Celtowie|celtyccy]] [[Galatowie]]. Od [[188 p.n.e.]] Frygia była w granicach [[Pergamon]]u i wraz z nim została przekazana w [[133 p.n.e.]] [[republika rzymska|republice rzymskiej]] przez ostatniego [[król]]a [[Pergamon]]u, [[Attalos III Filometer|Attalosa III Filometera]]. Po podziale imperium rzymskiego w [[395]] r. znalazła się w cesarstwie wschodnim. Po [[Bitwa pod Manzikertem|bitwie pod Manzikert]] w [[1071]] r. do Frygii zaczęłaFrygia napływaćprzejściowo ludnośćznalazła tureckasię pod panowaniem [[Turcy Seldżuccy|Seldżuków]]. Pod koniec XI w, wraz z całą zachodnią [[Anatolia|Anatolią]], wróciła ona pod panowanie [[Bizantyjczyków]]. W 1204, po zdobyciu [[Konstantynopol|Konstantynopola]] przez Krzyżowców - uczestników [[IV wyprawa krzyżowa|IV Krucjaty]] - [[Cesarstwo bizantyjskie]] uległo rozpadowi. Frygia weszła w skład [[Cesarstwo Nicejskie|Cesarstwa Nikei]]. Po odbiciu [[Konstantynopol|Konstantynopola]] w [[1261]], za rządów cesarza [[Michał VIII Paleolog|Michała VIII Paleologa]], Frygia weszła ponownie w skład [[Cesarstwo bizantyjskie|Cesarstwa bizantyjskiego]]. W [[XIV wiek|XIV]] wieku jej terytorium podbili [[Turcy Osmańscy]]. Od tego czasu Frygia pozostaje częścią [[Turcja|Turcji]].
 
Rozkwit sztuki frygijskiej przypadł na [[IX wiek p.n.e.|IX]] i [[VIII wiek p.n.e.|VIII w. p.n.e.]] Niektóre [[mitologia grecka|greckie mity]] są pochodzenia frygijskiego. Jako bóstwa krajowe czczono [[Manes]]a, Cybele ([[Kybele]]) i [[Attis]]a.