Najczęściej punktem wyjścia raka jest boczna ściana jamy nosowo-gardłowej: '''zachyłek Rosenmüllera''' szczelinowata przestrzeń położona tuż za ujściem gardłowym trąbki słuchowej lub też sama okolica jej ujścia. Może on rozwijać się także na górnej ścianie części nosowej gardła czyli na stopie gardła. Guz rozwija się najczęściej rosnąc wgłąbw głąb podłoża (endofitycznie) rzadko przybierając postać kalafiorowatą (egzofityczną). Rośnie on także często pod niezmienioną [[błona śluzowa|błoną śluzową]]. Z tego powodu bardzo szybko dochodzi do naciekania [[mięsień|mięśni]] [[podniebienie|podniebienia]] a szczególnie [[mięsień dźwigacz podniebienia miękkiego|m. dźwigacza podniebienia miękkiego]]. Rak części nosowej gardła charakteryzuje się dużą złośliwością miejscową. Wynika ona między innymi z "krytycznego" położenia części nosowej gardła: punktem wyjścia zwykle jest szczelinowata przestrzeń na ścianie bocznej, początkowo "niema klinicznie": nie dająca objawów i trudno dostępna [[badanie laryngologiczne|badaniu laryngologicznemu]]. Ku górze od części nosowej gardła znajduje się [[podstawa czaszki]] a w niej liczne otwory i szczeliny zawierające [[nerwy czaszkowe]], które bez trudu ułatwiają ekspansje nowotworu na sąsiadujące tkanki. Dokładnie w rzucie przyczepu bocznej ściany gardła do podstawy czaszki znajduje się [[otwór poszarpany]] a nieco do boku od niego [[otwór owalny (czaszka)|otwór owalny]]. Zajęcie przez szerzący się naciek nowotworowy wymienionych otworów wraz z ich zawartością daje charakterystyczne zespoły objawów neurologicznych (patrz niżej). Brak barier anatomicznych ułatwia także rozprzestrzenianie się raka nosogardła ku dołowi w kierunku [[podniebienie|podniebienia]]. Powierzchowna ekspansja raka do boku powoduje łatwe zajęcie trąbki słuchowej z jej zatkaniem i dalszymi następstwami klinicznymi. Ku tyłowi i także do boku naciek guza jest częściwo spowolniony przez barierę anatomiczną jaką stanowi [[powięź gardłowo-podstawna]]. Jednak znajdują się w niej miejsce, przez które rak może się łatwo rozprzestrzeniać. Jest to [[zatoka Morgagniego]]. Po jej przekroczeniu rak powoduje zajęcie głębokich przestrzeni trzewnych w okolicy podstawy czaszki (górna część [[przestrzeń przygardłowa|przestrzeni przygardłowej]] i wczesne [[przerzut]]y do [[węzły chłonne|węzłów chłonnych]] [[przestrzeń zagardłowa|przestrzeni zagardłowej]] a później do węzłów chłonnych głębokich szyi. Rak części nosowej gardła posiada także zdolność do niszczenia kości (osteolizy) co ułatwia mu przechodzenie do sąsiadujących okolic anatomicznych. W takich przypadkach najczęściej dochodzi do zniszczenia [[stok (anatomia)|stoku]] i ekspansję do jamy czaszki z naciekaniem [[opona twarda|opony twardej]]. Rak jamy nosowo-gardłowej rozprzestrzenia się ku przodowi w kierunku [[nozdrza tylne|nozdrzy tylnych]] i [[jama nosowa|jamy nosowej]]. Z powodu endofitycznego charakteru wzrostu guza "zatkanie" (obturacja) jamy nosowej w przypadku guza rosnącego podśluzówkowo jest możliwa po długim czasie wzrostu. Dużo częściej w tej okolicy rak nosogardła szerzy się do boku i przez otwór klinowo-podniebienny wnika do [[dół skrzydłowo-podniebienny|dołu skrzydłowo-podniebiennego]] a stamtąd przez [[szczelina oczodołowa dolna|szczelinę oczodołową dolną]] szerzy się do szczytu [[oczodół|oczodołu]] a do boku osiąga [[dół podskroniowy]]. Dalej ku przodowi w kierunku bocznym na wysokości jamy nosowej może on wchodzić do błędnika sitowego oraz także do [[oczodół|oczodołu]].
