Sztuka koptyjska: Różnice pomiędzy wersjami

 

Sztuka koptyjska rozwijała pod wpływem późnoantycznej [[sztuka grecka okres hellenistyczny|sztuki hellenistycznej]] i [[sztuka starożytnego Rzymu|rzymskiej]] docierającej z [[Aleksandria|Aleksandrii]] od [[III wiek]]u. Początkowo związana była z wyznaniami pogańskimi a później z religią chrześcijańską. Do najstarszych, zachowanych jej przejawów zalicza się [[stela|stele]] nagrobne z Kaum Abu Billu datowane na lata [[268]] – [[340]] oraz reliefy o symbolice chrześcijańskiej (ryba z krzyżem w pyszczku) z Armat w Górnym Egipcie, datowane na [[IV wiek]]. Stele z Kaum Abu Billu cechuje ukazanie postaci z profilu, w pozycji stojącej lub leżącej przy jednoczesnych frontalnym ustawieniu głowy. Relief jest płaski. Na okres IV – [[V wiek]] są datowane liczne znaleziska pochodzące z różnych rejonów Egiptu w postaci kamiennych detali architektonicznych, takich jak [[kapitel]]e, [[fryz]]y ozdobione głębokim, nawet ażurowym reliefem. W tym samym czasie powstały odnalezione w Ahnas płaskorzeźby, na których pokazano różne przedstawienia mitologiczne, np. związane z bachanaliami, wizerunek [[Leda|Ledy]] z łabędziem i inne. Stele nagrobne z tego okresu cechuje stopniowe odchodzenie od dawniejszych proporcji postaci ludzkiej. Relief staje się bardziej schematyczny. Nadal spotykane są stele pogańskie (np. z przedstawieniem składania darów [[Izyda|Izydzie]]). Na stelach chrześcijan pojawiają się postacie zmarłych w postawie oranta, motywy architektoniczne z fasadami budynków i dekoracyjne pasy na brzegach złożone z ornamentów roślinnych lub geometrycznych. Pojawia się także motyw krzyża egipskiego – crux asanta, wywodzący się z staroegipskiego hieroglifu ''ankh'' oznaczającego życie. Ten początkowo pogański, później chrześcijański symbol z czasem utracił swoje religijne znaczenie, przetrwał w sztuce koptyjskiej aż do połowy [[VII wiek]]u jako stylizowany motyw dekoracyjny zarówno w rzeźbiarstwie, malarstwie jak i tkactwie. Z Egiptu pochodzi też jedyna odnaleziona rzeźba wolnostojąca wyobrażająca Jezusa w postaci Dobrego Pasterza (marmurowy posąg znajduje się w zbiorach Muzeum Grecko-Rzymskiego w Aleksandrii). Charakterystyczny jest także zanik stosowania twardych materiałów, tak popularnych w [[architektura i rzeźba starożytnego Egiptu|starożytnym Egipcie]]. Używano najczęściej piaskowców i wapieni, które pokrywano barwną polichromią.