Wojciech Żukrowski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Wojciech Żukrowski''' (ur. [[14 kwietnia]] [[1916]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[26 sierpnia]] [[2000]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[prozaik]], [[poeta]], reportażysta[[reportaż]]ysta, [[eseista]], krytyk literacki, [[scenarzysta]] filmowy, poseł na Sejm PRL [[Posłowie VI kadencji 1972-1976|VI]], [[Posłowie VII kadencji 1976-1980|VII]], [[Posłowie VIII kadencji 1980-1985|VIII]] i [[Posłowie IX kadencji 1985-1989|IX]] kadencji. Pochowany jest wraz z żoną na Cmentarzu Powązkowskim, tzw. wojskowym. Związany był z miastami, w których mieszkał: Krakowem, Wrocławiem, Katowicami i Warszawą, gdzie mieszkał najdłużej.

W [[1936]] roku zdał maturę w gimnazjum Zana w Pruszkowie. W tym samym roku debiutował na łamach "[[Kuźni Młodych]]" jako prozaik i publicysta. Odbył służbę wojskową we Włodzimierzu Wołyńskim. W [[1937]] roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa [[UJ]], zgodnie z życzeniem swego ojca prawnika i ekonomisty, jednak już w [[1938]] roku przeniósł się na Wydział Humanistyczny na polonistykę [[Uniwersytet Jagielloński|UJ]], po wybuchu wojny kontynuował studia na kompletach prowadzonych w podziemiu. Po wojnie ukończył filologię polską na uniwersytecie we [[Wrocław]]iu. Pracę magisterską napisał pod kierunkiem profesora Tadeusza Mikulskiego. Tytuł pracy to: "Próba systematyki budowy schematów obrazu batalistycznego". Debiutował powtórnie jako poeta w [[1941]] na łamach "[[Miesięcznika literackiego]]". W sumie Żukrowski miał w zasadzie trzy debiuty jako prozaik poeta i autor groteski. Do debiutów jego można zaliczyć również pisanie scenariuszy, dialogów do filmów (np. ''[[Ogniem i mieczem (film)|Ogniem i mieczem]]'', czy ''[[Potop (film)|Potop]]'' wg [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]]).

Uczestnik [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Został ranny w bitwie pod Różanem w [[1939]] roku. Kula wystrzelona z niemieckiego karabinu ześliznęła się po hełmie, przeszła przez pas i weszła w prawe udo, zatrzymując się tuż nad kolanem. Uciekł ze szpitala jenieckiego i po krótkim pobycie w Warszawie przybył do Krakowa. Przez trzy lata Żukrowski chodził z kulą w nodze. Operacja usunięcia kuli była możliwa dopiero w [[1942]] roku.

W czasie okupacji należał do organizacji konspiracyjnej [[Unia]] a po scaleniu był oficerem [[Armia Krajowa|AK]] - walczył w zgrupowaniu "Żelbet". Był dowódcą tego zgrupowania. W latach [[1939]]-[[1945]] pracownik kamieniołomów w [[Zakrzówek|Zakrzówku]] k. [[Kraków|Krakowa]], działacz podziemia kulturalnego, współpracownik "''Miesięcznika Literackiego''". W okresie studiów w Krakowie pisze wiersze, współpracuje z konspiracyjnym "Miesięcznikiem Literackim", którego nakładem wydaje swój zbiór wierszy pod tytułem ''[[Rdza]]'', a później działa w Unii i pracuje w kamieniołomach w Zakrzówku zaprzyjaźniony z [[Karol Wojtyła|Karolem Wojtyłą]].

W latach [[1945]]-[[1947]] jako oficer [[Ludowe Wojsko Polskie|Ludowego Wojska Polskiego]] dowodził IV Samodzielnym Batalionem Samochodowym, jednostką specjalną pozostającą do dyspozycji wojewody katowickiego, generała Aleksandra Zawadzkiego. Fabularną wersję wydarzeń przedstawia Żukrowski w ''Skąpanych w ogniu'', a wspomnienia z tego okresu można znaleźć w książce ''Zsyp ze śmietnika pamięci''. Po ujawnieniu AK-owskiej przeszłości wydalony z wojska i zdegradowany. W 1947 roku przenosi się z żoną poślubioną w Katowicach w we wrześniu 1945, do Wrocławia. W [[1951]] roku przeprowadza się kolejny raz, tym razem do Warszawy, na odbudowany po wojnie Mariensztadt. W latach [[1953]]-[[1954]] przebywał w [[Wietnam]]ie i [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]] jako korespondent wojenny.

W okresie 1953-[[1956]] jego książki były na indeksie jako katolickie i reprezentujące nurty burżuazyjne, nie wznawia się ''Porwania w Tiutiurlistanie'' i ''Piórkiem flaminga''. Informację na ten temat można znaleźć w omówieniach lietarckich z tego okresu. Odnosi się do tego zarówno S. Melkowski jak i Z.Lichniak w swoich pracach o twórczości Żukrowskiego, podobna informacja zawarta jest też u P. Kuncewicza w jego enscyklopedii pisarzy polskich. Można również posłużyć się cytatem pochodzącycm z książki [[L. Bartelskiego]], w której opisuje on ten okres tak: W [[1952]] r. Wojciech Żukrowski przeniósł się na stałe do Warszawy. Opuszczał Wrocław, gdzie ukończył studia i gdzie powstało sporo jego dzieł. Nie mógł tam dłużej mieszkać, gdy przestało wychodzić tak pożyteczne czaspismo, jak ''Zeszyty Wrocławskie'', które gromadziło wokół siebie miejscowych pisarzy, w tym autora ''Z kraju milczenia''. Pisywał w nim Żukrowski recenzje, publikował opowiadania. Znalazł się w trudnym początkowo położeniu. Zmiany w polityce kulturalnej, jakie proklamowano na szczecińskim zjeździe Związku Literatów w styczniu [[1949]] r., nie sprzyjały pisarstwu autora ''Piórkiem flaminga''. Nie wznawiano jego książek, nawet ''Tiutiurlistanu'', a prywatne firmy wydawnicze, publikujące dotychczas jego utwory, zostały zlikwidowane. Żył więc z wieczorów autorskich i zaliczek na przyszłe książki, które dopiero pisał. Ambicją niektórych wydawców było ukazanie publiczności nowego Żukrowskiego, pogodzonego z obowiązującym nurtem realizmu socjalistycznego, piewcy ówczesnej rzeczywistości."

W latach [[1956]]-[[1959]] radca Ambasady [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] w [[New Delhi]] [[Indie|Indiach]]. W [[1961]] roku przebywa w Laosie[[Laos]]ie. Rezultatem pobytu jest repotaż ''W królestwie miliona słoni''.

Był długoletnim felietonistą miesięcznika "''Widnokręgi''", recenzentem i komentatorem piszącym do dwutygodnika "''Nowe Książki''", publikował także na łamach [[Świat (tygodnik 1951-1969)|tygodnika "Świat"]]. Działacz Ogólnopolskiego Komitetu Pokoju, [[1982]]-[[1988]] przewodniczący polskiej sekcji IBBY (''International Board of Books for Young People''), w latach [[1986]]-[[1989]] prezes [[związek Literatów Polskich|Związku Literatów Polskich]] w latach [[1985]]-1988, Członek PEN Clubu.

Odznaczony Orderem Uśmiechu [[Order Uśmiechu]] nr legitymacji 110, przyznano mu ten order na posiedzeniu Kapituły w dniu [[21.03. marca]] [[1974]] roku, wręczono mu go w Konstancinie na 30 imprezie dekoracyjnej [[7 maja]] 1974 roku. Zanim udekorowano Wojciecha Żukrowskiego orderem, tradycyjnie, bez skrzywienia się i z uśmiechem, musiał wypić kielich soku cytrynowego.

[[Poseł]] na [[Sejm RP|Sejm]] z okręgu [[Katowice]] w latach 1972-1989 - ([[bezpartyjny]]).

*[[L. Bartelski]], Żukrowski, Agencja Autorska-Dom książki, [[1970]];

"Epizod Śląski w życiu Żukrowskiego to także udział w tamtejszym, dość bujnym wówczas życiu literackim. Wychodził w Katowicach bardzo dobry tygodnik o znaczeniu ogólnopolskim pod tytułem "Odra" (1945-[[1950]]), poświęcony przede wszystkim problematyce [[Ziem Odzyskanych]] i propagujący - by tak rzecz - piastowski model polskiej myśli politycznej i historycznej... Pisarz odnowił dawne przyjaźnie literackie , między innymi z redaktorem naczelnym "Odry" [[Wilhelm Szewczyk|Wilhelmem Szewczykiem]], nawiązał i nowe - z [[Aleksander Baumgarten|Aleksandrem Baumgartenem]] i [[Jan Brzoza|Janem Brzozą]]." (S. Melkowski, s. 30).

* filmy według powieści autora:

* [[Joanna Siedlecka]] w "[[Obława. Losy pisarzy represjonowanych]]" podaje, że Żukrowski zeznawał w sądzie na rzecz [[Melchior Wańkowicz|Melchiora Wańkowicza]] podczas nagonki na niego po jego powrocie z zagranicy. Pisał o nim w swym ''[[Alfabecie Kisiela]]'' [[Stefan Kisielewski]]. Wspomina go jego długoletni przyjaciel, ks. [[Jan Twardowski]]. Żukrowski był pierwszym czytelnikiem i recenzentem jego wierszy. Znali się z [[Lata 40. XX wieku|lat 40.]], kiedy [[Jan Twardowski]] był jeszcze w seminarium. W biografii Jana Pawła II [[Tad Szulc]] wspomina przyjaźń [[Karol Wojtyła|Karola Wojtyły]] z Wojciechem Żukrowskim z okresu okupacji, kiedy to obaj byli w Krakowie, studiowali na tajnych kursach i pracowali w kamieniołomie na Solvayu. Żukrowski był na ingresie [[Karol Wojtyła|Karola Wojtyły]]. Korespondowali ze sobą i spotykali się podczas wizyt papieża [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]] w Polsce.

[[Kategoria{{DEFAULTSORT:Polscy pisarze|Żukrowski, Wojciech]]}}

[[Kategoria:ŻołnierzePochowani Armiina Krajowej|Żukrowski,Powązkach-Cmentarzu WojciechWojskowym w Warszawie]]

[[Kategoria:Polscy dziennikarze|Żukrowski, Wojciech]]

[[Kategoria:PosłowiePolscy na Sejm PRL|Żukrowski, Wojciechpisarze]]

[[Kategoria:OdznaczeniPolscy Orderemtwórcy Uśmiechu|Żukrowski,literatury Wojciechdziecięcej i młodzieżowej]]

[[Kategoria:UrodzeniPosłowie wna 1916|Żukrowski,Sejm WojciechPRL]]

[[Kategoria:ZmarliUrodzeni w 2000|Żukrowski, Wojciech1916]]