Burta (statek wodny): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: eo
Tawbot (dyskusja | edycje)
poprawione linki na przekierowania: Ang. na Język angielski
Linia 3:
Burty są dwie - lewa i prawa (wynika to z patrzenia z pokładu w stronę [[dziób (statek wodny)|dziobu]] jednostki).
 
Burty posiadają także swoje historyczne nazwy, utrzymujące się jednak, dla zachowania tak ważnej dla marynarzy tradycji, do dziś. Prawa burta, to po polsku '''sterburta''' ([[Język angielski|ang.]] ''starboard''), lewa to '''bakburta''' (ang. ''backboard'', ''portboard'', ''larboard''). Nazwy te pochodzą sprzed kilku wieków, z czasów, gdy jeszcze nie znano płetwy sterowej, a zamiast steru zawiasowego stosowano na dawnych [[żaglowiec|żaglowcach]] [[wiosło sterowe]]. [[Sternik]] operujący takim wiosłem stał zawsze plecami (ang. ''back'') do lewej burty, a jego wiosło schodziło do wody z burty prawej. Centralnie z [[rufa (statek wodny)|rufy]] wiosło nie mogło zejść do wody, bo rufa kończyła się w szpic i posiadała wydatny [[nawis rufowy]] sięgający daleko nad wodę. Angielskie terminy ''portboard'' i ''larboard'' wywodzą się stąd, iż jednostki z wiosłem sterowym dochodziły do [[nabrzeże|nabrzeża]] portowego tylko z jednego kierunku - tą burtą, na której nie było wiosła sterowego, aby go nie uszkodzić. Etymologia tych słów nie jest wyjaśniona jednoznacznie. Może oznaczać stronę, z której dochodzi hałas z lądu (''laud''), lub stronę, z której ładowano towary (''load'') przez furtę ([[porta|portę]]) w burcie. Równie dobrze jednak mogło to oznaczać wchodzenie do portu od konkretnej strony, gdyż wszystkie jednostki miały wiosło sterowe właśnie dlatego z tej samej strony, aby łatwiej było im wszystkim zachować porządek podczas przemieszczania się w zazwyczaj ciasnym porcie, oraz cumować wspólnie przy nabrzeżu. Nazwa prawej burty może pochodzić od steru (''steer''), ale równie dobrze od gwiazd (''stars''), gdyż sternik stał nie tylko na rufie, która niegdyś była bardzo wysoka, ale i na dodatkowym podwyższeniu, aby móc przyłożyć do uchwytu wiosła sterowego większą siłę, dzięki zastosowaniu dłuższej dźwigni, a sternik ze swojego miejsca, w porównaniu z całą resztą załogi, mógł gwiazdy obserwować "z bliska".
 
W [[żeglarstwo|żeglarstwie]] stosowane są również określenia '''burta nawietrzna''' (z której wieje wiatr, czyli wystawiona '''na''' działanie '''wiatru''') oraz '''burta zawietrzna''' (znajdująca się '''za wiatrem''', czyli osłonięta od wiatru żaglami i poszyciem drugiej burty).