Okółek (botanika): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
interpunkcja |
m int. |
||
Linia 11:
'''Okółek''', '''w okółku''' - u [[Rośliny|roślin]] lądowych sposób ułożenia [[liść|liści]], [[pęd]]ów, [[kwiat]]ów lub ich części składowych takich jak: [[Kielich (botanika)|działki kielicha]], [[korona kwiatu|płatków]], [[Pręcik (botanika)|pręcików]]. O okółku mówimy wówczas, gdy co najmniej 3 takie elementy rozmieszczone są wokół osi i położone na tej samej wysokości. (Przy dwóch elementach zwykle mówimy o ułożeniu naprzeciwległym).
Okółkowość ułożenia najłatwiej dostrzec na przykładzie liści. U różnych [[Gatunek (biologia)|gatunków]] roślin wyrastają one w różnej ilości od 3 do 12 i więcej w jednym [[Pęd (botanika)|węźle]]. U [[Rośliny wieloletnie|roślin wieloletnich zdrewniałych]] zazwyczaj nad liściem tworzą się też zaczątki [[Pąk|pączków]]. Po opadnięciu liści, w następnym sezonie, pączki uaktywniają się, przekształcając w młode pędy, również o ułożeniu okółkowym.
Układ okółkowy mają też części składowe [[kwiat]]u. Są one ułożone w kilku pierścieniach na różnej wysokości [[Dno kwiatowe|dna kwiatowego]], przy tym pozornie jednolity pierścień płatków/pręcików w rzeczywistości często składa się z kilku okółków, o elementach składowych obróconych wobec siebie o pewien kąt tak, aby nie zachodziły na siebie.
Linia 18:
Szereg roślin, przynajmniej okresowo, wykazuje układ okółkowy także w swojej budowie anatomicznej. W szczególności dotyczy to merystemów bocznych wiązek łyko-drzewnych ([[kambium]]) oraz [[felogen]] roślin dwuliściennych. Okółki tkanek przez nie wytworzonych tworzą przerywane lub ciągłe pierścienie na całej wysokości rośliny (tzw. [[walec osiowy]]).
== Okółek w ochronie ptaków ==
{{Galeria|Nazwa=Okółki gniazdowe|wielkość=250|pozycja=right
|Grafika:Daegu hyanggyo magpie nest.jpg|Gniazdo sroki
Linia 24:
|Grafika:Nest of Turdus viscivorus.jpg|Gniazdo drozda
}}
Czasami pęd główny obumiera, a rozwijające się wokół pędy boczne tworzą swoistą kieszeń bardzo chętnie wykorzystywaną przez [[ptaki]] wijące [[gniazdo (etologia)|gniazda]] poza [[dziupla]]mi lub [[skrzynka lęgowa|skrzynkami lęgowymi]]. Ogrodnicy, w ramach [[biologiczne zwalczanie szkodników|biologicznego zwalczania szkodników]], w odpowiednich miejscach przycinają pęd przewodnik, tuż nad okółkiem pączków śpiących (poza okresem wegetacji), przyczyniając się do zwiększenia liczby miejsc lęgowych. Umiejętnie przycinając, można uzyskać okółki przydatne dla ptaków na gniazda nawet w przypadku drzew lub krzewów z ułożeniem skrętoległym pędów. Taki okółek tworzy się, dokonując odpowiednich cięć nawet przez 2-3 sezony. Należy też pilnować, aby nowe odrosty i sąsiednie gałęzie nie zajęły wnętrza ''kieszeni'' gniazdowej oraz o tym, by stare gniazda usuwać. Okółki najłatwiej uzyskać przycinając takie rośliny jak: [[grab zwyczajny]], [[głóg jednoszyjkowy]], [[klon polny]], [[kolcowój szkarłatny]], [[lipa drobnolistna]], [[porzeczka|porzeczki]], [[kruszyna pospolita]], [[szakłak]], [[trzmielina zwyczajna]].
=== Bibliografia ===
*Szweykowska Alicja, Szwejkowski Jerzy, Botanika – podręcznik dla szkół wyższych, PWN, Warszawa 1976.
*B.Jabłoński, E.Kucińska i Maciej Luniak Poradnik ochrony ptaków ZG LOP, Warszawa 1983, ISBN 83-00-00871-3.
[[Kategoria:Morfologia roślin]]
| |||