Nikolaus Gerhaert: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawki, drobne merytoryczne
m poprawa linków
Linia 1:
[[Image:Dangolsheimer Muttergottes.jpg|thumb|Madonna z Dzieciątkiem]]
'''Mikołaj Gerhardt z Lejdy''' (ur. w [[Gondorf]] nad [[Mozela|Mozelą]] ok. [[1430]], zm. [[1473]]) - późnogotycki rzeźbiarz niemiecki.
 
Najprawdopodobniej artysta mieszkał w [[Trewir]]ze, a potem w [[Strasburg]]u, gdzie działał w latach [[1463]]-[[1467]]. Pracował także w [[Wiedeń|Wiedniu]].
Linia 8:
Wczesne dzieła to między innymi: pomnik nagrobny arcybiskupa von Siercka w Trewirze oraz epitafium kanonika Busanga w katedrze strasburskiej. Jednym z najsłynniejszych dzieł jest portal kancelarii Ratusza w Strasburgu, zachowany fragmentarycznie w różnych muzeach. Portal pomyślany był jako łuk triumfalny, głoszący chwałę Strasburga i eksponujący tarcze z herbami rożnych instytucji. Jednak o przełomowym charakterze jego twórczości świadczy najlepiej inne dzieło, mianowicie krucyfiks z cmentarza w [[Baden-Baden]]. W dziele tym Mikołaj z Lejdy po raz pierwszy w rzeźbie północnoniemieckiej wyraził temat Chrystusa na krzyżu za pomocą konsekwentnie stosowanych środków naturalizmu niderlandzkiego. Chrystus przedstawiony został tu jako wycieńczony, konający człowiek.
 
W 1467 roku Mikołaj przybył do Wiednia na wezwanie cesarza [[Fryderyk III Habsburg|Fryderyka III]], który zamówił u niego pomnik nagrobny. Mikołaj z Lejdy zdołał wykonać tylko płytę nagrobną z leżącą postacią władcy w kapłańskich szatach (dziś w [[Katedra św. Szczepana w Wiedniu|katedrze wiedeńskiej]]). O artyzmie tego rzeźbiarza świadczy niewielkie choć znaczące dzieło, tak zwany „Autoportret”. Jest to postać zamyślonego mężczyzny, który naturalnym gestem opiera głowę na dłoni.
 
Mikołaj z Lejdy wprowadził do sztuki środki analitycznego naturalizmu, wypracowane przez malarzy niderlandzkich XV wieku i połączył je z ekspresją form łamanych . Wywarło to decydujący wpływ na rzeźbę górnoreńską i wyznaczyło dalsze kierunki poszukiwań najważniejszym środowiskom rzeźbiarskim w całej Europie środkowej. Wpływ Mikołaja z Lejdy widoczny jest wyraźnie w drugiej połowie XV wieku w południowych Niemczech i Austrii. Przykładem jest twórczość [[Wit Stwosz|Wita Stwosza]], Jörga Syrlina Starszego, Jana z Akwizgranu, Konrada Sifera czy Hansa Hammera.