Wersja z 19:10, 29 wrz 2008 edytuj 89.134.22.163 (dyskusja) →‎Linki zewnętrzne ← poprzednia edycja		Wersja z 11:40, 20 lis 2008 edytuj anuluj edycję Bobas~plwiki (dyskusja \| edycje) 152 edycje Dodatkowa informacja nt. "powstania" 1923 r. na podstawie materiałów archiwalnych Litwy. następna edycja →
Linia 31: == Zajęcie Kłajpedy przez Litwę w 1923 r. Autonomia pod zwierzchnictwem Kowna == [[10 stycznia]] [[1923]] r. na terenie okręgu ~~wybuchło~~zostało zainscenizowane "powstanie" –siłami ~~specyficzne~~przybyłych z Litwy przebranych policjantów, bożołnierzy armii regularnej i paramilitarnej organizacji szaulisów, ogółem ok. 1500 osób. Akcja ta została przez władze litewskie skonsultowana z przedstawicielami Niemiec i Rosji Sowieckiej. Broń Litwinom została dostarczona przez Niemców. "Powstanie", całkowicie inspirowane przez rząd kowieński, poposłużyło ~~czym~~pretekstem ~~wojska~~do ~~litewskie~~wkroczenia wojsk ~~wkroczyły~~litewskich do miasta i okręgu w celu "pomocy umęczonym rodakom". Nie obyło się bez ofiar po obu stronach. Po długich i żmudnych rokowaniach mocarstwa zachodnie zgodziły się [[15 lutego]] [[1923]] r. odstąpić okręg [[Litwa\|Litwie]], pod licznymi jednakże warunkami (m.in. ochrona i samorząd dla ludności niemieckiej). Dość powszechny jest pogląd, iż zdecydowane zachowanie Litwy w sprawie [[Kłajpeda\|Kłajpedy]], przyjęte z dużym krytycyzmem przez kraje zachodnie, przyczyniło się do szybkiego uznania granicy polsko-litewskiej przez [[Rada Ambasadorów\|Radę Ambasadorów]] (pozostawiającej [[Wileńszczyzna\|Wileńszczyznę]] po stronie [[II Rzeczpospolita\|polskiej]]). Po ponad roku od aneksji okręgu doszło do podpisania Konwencji Kłajpedzkiej ([[8 maja]] [[1924]], weszła w życie [[25 sierpnia]] [[1925]]) między [[Litwa\|Litwą]] a mocarstwami sprzymierzonymi ([[Wielka Brytania\|Wielką Brytanią]], [[Francja\|Francją]], [[Włochy\|Włochami]] i [[Japonia\|Japonią]]), do której dołączono trzy załączniki (Statut Kraju Kłajpedzkiego, uregulowania portowe oraz tranzytowe). Według umowy okręg Kłajpedy miał należeć do Litwy na zasadach autonomii prawnej, sądowej, administracyjnej i finansowo-podatkowej. Aneks do umowy (Statut) określał ustrój wewnętrzny autonomii: przewidziano dwuwładzę gubernatora Kłajpedy mianowanego przez prezydenta Litwy oraz liczącego 5 członków Dyrektoriatu wybieranego przez Sejmik Kłajpedzki bezwzględną większością. Gubernator miał być wyznaczany przez prezydenta za akceptacją sejmiku, sprawował kontrolę nad działalnością Dyrektoriatu. Wybory do organu ustawodawczego miały się odbywać co trzy lata, pierwsze przeprowadzone w październiku [[1925]] r. Okręg Kłajpedy desygnował do sejmu ogólnolitewskiego w [[Kowno\|Kownie]] 5 posłów. Linia 107: == Bibliografia == * Piotr Łossowski, ''Kłajpeda kontra Memmel. Problem Kłajpedy w latach 1918-1939-1945'', Wydawnictwo NERITON, s. 237, ISBN:83-7543-005-9, [[Warszawa]] [[2007]] * Vytautas Kažukauskas. [http://www.muziejai.lt/vilnius/kazukausko_str.htm Visa Lietuvių tauta atsiėmė Klaipėdą] == Zobacz też ==

Okręg Kłajpedy: Różnice pomiędzy wersjami