Bon towarowy PeKaO: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
linki zewnętrzne, poprawa linków
Linia 9:
Bony te służyły wyłącznie do zakupów w sklepach banku Pekao (później przekształconych w sklepy Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego [[Pewex|PEWEX]]). Drugą siecią sklepów była [[Baltona]], przeznaczona dla marynarzy i rybaków, emitująca nieco inną wersję bonów dolarowych. W obu tych sieciach można było za walutę bądź za bony kupić najbardziej poszukiwane, importowane towary. W sieci PEWEX sprzedawane też były np. samochody, w ''normalnej'' sprzedaży dostępne jedynie na przydział lub po długim okresie oczekiwania. Zgodnie jednak z nazwą ("eksport wewnętrzny") był to również sposób sprzedawania za waluty wymienialne towarów produkcji krajowej. Np. w końcowym okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]], kiedy większość towarów spożywczych można było kupić jedynie na [[kartki]], posiadacze walut wymienialnych lub bonów dolarowych mogli towary, które były [[reglamentacja|reglamentowane]], kupić w sklepach PEWEX lub Baltony. Dotyczyło to wielu artykułów, od [[Papieros|papierosów]], poprzez alkohole, herbatę, kawę, proszki do prania, olej, aż po sprzęt RTV i samochody. Nawet mieszkania kupowane były (oczywiście nie w sklepach) za dolary lub bony. Dolar i bon dolarowy stał się bowiem wówczas drugą walutą PRL, gdyż szybko postępująca inflacja [[złoty|złotego]] utrudniała normalne rozliczenia. W [[Lata 60. XX wieku|latach sześćdziesiątych]] bony (i dolary na [[czarny rynek|czarnym rynku]]) kupić można było za 70–80 zł, [[Lata 70. XX wieku|dekadę później]] - za 100–150 zł, na początku [[Stan wojenny w Polsce 1981-1983|stanu wojennego]] - za ok. 400 zł, tuż przed [[Okrągły Stół (historia Polski)|Okrągłym Stołem]] - za 7000–7500 zł, wreszcie w [[1989]] [[Leszek Balcerowicz]] ustanowił kurs 1 dolar = 9500 zł (wszystkie ceny sprzed [[denominacja|denominacji]], tzn. kurs Balcerowicza to równowartość dzisiejszych 0,95 zł). Handel walutami stał się legalny i bony dolarowe straciły rację bytu, a wkrótce po nich sklepy [[Pewex|PEWEX-u]] i [[Baltona|Baltony]].
 
[[Przeciętna pensja]][http://www.gazetapodatnika.pl/artykuly/przecietne_wynagrodzenie_w_latach_1950_2005-a_81.htm] w czasach PRL-u przeliczona w/g kursu czarnorynkowego wynosiła od 15 do 40 dolarów.
 
W końcówce lat [[Lata 70. XX wieku|70.]] i w następnej dekadzie powszechne były gazetowe anonse typu "bony kupię" albo "bony sprzedam" oznaczające często handlarzy walutą (także osoby, gotowe - płacąc duże pieniądze - nabyć trudno dostępne dobra). Ogłoszenia "z powodu wyjazdu bony kupię" - teoretycznie zupełnie bez sensu, bo poza [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] wartość tych bonów była żadna - sygnalizowała zazwyczaj ludzi, zdecydowanych kupić duże ilości [[dewizy|dewiz]].