Szaunisi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mareklug (dyskusja | edycje)
poprawa linku (czerwonolinkowa): bitwa nad Tippecanoe
Cień (dyskusja | edycje)
m poprawa linków, -linki o luźnym związku z hasłem, drobne redakcyjne, lit., +flaga
Linia 1:
[[Grafika:Black Hoof.jpg|thumb|350px200px|Czarne Kopyto, wódz Szaunisów]]
[[Grafika:Bandera Absentee Shawnee.PNG|thumb|200px|współczesna flaga plemienia Szaunisów z Oklahomy]]
'''Szaunisi''' (także '''Shawnee''', '''Szawnisowie''' lub '''Szawanezi'''; [[język angielski|ang.]]: ''Shawnee'') – jedno z najważniejszych plemion algonkińskiej grupy plemion [[Indianie|Indian]] [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] pierwotnie żyjące na zalesionych obszarach dzisiejszych stanów [[Karolina Południowa]], [[Tennessee]], [[Pensylwania]] i [[Ohio]]. Ich nazwa, która znaczy tyle, co "południowcy", w innych językach brzmiała ''Szawano'', ''Sawannuka'' lub ''Sawanna'' ([[język angielski|ang.]] ''Savannah''). Są znani głównie z walk w obronie Doliny [[Ohio (rzeka)|Ohio]] przed białymi osadnikami i z imienia swojego wodza [[Tecumseh]]a.
 
W pierwszym okresie kolonizacji sprzymierzyli sie z [[Francja|Francuzami]] i walczyli po ich stronie z [[Wielka Brytania|Brytyjczykami]]. Pod wodzą [[PontiakPontiac (wódz Indian)|Pontiaka]]a brali udział w oblężeniu [[Detroit]] i przez następne czterdzieści lat bili się najpierw z Anglikami, a potem z [[Stany Zjednoczone|Amerykanami]]. Od roku 1795 ich wódz, [[Czarne Kopyto]], starał się utrzymywać pokój z białymi. Jednak później część Szaunisów przyłączyła się do [[Krikowie|Krików]] i [[Czirokezi|Czirokezów]] z południa rozpoczynając walki na terenie dzisiejszego stanu [[Indiana]]. Ta część plemienia należała do zgrupowanych wokół "proroka" imieniem [[TenkswatawaTenskwatawa]] (brata Tecumseha) przeciwników pokoju z Amerykanami, którzy zostali pokonani w roku 1811 przez generała [[William Henry Harrison|Williama Henry'ego Harrisona]] w [[bitwa nadpod Tippecanoe|bitwie nadpod Tippecanoe]].
 
W 1812 Szaunisi pod wodzą Tecumseha stanęli raz jeszcze po stronie Anglików, ale po jego śmierci w bitwie nad rzeką [[Thames (Ontario)|Thames]] w [[Kanada|Kanadzie]] skapitulowali i przyjęli warunki pokojowe.
 
Przez nastepnenastępne dekady byli spychani na zachodzachód. Np. jeszcze przed powstaniem stanu [[Kansas]], przydzielono im ziemie na obszarze późniejszego [[Terytorium Kansas]] (w ramach [[Terytorium Indiańskie|Terytorium Indiańskiego]], to jest ziemie pewnego czasu na zachód od rzeki [[Missisipi (rzeka)|Missisipi]]. Następnie byli zmuszeni do osadzenia się w Oklahomie.
 
Dzisiaj część Szaunisów mieszka w [[rezerwat Indian|rezerwatach]] w stanie [[Oklahoma]], a pozostali - w różnych częściach Stanów Zjednoczonych. Ich imię – często w zniekształconej formie – noszą:
::*miasto i rzeka [[Savannah]] w stanie [[Georgia]];
::*miasta Shawnee w stanach [[Kolorado]], [[Kansas]], [[Ohio]], [[Tennessee]] i [[Wyoming]];
::*miasto Shawnee-on-Delaware w stanie [[Pensylwania]];
::*miasto Shawano w [[Wisconsin]] i
:: *miasta Shawnee Town w stanach [[Illinois]] i [[Missouri]].
 
===Zobacz też===
{{Commons|Category:Shawnee}}
*[[Tecumseh]]
*[[Pontiak]]
*[[Apacze]]
*[[Sat-Okh]]
 
[[Kategoria:Plemiona Indian Ameryki Północnej]]
[[Kategoria:Rdzenne ludy Stanów Zjednoczonych]]
[[Kategoria:Karolina Południowa]]
[[Kategoria:Tennessee]]