Flisz karpacki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
ToSter (dyskusja | edycje)
m Ujednoznacznienie linku z Orawa na Orawa (region) przy pomocy Popups, WP:SK
Linia 1:
[[ImageGrafika:Carpathian_flysch_cm01Carpathian flysch cm01.jpg|thumb|right|250px|Flisz karpacki - [[Jabłonki]]]]
[[Grafika:Flisz karpacki - Jałowiec.JPG|thumb|right|250px|Flisz karpacki [[Jałowiec (Beskid)|Jałowiec]]]]
 
'''Flisz karpacki''' - to seria naprzemianlegle ułożonych warstw skał osadowych morskiego pochodzenia, składająca się z ławic i warstw na przemian [[zlepieniec|zlepieńców]], [[piaskowiec|piaskowców]], [[mułowiec|mułowców]] i [[iłowiec (skała osadowa)|iłowców]], rzadziej [[rogowiec (skała)|rogowców]] i [[margiel|margli]]. Powstała na dnie mórz wskutek działalności tzw. [[prąd zawiesinowy|prądów zawiesinowych]], które doprowadziły do charakterystycznego, frakcjonalnego uwarstwienia.
 
Uwarstwienie frakcjonalne fliszu charakteryzuje się nagromadzeniem grubego materiału skalnego w obrębie spągu warstwy i stopniowe przechodzenie w materiał coraz drobniejszy, aż do osadów ilastych w obrębie stropu danej warstwy.
 
Proces powstawania fliszu karpackiego trwał wiele milionów lat. Teren dzisiejszych np. [[Beskidy|Beskidów]] przykrywały wody przybrzeżnego morza [[MorzeTetyda Tetydy(ocean)|Tetyda]]. Na jego dnie osadzał się, w formie charakterystycznych warstw, materiał znoszony przez wody z pobliskiego lądu. Później nagromadzony [[diageneza|zdiagenezowany]] materiał skalny uległ [[fałdowanieOrogeneza|sfałdowaniu]], nasunięciu ku północnemu zachodowi, północy, północnemu wschodowi i wschodowi w formie [[płaszczowina|płaszczowin]] i [[wypiętrzanie|wypiętrzeniu]].
 
Z fliszu karpackiego zbudowane są [[Karpaty Zewnętrzne]] (zwane też fliszowymi). Osadami fliszowymi wypełnione są także doliny otaczające [[Tatry]] ([[Orawa (region)|Orawa]], [[Podhale]] wraz z Kotliną Zakopiańską i [[Gubałówka|Gubałówką]] - tzw. flisz podhalański - oraz [[Liptów]] i Spisz).
 
=== Zobacz też: ===
* [[flisz (geologia)|flisz]]
* [[przegląd zagadnień z zakresu geologii]].