Z legend dawnego Egiptu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
wikisource
drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 1:
'''''Z legend dawnego Egiptu''''' — sześciostronicowa nowelkanowela pióra [[Bolesław Prus|Bolesława Prusa]], po raz pierwszy opublikowana [[1 stycznia]] [[1888]] r. Była pierwszym opowiadaniem Prusa opowiadaniem o tle historycznym, zaś w sześć lat później służyła jako szkic wstępny dla jedynej autorajego powieści historycznej pt. ''[[Faraon (powieść)|Faraon]]a''. W noweli dogorywający stuletni faraon Ramzes zdrowieje, niespodziewanie natomiast ginie jego następca Horus, pragnący zaprowadzić reformy ustroju egipskiego.
 
Głównym natchnieniem dla nowelkinoweli były losy współczesnych cesarzy niemieckich [[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelma I]] oraz jego następcy [[Fryderyk III Hohenzollern|Fryderyka III]]. Wilhelm w październiku 1887 r. poważnie zachorował poważnie i przypuszczano, że niedługo obejmietron po nim tronobejmie jego syn i następca Fryderyk, uważany za męża stanu o orientacji bardziej postępowej. Tymczasem ujawniło się, że Fryderyk choruje na raka gardła.
 
Wówczas pod koniec grudnia 1887 r. — według Zygmunta Szweykowskiego — "Prus napisał ''Z legend dawnego Egiptu'', przerzucając temat współczesny w przeszłość. Prus musiał uznać ten zabieg ten za konieczność, aby w pełni dopowiedzieć to, co w rzeczywistości nie było jeszcze zakończone, uniknąć posmaku sensacji i uzyskać perspektywy uogólniające fakt jednostkowy na całość życia ludzkiego; atmosfera legendowa szczególnie temu sprzyjała".
 
"Uśmiercając Horusa, gdy książę Fryderyk jeszcze żył" — pisze dalej Szweykowski — "Prus uprzedził wypadki, ale pomylił się tylko w szczegółach, nie zaś w istocie zagadnienia, które miało udokumentować ideę, że 'marne są ludzkie nadzieje wobec porządku świata'. Fryderyk wstąpił wprawdzie na tron (jako Fryderyk III) w marcu następnego roku (cesarz Wilhelm I zmarł [[9 marca]] [[1888]] r.) i na czas krótki wydawało się, że w Niemczech (a więc pośrednio i w Europie) nastanie nowa era".
 
Jednakże Fryderyk przeżył ojca tylko o 99 dni, umierając w Poczdamie [[15 czerwca]] [[1888]] r. i pozostawiając tron Niemiec swemu synowi [[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelmowi II]].
Linia 11:
Według Szweykowskiego, "bezpośredni kontakt noweli z wydarzeniami politycznymi ówczesnych Niemiec otwiera niewątpliwie nowe sugestie dla genezy ''[[Faraon (powieść)|Faraona]]''".
 
== Źródła ==
* Zygmunt Szweykowski, ''Geneza noweli "Z legend dawnego Egiptu"'', w: "Nie tylko o Prusie: szkice", Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 1967, ss. 256-61, 299-300.
* Krystyna Tokarzówna i Stanisław Fita, "Bolesław Prus, 1847-1912: kalendarz życia i twórczości, pod redakcją Zygmunta Szweykowskiego", Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969.