System złożony: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stepa (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Borkowsk (dyskusja | edycje)
połączenie z treścią hasła "Systemy złożone"
Linia 1:
'''System (układ) złożony''' – to każdy [[system]] cechującyktórego siębudowa dużąi/lub liczbązachowanie wzajemniejest oddziałującychw najakimś siebiesensie elementów,[[Złożoność|złożone]] których suma aktywności jest nieliniowa. Innymi słowyczy "system złożonyskomplikowane" cechuje się jedną lub wieloma właściwościami niekoniecznie takimi jak jego elementy składowe.
 
Złożoność systemów może wynikać z działania [[Chaos (matematyka)|chaosu deterministycznego]], [[Emergencja|emergencji]] oraz indywidualnego zróżnicowania elementów składowych systemu i relacji między nimi, szczególnie gdy właściwości elementów lub relacji zmieniają się nieliniowo.
 
Innymi słowy "system złożony" cechuje się jedną lub wieloma właściwościami niekoniecznie dającymi się wywieść od właściwości elementów składowych co powoduje, że systemy złożone są trudno opisywalne metodami klasycznej fizyki i matematyki, a często jedynym sposobem ich badania jest jakiś rodzaj [[Symulacja komputerowa|symulacji komputerowych]].
 
Pojęcie to jest użyteczne tylko w niektórych dziedzinach [[Fizyka|fizyki]] (np. [[Dynamika płynów]]), natomiast szczególnie ważne jest dla [[Biologia|nauk biologicznych]] (zwłaszcza [[Ekologia]] i [[Ewolucjonizm]]) oraz [[Nauki społeczne|społecznych]] (np. [[Memetyka]], [[Dynamiczna Psychologia Społeczna]]). Także [[Nauki humanistyczne]] zaczynają ostatnio dostrzegać w teorii układów złożonych źródło nowych inspiracji badawczych (zob np. "[[Moc narrativum]]").
 
=== Wieloznaczność pojęcia: ===
 
Obecnie termin "system złożony" posiada wiele znaczeń:
Linia 15 ⟶ 23:
 
=== Zobacz też ===
* [[System chaotyczny]]
* [[Teoria chaosu]]
* [[Instytut Santa Fe]]
* [[Murray Gell-Mann]]
* [[Benoit Mandelbrot]]
* [[Ian Stewart (matematyk)]]
* [[Jack Cohen]]
 
=== Bibliografia ===
Linia 25 ⟶ 38:
[[Kategoria:Psychologia systemowa]]
[[Kategoria:Teoria układów dynamicznych]]
[[Kategoria:Teoria układów złożonych]]
 
[[en:Complex_systemComplex_systems]]
[[simple:Complex systems]]
[[sv:Komplexa system]]