Inwolucja (matematyka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ćwok (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 7:
== Własności ==
*Każda inwolucja jest [[bijekcja|bijekcją]] (każdy morfizm-inwolucja jest izomorfizmem).
*Dla dowolnego ''k'' naturalnego mamy:
*n-krotne złożenie inwolucji dla parzystych ''n'' jest tożsamością:
:<math>f^{2\cdot k} (x)=x\;</math>
dla dowolnego <math>x\;</math> z dziedziny <math>f\;</math>.
*n-krotne złożenie inwolucji dla nieparzystych ''n'' jest jest tą samą funkcją:
:<math>f^{2\cdot k+1} (x)=f(x)\;</math>
dlaprzy dowolnegodowolnym <math>x\;</math> z dziedziny <math>f\;</math>.
 
Podobnie &nbsp; <math>i^{2\cdot n} = 1_X</math> &nbsp; oraz &nbsp; <math>i^{2\cdot n+1} = i</math> &nbsp; &nbsp; dla dowolnego morfizmu inwolucyjnego&nbsp; <math>i : X \rightarrow X</math>.
Linia 33 ⟶ 31:
:::s(x, y) := (y, x) &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; dla każdego &nbsp; (x, y) ε A × A.
 
Zbiorem [[punkt stały|punktów stałych]] inwolucji s jest przekątnąprzekątna
:Δ <sub>A</sub> &nbsp;:=&nbsp; { (x, x) : x ε A }.
Wiele inwolucji jest indukowanych przez opisaną wyżej inwolucję typu&nbsp; s, &nbsp;na przykład transpozycja macierzy (samo&nbsp; s &nbsp; jest z kolei indukowane przez transpozycję zbioru 2-elementowego. t.zn. 2 osi).
 
*Zmiana znaku <math>f(x)=-x\;</math> jest inwolucją w zbiorze liczb całkowitych (a także wymiernych, rzeczywistych, zespolonych ...)
Linia 47 ⟶ 45:
*W rachunku macierzy inwolucjami są [[Macierz transponowana|transpozycja]], [[Macierz sprzężona (trywialnie)|sprzężenie]], [[sprzężenie hermitowskie]], [[macierz odwrotna]].
 
== [[Geometria]] ==
 
W [[geometria|geometrii]] euklidesowej inwolucjami są [[symetria|symetrie]] zwierciadlane, osiowe, środkowe, a także [[inwersja (geometria)|inwersja]]. Izometrie zwierciadlane zmieniają orietację przestrzeni. Izometria środkowa zmienia orientację nieparzystowymiarowej przestrzeni euklidesowej, ale zachowuje parzystowymiarowej.