Powiat morąski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie historii powiatu
uzupełnienia do historii
Linia 32:
 
== Historia ==
Wiek XVII i XIX
W XVI wieku Prusy Górne stanowiły powiat Prus Książęcych, ze starostwami w: [[Pasłęk]]u, Miłakowie, Morągu, [[Przezmark]]u, Kwidzynie, Prabutach, [[Szymbark]]u, Iławie, Miłomłynie, Ostródzie, Olsztynku, Dąbrównie, Działdowie, Nidzicy i Szczytnie. Od północy graniczyły z Warmią, od zachodu z powiatem Natangia .
W okresie późniejszym część starostw dawnych Prus Górnych znalazło się w prowincji [[Prusy Zachodnie]]. Morąg i Pasłęk (powiat morąski) stanowiły zachodnią część [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]], graniczących z Prusami Zachodnimi i Warmią (od północy). W latach 1772-1807 powiat morąski zajmował większy obszar. W XX w. był już podzielony na dwie części – północną [[powiat pasłęcki]], i południowa – powiat morąski<ref>Mapy w: S. Achremczyk „Historia Warmii i Mazur”, Olsztyn 1997.</ref>
 
W latach 1918-1939 (1944) powiat morąski należał do rejencji królewieckiej. Jako jeden z nielicznych powiatów [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] uniknął zniszczeń w czasie pierwszej wojny światowej (był jedynie punktem etapowym dla uciekinierów z terenów okupowanych lub objętych działaniami wojennymi). W 1925 r. powiat liczący 112 gmin (w tym 3 miasta: Morąg, [[Zalewo]], [[Miłakowo]]) zajmował obszar 1265 km2, w tym 877 km2 stanowiły użytki rolne. W 1910 roku w powiedzie odnotowano 51 396 mieszkańców, w 1925 – 53 892, a w 1939 56 255 osób<ref>"Morąg - z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973</ref>.
 
 
W 1945 roku, po włączeniu części dawnych Prus Wschodnich do Polski, zachowano dawne granice powiatu morąskiego (sprzed 1944 r.). W czerwcu 1945 r. starosta morąski dokonał podziału powiatu na 7 gmin (oraz miasto powiatowe Morąg). Siedziby gmin znajdowały się w miejscach wyznaczonych wójtów: Morąg, Słonecznik, Zalewo, Stary Dzierzgoń (przez pewien czas siedziba była w Starym Mieście), Zajezierzyce, Myślice i Miłakowo. W 1946 r. wydzielono kolejne gminy: Boreczno, Boguchwały, Bramka (siedziba mieściła się okresowo w Bogaczewie), natomiast siedzibę gminy Morąg przeniesiono do Królewa. Podział na 190 gmin utrzymał się do 1954 r. Podział gmin na gromady ustabilizował się w 1948: w skład gmin wchodziło 108 gromad. W 1950 liczba gromad wzrosła do 116.
 
Linia 47 ⟶ 54:
* "[[Morąg]] - z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973
 
{{Przypisy}}
 
{{warmińsko-mazurskie stub}}