System dur-moll: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawione linki na przekierowania: Renesans na Odrodzenie |
|||
Linia 1:
'''System dur-moll''' - system tonalny opierający się na [[skala durowa|skalach durowych]] i [[skala molowa|molowych]] ukształtowany w muzyce europejskiej na przełomie [[Odrodzenie|Renesansu]] i [[Barok|Baroku]]. W drugiej połowie [[XIX wiek|XIX]] stulecia kompozytorzy poszukujący nowych środków ekspresji wprowadzali coraz większą ilość dźwięków pobocznych, co w [[XX wiek]]u doprowadziło do powstania nowych systemów tonalnych i [[muzyka atonalna|muzyki atonalnej]].
System tonalny dur-moll opiera się na pokrewieństwie tonacji durowych i molowych. Każda [[gama]] składa się z dwóch tetrachordów, przy czym pierwszy [[tetrachord]] gamy C-dur (opartej na naturalnym [[szereg diatoniczny|szeregu diatonicznym]]) jest drugim tetrachordem gamy F-dur (1 bemol), a drugi tetrachord gamy C-dur jest pierwszym tetrachordem gamy G-dur (1 krzyżyk). Analogicznie pierwszy tetrachord gamy F-dur jest drugim tetrachordem gamy B-dur (2 bemole), pierwszy tetrachord gamy B-dur jest drugim tetrachordem gamy Es-dur (3 bemole). Podobnie drugi tetrachord gamy G-dur jest pierwszym tetrachordem gamy D-dur (2 krzyżyki), a drugi tetrachord gamy D-dur jest pierwszym tetrachordem gamy A-dur (3 krzyżyki). Taka prawidłowość ma miejsce również w przypadku gam molowych (w trybie naturalnym). Następstwo kolejnych gam zamyka [[koło kwintowe]]. Pokrewieństwo pomiędzy gamami durowymi i molowymi oparte są na zasadzie paralelizmu, przy czym o paralelnym charakterze tonacji decyduje zbieżność materiału dźwiękowego, a więc także ilość przykluczowych znaków chromatycznych. Na przykład gamie C-dur odpowiada a-moll, G-dur - e-moll, D-dur - h-moll, F-dur - d-moll, B-dur - g-moll.
| |||