Pojezierze Iławskie: Różnice pomiędzy wersjami

 

'''Pojezierze Iławskie''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|314.9]]) - [[makroregion]] geograficzny w północno-wschodniej Polsce. Leży między [[Wisła|Wisłą]], [[Osa (rzeka)|Osą]], [[Drwęca|Drwęcą]] i [[Pasłęka|Pasłęką]]. Powierzchnia - około 4.230 km². Obszar rzeźby młodoglacjalnej z licznymi [[wzgórze (geografia)|wzgórzami]] i [[jezioro|jeziorami]] ([[Jeziorak]], [[Narie]], [[Jezioro Drwęckie|Drwęckie]]). Liczne [[kanał wodny|kanały]] tworzą bardzo ciekawy i rzadko spotykany system pochylni. Region rolniczy. Bardzo dobrze rozwinięta turystyka wodna. W środkowej części Pojezierza leży [[Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego]] który swoim zasięgiem obejmuje Jezioro Jeziorak i lasy Iławskie leżące na [[zachód]] od Jezioraka. Siedziba Parku Krajobrazowego znajduje się we [[wieś|wsi]] [[Jerzwałd]] w [[gmina Zalewo|gminie Zalewo]] nad [[Jeziorak]]iem. Pojezierze Iławskie wraz z Garbem Lubawskim tworzy region turystyczny nazywany Mazurami zachodnimi. [[Kanał Elbląski]] jest sztandarową atrakcją turystyczną pojezierza.

 

Ścisłe określenie przynależności terytorium Pojezierza Iławskiego, czyli dawnej [[Pomezania|Pomezanii]], do jednej konkretnej znanej krainy geograficznej jest bardzo trudne, nie tylko dlatego, że tereny te leżą z dala od granicy [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]] i bliższe są raczej [[Powiśle|Powiślu]]. Ale dlatego też, że o ile nazwa Powiśle dotyczy tego samego zawsze obszaru położonego wzdłuż tego samego zawsze biegu rzeki [[Wisła|Wisły]], Warmią zaś nazywano jednoznacznie i bezspornie, [[Olsztyn|podolsztyńskie]] i dalekie obszary podległe jurysdykcji biskupów warmińskich. To sama nazwa Mazury była niejednoznaczna, dotyczyła nie zawsze tych samych obszarów i chociaż dotyczyła terenów dawnej Pogezanii, to swój źródłosłów wzięła od nazwy polskiego [[Mazowsze|Mazowsza]].Określenie geograficzne Mazury, niem. das Masurenland lub das Masuren, pojawiło się dopiero na pocz. XIX wieku, gdy po III rozbiorze Polski północne Mazowsze razem z Warszawą znalazło się w granicach zaboru pruskiego. Wtedy nazwa Mazury pruskie objęła polskie [[powiat]]y: [[powiat olecki|olecki]], [[powiat ełcki|ełcki]], [[powiat giżycki|giżycki]], [[powiat mrągowski|mrągowski]], [[poiwat piski|piski]] oraz południowe części włączonych powiatów: [[powait gołdapski|gołdapskiego]], [[poiwat darkiejmeski|darkiejmskiego]], [[powiat węgorzewski|węgorzewskiego]], [[powiat kętrzyński|kętrzyńskiego]] i [[powiat szczycieński|szczycieńskiego]].

Dzisiaj wobec braku w języku polskim odpowiednika terminu Oberland, dla terenów wchodzących w skład dawnego powiatu suskiego, a obecnie iławskiego, o własnych odmiennie przebiegających; dziejach, ukształtowaniu terenu, składzie ludnościowym, architekturze, [[gwara|gwarze]] i [[obyczaje|obyczajach]], obejmujących terytorialnie miasta i gminy: [[Iława]], [[Lubawa]], [[Kisielice]], [[Susz]], Zalewo i [[Prabuty]] z Gdakowem, które nie leżą ani na Warmii ani na Mazurach, Powiślu, czy Żuławach. Wydaje się, że najbardziej trafną polską nazwą określającą przynależność geograficzną i charakter tych ziem byłaby nazwa - Pomorze Górne.

Wynika to nie tylko z położenia geograficznego tego subregionu posiadającego własne autonomiczne ukształtowanie terenu, charakter zabudowy, powiązania komunikacyjne oraz sposób życia ludności, utrzymującej się w głównej mierze z [[rolnictwo|rolnictwa]] i [[gospodarka leśna|gospodarki leśnej]], ale też i z tradycji, która kazała miasteczko Biskupiec leżące na trasie Iława-[[Toruń]] dla odróżnienia od Biskupca Reszelskiego nazwać Biskupcem Pomorskim, miejscowość [[Mikołajki]] leżącą pomiędzy Suszem a Prabutami, dla odróżnienia od Mikołajek leżących na Mazurach nazwać Mikołajkami Pomorskimi. Natomiast naszą Iławę leżącą nad Jeziorakiem, nazywaną do 1945 roku Iławą Niemiecką (Deutsch Eylau), dla odróżnienia jej od leżącej w Prusach Wschodnich Iławy Pruskiej (Preusische Eylau) obecnie [[Bagrationowsk]], w pierwszych latach powojennych nazywano całkiem trafnie i słusznie Iławą Pomorską.

 

Główne miasta to [[Iława]], [[Morąg]] i [[Ostróda]].

* [http://www.lot.ilawa.pl Lokalna Organizacja Turystyczna Pojezierza Iławskiego i Dorzecza Drwęcy]

* [http://turystyka.wp.pl/artykul.html?wid=9066992&katn=2:3&lok= Pojezierze Iławskie w Serwisie Turystycznym]

Wiesław Niesiobędzki "Powiat iławski,dzieje,zabytki, pejzaż i kultura" ,Iława 2008'

 

{{Pojezierza Południowobałtyckie}}

{{Pojezierze Iławskie}}

 

[[Kategoria:Mazury]]