Powstanie Żółtych Turbanów: Różnice pomiędzy wersjami

'''Powstanie żółtych turbanów ''' (nazywane też powstaniem '''Żółtych Szali''') to nazwa [[powstanie|powstania]] w [[184]] roku, które wybuchło w prowincjach [[Szantung]] i [[Henan]]. Powstanie wymierzone było w cesarza [[Ling DiLingdi]] z chińskiej dynastii [[Dynastia Han|Han]]<ref name="nazwa_1"> Praca zbiorowa, 2005, ''Wielka Historia Świata'', t.4, Polskie Media Amer.Com, str. 150, ISBN 83-7425-029-1.</ref>. Jego nazwa pochodzi od szali które powstańcy nosili obwiązane wokół głowy. Powstańcy związani byli z tajnym stowarzyszeniem [[taoizm|taoistycznym]] [[TaipingowieTajpingowie|TaipingówTajpingów]].

Główną przyczyna powstania był kryzys agrarny w wyniku którego znaczna część rolników i dawnych wojskowych musiała przenieść się z północy kraju na południe. Właściciele ziem wiedząc, zeże przybysze nie maja innej opcji wyzyskiwali pracowników za jak najniższą cenę. SytuacjeSytuację dodatkowo pogorszyły powodzie, związane z wylewami [[Huang He|Rzeki Żółtej]] i zwiększenie podatków w celu zbudowania wałów. Około roku 170 rolnicy zaczęli tworzyć gangi do walki z którymi właściciele ziemscy powołali specjalna milicje. Zmieniło to spór w konflikt zbrojny.

W tym samym czasie status Dynastii [[Dynastiadynastia Han|Han]] słabłsłabła. Siła właścicieli ziemskich była problemem Chin od dawna, jednak po raz pierwszy przybrałaprzybrał on tak wielkawielką skaleskalę. Zagubiony Cesarz poddał się wpływawpływowi dworskich eunuchów[[eunuch]]ów, którzy wykorzystywali go do swoich celów. Dziesięciu najsilniejszych założyło grupę [[Dziesięciu Opiekunów]] (zwaną też grupa Dziesięciu Eunuchów), a ich przywódca ([[Zhang Rang]]) został przybranym ojcem Cesarza. Dwór nie ukrywał swojego niezadowolenia i mówiło się, że prześladujące Chiny [[powódź|powodzie]] są wynikiem utraty niebiańskiego mandatu przez LingiLingdi.

[[Żółte Turbany]] dowodzone były przez [[Zhang Jiao Ciao]] i jego dwóch młodszych braci – [[Zhang Bao]] i [[Zhang Liang]]a. Bracia założyli taoistyczna sektę w prowincji [[Szantung]]. Uważali się za kontynuatorów Szkoły Najwyższego Spokoju ([[Tai Ping Dao]]) i czcili bóstwo [[Huang-lao]], które według [[Zhang Ciao]]Jiao wręczyło im księgę zwanazwaną Rozstrzygające Klucze Do Drogi Pokoju (Tai Ping Yao Shu). Jiao twierdził, że jest magikiem i kreował się na Wielkiego Nauczyciela. Sekta propagowała prawa do równości dla wszystkich ludzi i prawo do równego podziału ziemi. Gdy powstanie wybuchło jego przywódcy podpisywali się hasłem „błękitne niebo (tj. Dynastia Han) znikło, wkrótce narodzi się żółte niebo (tj. TaopingowieTajpingowie]. W tym roku Jia Zi (Jia Zi to każde kolejne sześćdziesiąt lat) niech zapanuje dobrobyt na świecie”.

W [[184]] roku n.e. wybuchło powstanie w prowincjach [[Szantung]] i [[Henan]]. [[Żółte Turbany]] miały około 360 tys. wojowników. [[He Jin]], przyrodni brat cesarzowej, stanął na czele wojsk dynastii. Powstanie stłumiono w lutym [[185]] roku, lecz już w dwa miesiące później [[Taopingowie]]Tajpingowie ponownie zaatakowali. Walki rozszerzyły się o góry [[Taihang]] na zachodniej granicy prowincji [[Hebei]], w [[186]] roku dotarły do prowincji [[Shaanxi]], [[Hebei]] i [[Liaoning]], a w [[188]] do [[Shanxi]]. W grudniu [[188]] i na początku [[189]] roku powstańcy dotarli do [[Luoyang]], ówczesnej stolicy dynastii [[dynastia Han|Han]]. W odpowiedzi wszyscy żołnierze cesarstwa ruszyli do walki. Mimo lepszego uzbrojenia nie odnieśli spodziewanego szybkiego zwycięstwa. Dowódca wojsk [[Lu Zhi]] został aresztowany za nie utrzymywanie ofensywy w stosunku do agresorów. W [[192]] roku [[Cao Cao]] pokonał powstańców po tym, gdy ci wkroczyli do [[Yanzhou]], a zakończył walki ostatecznie w roku [[205]].

Po pokonaniu Żółtych Turbanów wojskowi przywódcy zyskali lokalna władzę co spowodowało upadek dynastii [[dynastia Han|Han]] w [[220]] roku. Po śmierci cesarza [[Lingdi]] w [[189]] roku doszło do ostrego sporu pomiędzy [[He Jin]] a eunuchami, w wyniku którego ten pierwszy został zamordowany [[22 września]] [[189]] roku. [[Yuan Shao]], sprzymierzeniec [[He Jin]], w odwecie podpalił zamek cesarza i wymordował eunuchów. W końcu [[Dong Zhuo]] objął władzę w państwie po tym jak pokonał potężnych barbarzyńców z plemienia [[Qiang]], którzy w tym czasie atakowali Chiny od północnego zachodu.