Nomenklatura botaniczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, drobne redakcyjne |
uzupełnienie |
||
Linia 2:
Problemem w osiągnięciu celu stawianego nazwom naukowym (przejrzyste i jednoznaczne nazewnictwo przedstawicieli świata żywego) jest dynamiczny rozwój [[systematyka (biologia)|systematyki]] i różnice w ujęciach systematycznych tych samych taksonów. Niektóre nazwy naukowe zachowują stałe znaczenie (np. rodziny ''[[Equisetaceae]]'' lub ''[[Magnoliaceae]]''), podczas gdy zakres innych zależy od określonego ujęcia systematycznego. Przykładowo rodzina [[ślazowate]] ''Malvaceae'' w dawniejszych systemach z XX wieku obejmowała około tysiąca gatunków, podczas gdy obecnie ([[Angiosperm Phylogeny Website|APweb]]) zalicza się do niej ponad 4,2 tys. gatunków.
Istnieją także szczególne zasady nazewnictwa roślin w języku polskim stosowane przez botaników w ich języku specjalistycznym (np. w publikacjach). Wynikają one z tradycji i umownych ustaleń, a nie ze skodyfikowanych zasad. Brak ustalonych zasad tworzenia i stosowania nazewnictwa zwyczajowego roślin w potocznym, ludowym i gwarowym języku polskim. Odrębne nazewnictwo stosowane jest także w obrocie handlowym, gdzie występują m.in. nazwy handlowe lub tradycyjne nazwy roślin używane w ogrodnictwie, odnoszące się do roślin ozdobnych, nierzadko odmienne od nazw specjalistycznych (botanicznych).
== Historia ==
Linia 132 ⟶ 134:
== Wskazówki redakcyjne ==
W odniesieniu do roślin i grzybów (odmiennie niż w przypadku zwierząt) nazwy naukowe taksonów wszystkich rang wyróżnia się kursywą zgodnie z praktyką stosowaną w Kodeksie Nomenklatury Botanicznej. Aktualny Kodeks, podobnie jak poprzednie jego edycje, nie reguluje formalnie kroju czcionki w zapisie nazw naukowych, lecz jedynie zaleca stosowanie zapisu kursywą wszelkich rang taksonomicznych roślin, glonów i grzybów (tak też zapisywane są wszystkie te taksony w publikowanej wersji kodu, z wyjątkiem kultywarów)<ref>''Preface: As in the previous edition, scientific names under the jurisdiction of the Code, irrespective of rank, are consistently printed in italic type. The Code sets no binding standard in this respect, as typography is a matter of editorial style and tradition not of nomenclature. Nevertheless, editors and authors, in the interest of international uniformity, may wish to consider adhering to the practice exemplified by the Code, which has been well received in general and is followed in a number of botanical and mycological journals.''</ref>.
== Nazwy zwyczajowe roślin w języku polskim ==
Botanicy w Polsce posługują się ustaloną tradycyjnie nomenklaturą zwyczajową (polskojęzyczną) kodyfikowaną w postaci list i słowników nazw<ref>{{cytuj książkę|imię=Zbigniew| nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |imię3=Adam |nazwisko3=Zając |imię4=Maria |nazwisko4=Zając |rok=2002 |tytuł=Vascular plants of Poland - a chekclist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski |wydawca=IB PAN |isbn = 83-85444-83-1}}</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Karpowiczowa (red.) |imię=Ludmiła |tytuł=Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński |rok=1973 |wydawca=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego |miejsce=Warszawa}}</ref><ref>{{cytuj książkę|imię=Alicja |nazwisko=Szweykowska |imię2=Jerzy (red.) |nazwisko2=Szweykowski |tytuł=Słownik botaniczny |edycja=wydanie II, zmienione i uzupełnione |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>. Nazwy specjalistyczne różnych taksonów roślin w języku polskim nawiązują ściśle do nomenklatury naukowej kodyfikowanej w Międzynarodowym Kodeksie Nomenklatury Botanicznej. Analogicznie do nazw naukowych, ustalone są w języku polskim końcówki nazw zwyczajowych wskazujących kategorię klasyfikacyjną taksonów, w odniesieniu do gatunków stosowane są nazwy binominalne. Nazwy zwyczajowe dostosowywane są do zmian taksonomicznych i nomenklatorycznych w systematyce roślin (np. motylkowate → [[bobowate]], rdest sachaliński → [[rdestowiec sachaliński]]). Nazwy zwyczajowe publikowane w źródłach specjalistycznych uznawane są za „nazwy ważne”, podczas gdy reszta nazw zwyczajowych, podobnie jak w przypadku nazw naukowych uznawana jest za nazwy synonimiczne. W efekcie w języku specjalistycznym botaników stosowane jest z dużą konsekwencją swoiste nazewnictwo roślin w języku polskim, różniące się od powszechnego języka polskiego (np. rośliny z rodzaju "[[grzybienie]]" w [[Słownik języka polskiego|słowniku języka polskiego]] ma kilka określeń, uznawanych za synonimiczne lub wręcz błędne w języku specjalistycznym – "grzybień", "nenufar").
== Zobacz też ==
Linia 137 ⟶ 142:
* [[Wykaz terminów i skrótów stosowanych w nomenklaturze biologicznej]]
* [[Nomenklatura zoologiczna]]
{{Przypisy}}
| |||