Tętnica: Różnice pomiędzy wersjami

[[FilePlik:Anatomy artery.png|thumb|300px|Schemat budowy tętnicy (w języku angielskim)]]

* '''błona wewnętrzna''' (łac. ''tunica intima'') - utworzona przez komórki [[śródbłonek|śródbłonka]] (łac. ''endothelium'') spoczywające na warstwie włókien [[kolagen|kolagenowych]]owych i leżącej jeszcze bardziej odśrodkowo blaszce sprężystej wewnętrznej zbudowanej z włókien elastycznych.

* '''błona środkowa''' (łac. ''tunica media'') - utworzona przez warstwę komórek [[Mięsień|mięśni]] gładkich i leżącą odśrodkowo blaszkę sprężystą zewnętrzną.

* '''przydanka''' (błona zewnętrzna, łac. ''tunica adventitia'') - luźna [[tkanka łączna]] z licznymi, podłużnymi włóknami kolagenowymi i elastycznymi.

* '''tętnice sprężyste''' - duże naczynia o średnicy ponad 10 mm. Zawierają dużą ilość tkanki sprężystej. Ich budowa umożliwia amortyzowanie fali [[Puls (medycyna)|tętna]] co zmienia pulsacyjny przepływ krwi w ciągły (podczas skurczu magazynuje energię w rozciągniętych ścianach, a podczas rozkurczu oddaje ją).

** w błonie wewnętrznej - tkanka podśródbłonkowa jest silnie rozwinięta i zawiera dużo luźniejszej tkanki łącznej. Błona sprężysta wewnętrzna jest bardzo dobrze rozwinięta. Można w niej wyodrębnić warstwę wewnętrzną i zewnętrzną.

** w błonie środkowej włókna sprężyste tworzą kilkadziesiąt okrężnych błon okienkowych między którymi znajdują się mięśnie gładkie. Im bliżej [[serce|serca]] tym bardziej przeważają włókna sprężyste (od 10 do 70 w aorcie).

** w błonie zewnętrznej przebiegają liczne nerwy i naczynia naczyń. Blaszka sprężysta zewnętrzna jest dobrze rozwinięta.

<br />Do tętnic sprężystych zaliczamy:

<br /> - [[Aorta człowieka|aorta]]

<br /> - [[tętnica szyjna wspólna]]

<br /> - [[tętnica podobojczykowa]]

<br /> - [[tętnica biodrowa wspólna]]

<br /> - [[pień płucny]]

<br /> - [[pień ramienno-głowowy]]

* '''tętnice mięśniowe''' - tętnice o średnicy 0,1 - 10 mm. Są to odgałęzienia tętnic sprężystych, mają od nich jednak cienkie ściany (grubość ściany do średnicy naczynia wynosi jak 1:3).

** w błonie wewnętrznej - tkanka podśródbłonkowa jest cienka, a błona sprężysta wewnętrzna jest bardzo gruba (czasem dwuwarstwowa).

** w błonie środkowej - silnie rozwinięta mięśniówka gładka (do 40 warstw) o przebiegu okrężnym lub spiralnym. Niewielka ilość włókien sprężystych biegnie promieniście od blaszki sprężystej zewnętrznej.

** w błonie zewnętrznej - znajdują się naczynia naczyń a także liczne sploty nerwowe.

* '''tętnice mieszane''' - są to tętnice o budowie przejściowej pomiędzy sprężystymi a mięśniowymi. W błonie środkowej włókna elastyczne są przeplatane z wyspami mięśniówki gładkiej okrężnej.

<br /> -[[tętnica szyjna zewnętrzna]]

<br /> -[[tętnica pachowa]]

* '''tętniczki''' - tętnice o średnicy poniżej 0,1 mm, o stosunku grubości ściany do średnicy naczynia jak 2:1.

** w błonie wewnętrznej występuje jedynie warstwa ściśle połączonych komórek śródbłonka i blaszka sprężysta wewnętrzna.

** w błonie środkowej - znajduje się w niej od 1 do 5 warstw okrężnie ułożonych mięsni gładkich. W związku z funkcją oporową tych naczyń (ich skurcz reguluje ilość dopływającej krwi do danego narządu) jest ona bogato unerwiona przez [[autonomiczny układ nerwowy|włókna współczulne]].

*** przydanka jest słabo rozwinięta.

* '''tętnice żylne''' - jest to żyła prowadząca krew z serca na obwód

* [[Aorta człowieka|aorta]]

* [[pień płucny]]

* [[miażdżyca]]