Teodor Swetosław: Różnice pomiędzy wersjami

|grafika =

|urodzony =

|zmarł =

|matka =

|commons =

|source =

|quote =

Teodor Swetosław był synem bojara bułgarskiego [[Jerzy I Terter|Jerzego Tertera]] i jego żony [[Maria Terter|Marii]]<ref name="Caw">{{cytuj książkę|tytuł=Medieval Lands |nazwisko=Cawley |imię=Ch. |url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/BULGARIA.htm#_Toc204256809}}</ref>. W 1279 roku w toku walk o władzę w państwie, jego ojciec znalazł się, dzięki poparciu jakie miał w wojsku, na czele opozycji bojarskiej. Car [[Iwan Asen III]] wydał wówczas za Jerzego Tertera swą siostrę [[Kermaria|Kermarię]])<ref name="Was101">{{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |strony=101-102}}</ref>. Maria wraz z synem Teodorem Swetosławem znalazła się wówczas w Bizancjum, jako zakładniczka lojalności potężnego bojara. W 1280 roku Jerzy Terter zasiadł na tronie carskim i podjął zabiegi o odzyskanie żony i syna. Na mocy układów podpisanych w 1284 roku odesłał do [[Konstantynopol]]a Kermarię, a odzyskał Marię i syna Teodora<ref name="Caw"/>. W rok później Jerzy I Terter uległ najazdowi tatarskiemu, musiał uznać zwierzchnictwo chana tatarskiego i odesłać do Ordy swą córkę, jako żonę syna chana [[Nogaj]]a, [[Czaka (car bułgarski)|Czaki]] oraz Teodora Swetosława w charakterze zakładnika. W 1292 roku Jerzy I Terter zbiegł do Bizancjum przed kolejnym najazdem tatarskim. Odmianę jeńcowi tatarskiemu przyniosły walki w Ordzie do jakich doszło 7 lat później. W 1299 chan Nogaj zginął z ręki chana [[Tokta]]ja. Teodor Swetosław zbiegł wówczas do Bułgarii z synem Nogaja Czaką, swym szwagrem, który prowadził wierne mu wojska tatarskie. W [[Weliko Tyrnowo|Tyrnowie]] Teodor Swetosław nakłonił bojarów bułgarskich do obrania Czaki carem. Rok później, obawiając się najazdu Tatarów chana Toktaja, Teodor Swetosław i bojarzy zawiązali spisek i zaamordowali Czakę, a jego głowę odesłali na dwór chana. Carem został obrany Teodor Swetosław<ref name="Was101"/>.

Teodor Swetosław objął tron jako sojusznik chana [[Złota Orda|Złotej Ordy]] [[Toktu|Toktaja]], dzięki czemu Bułgaria została uwolniona od najazdów tatarskich, a car otrzymał w lenno od Tatarów południową [[Besarabia|Besarabię]] wraz z twierdzą Monokastro (późn. Akerman). Położenie młodego cara było bardzo trudne: jego władzy nie uznawali Szyszman w [[WidyńWidiń|Widyniu]], władca [[Dobrudża|Dobrudży]], wygnani ze Średniogórza bracia [[Smilec|Smilca]] Wojsił i Radosław. Dodatkowo w okolicach Tyrnowa pojawił się jeszcze carewicz [[Michał II Tich|Michał]], syn cara [[Konstantyn Asen Tich|Konstantyna Asena Ticha]] i [[Maria Kantakuzena Paleologina|Marii Paleologiny]], wspierany przez cesarza bizantyńskiego [[Andronik II Paleolog|Andronika II Paleologa]]. Gdy próba osadzenia go na tronie zawiodła, Andronik II sprzymierzył się z wygnanymi braćmi cara [[Smilec|Smilca]]. Nadał Radosławowi tytuł sewastokratora i wyprawił go z armią do Bułgarii. Car Teodor Swetosław przy pomocy swego stryja Eltimira, władcy ziemi Kryńskiej, rozbił armię najeźdźczą, a Radosława schwytał i oślepił. Za zwrot jeńców bizantyńskich uzyskał uwolnienie z więzienia swego ojca [[Jerzy I Terter|Jerzego I Tertera]]. W 1303 roku wojska bułgarskie wkroczyły do [[Tracja|Tracji]], zdobyły [[Mesembria|Mesembrię]], [[Sozopol]], Agatopol i Rosokastro. Armia bizantyńska pod wodzą Wojsiła została rozbita nad rzeką Skafida (obec. Fakijska Rzeka)<ref name="Was103">{{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |strony=103}}</ref>.

W 1304 roku przeciwko Bułgarii wyprawił się syn Andronika II, współcesarz [[Michał IX Paleolog|Michał IX]]. Grecy odebrali Bułgarii ziemie od [[Silwen]]u aż do Kopsis (w pobliżu obecnej wsi Tekija, na zachodnim skraju doliny rzeki Striemy). Bizantyńczykom udało się też skłócić cara z jego stryjem Eltimirem. Jednak w 1305 roku Cesarstwo musiało przeciwstawić się pustoszącemu jego europejskie posiadłości najazdowi [[Kompania Katalońska|Kompanii Katalońskiej]]. W tym czasie Teodorowi udało się usunąć Eltimira z [[Kryn]]u i oddać ziemię Kryńską wiernemu sobie bojarowi Sracimirowu. Podjął on również działania wojenne w Tracji. Ostatecznie w 1307 roku, Bizancjum uwikłane w walki z Katalończykami w Tracji i Turkami w Azji Mniejszej, zawarło z carem bułgarskim układ pokojowy zwracając mu Trację nadmorską z [[Nesebyr|Mesembrią]], Anchialo, [[Sozopol]]em i Agatopolem<ref name="Was103"/>.

* po raz pierwszy z [[Eufrozyna córka Mankusa|Eufrozyną]], córką i dziedziczką kupca bizantyńskiego Mankusa mieszkającego na Krymie, jeszcze w czasie swego pobytu w niewoli tatarskiej. Miał z nią syna [[Jerzy II Terter|Jerzego]].