Dekarboksylacja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ingen (dyskusja | edycje)
Micpol (dyskusja | edycje)
m poprawa linków, WP:SK
Linia 1:
'''Dekarboksylacja''' (inaczej dekarboksylowanie) to [[reakcja chemiczna]], w której dochodzi do usunięcia [[grupa karboksylowa|grupy karboksylowej ]] z [[kwasKwasy karboksylowykarboksylowe|kwasów karboksylowych]]. W wyniku tej reakcji następuje zazwyczaj wydzielenie [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]]. W organizmie jest wywoływana najczęściej poprzez działanie [[EnzymEnzymy|enzymów]].
 
Dekarboksylacja [[ketokwasy|ketokwasów]] ma szczególne znaczenie w środowisku naturalnym, gdzie stanowi jeden z etapów degradacji [[aminokwasy|aminkowasów]] w procesach [[fermentacja|fermentacyjnych]] i rozkładu tlenowego.
 
; Dekarboksylacja fermentacyjna
Przykładem dekarboksylacji jest jeden z ubocznych etapów [[fermentacja alkoholowa|fermentacji alkoholowej]]. W procesie tym następuje wydzielenie [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]] CO<sub>2</sub>, któremu towarzyszy utlenianie. Produktem tej reakcji jest [[aldehyd octowy]].
 
; Dekarboksylacja tlenowa
Przykładem tlenowej dekarboksylacji jest biosynteza [[koenzym A|acetylo-CoA]]. Obok [[pirofosforan tiaminy|pirofosforanu tiaminy]] w tej reakcji bierze udział [[kwas liponowy]], który umożliwia jednoczesne odczepienie atomów wodoru. W wyniku tego procesu powstaje utleniony produkt dekarboksylacji, [[Koenzym A|czynny octan]] ([[acetylo-CoA]]koenzym A).
 
Reakcja przebiega według wzoru:
: kwas pirogronianowy + CoA-SH + NAD → czynny octan + CO<sub>2</sub> + NADH+H(+)
 
; Oksydacyjna dekarboksylacja pirogronianiu
Oksydacyjna dekarboksylacja [[pirogroniankwas pirogronowy|pirogronianu]]u jest katalizowana przez kompleks wieloenzymatyczny, zwany ''dehydrogenazą pirogronianową'', zlokalizowaną w [[macierz mitochondrialna|macierzy mitochondrialnej]]. W przebiegu tego procesu pirogronian ulega dekarboksylacji (odłącza CO<sub>2</sub>), a pozostający fragment dwuwęglowy utlenia się do acetylo-S-CoA. Nieodwracalność procesu sprawia, iż pirogronian nie może odtwarzać się z acetylo-S-CoA, dlatego acetylo-S-CoA nie może być substratem w procesie [[glukoneogeneza|glukoneogenezy]].
 
{{Chemia stub}}
 
[[Kategoria:Reakcje chemiczne]]