Wikipedia

Alkiny: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
px
m poprawa linków; WP:SK
Linia 1:
'''Alkiny''' (zwyczajowo ''acetyleny'') - [[związek organiczny|organiczne]] [[Związki chemiczne|związki chemiczne]], [[węglowodór|węglowodory]], w których występuje co najmniej jedno [[wiązanie chemiczne|wiązanie]] potrójne między atomami [[węgiel (pierwiastek)|węgla]]. Alkiny w odróżnieniu od [[alkan|alkanów]]ów i [[alken|alkenów]]ów są bardzo reaktywne, nietrwałe i podlegają wielu samorzutnym reakcjom. Ogólny wzór alkinów: C<sub>''n''</sub>H<sub>2''n''-2</sub>
 
Najprostszym alkinem jest [[Etyn|acetylen]] (etyn):
 
[[GrafikaPlik:Ethyne-2D-flat.png|400px]]
 
Alkiny tak jak wszystkie węglowodory ulegają reakcjom spalania.
 
== Nazewnictwo ==
Nazwy alkinów są tworzone z nazw odpowiednich [[alkan|alkanów]]ów. Z nazwy alkanu posiadającego ten sam szkielet węglowy usuwa się końcówkę "-an" i dodaje końcówkę "-yn" (lub "-in"), przed którą umieszcza się [[lokant]], wskazujący przy którym atomie węgla występuje potrójne wiązanie np:
: heksan i heks-2-yn
Łańcuch główny (od którego pochodzi główny człon nazwy) musi zawierać wiązanie potrójne i być najdłuższy z możliwych. Atomy węgla numeruje się tak aby wiązanie potrójne miało jak najmniejszy numer, bez względu na inne podstawniki. Jeżeli w węglowodorze występuje wiązanie podwójne i potrójne to ważniejsze przy nazewnictwie jest podwójne.
 
Linia 21:
Spalanie całkowite:
 
: 2C<sub>2</sub>H<sub>2</sub> + 5O<sub>2</sub> &rarr;→ 4CO<sub>2</sub> + 2H<sub>2</sub>O
 
półspalanie(przy ograniczonym dostępie tlenu):
 
: 2C<sub>2</sub>H<sub>2</sub> + 3O<sub>2</sub> &rarr;→ 4CO + 2H<sub>2</sub>O
 
Spalanie niecałkowite (przy bardzo ograniczonym dostępie tlenu):
 
: 2C<sub>2</sub>H<sub>2</sub> + O<sub>2</sub> &rarr;→ 4C + 2H<sub>2</sub>O
 
 
 
== Główne alkiny ==
[[Etyn]], [[Propyn]], [[Butyn]], [[Pentyn]], [[Heksyn]], [[Heptyn]], [[Oktyn]], [[Nonyn]] oraz [[Dekin]]
 
{{commonscommonscat|Category:Alkynes}}
 
[[Kategoria:Alkiny|*]]
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Alkiny”