Napęd kołowy statku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
mNie podano opisu zmian
Linia 3:
'''Napęd kołowy [[statek wodny|statku]]''' (napęd łopatkowy) polega na zastosowaniu w charakterze [[pędnik]]a obracających się [[koło łopatkowe|kół łopatkowych]], częściowo zanurzonych w wodzie. Wyróżnia się dwa podstawowe typy statków z napędem kołowym: statek bocznokołowy ('''bocznokołowiec''') i tylnokołowy ('''tylnokołowiec'''). Powszechniejszy jest napęd bocznokołowy, w którym dwa koła łopatkowe umieszczone były po obu [[burta]]ch statku, w osłonach (tamborach). Rzadziej stosowany był napęd tylnokołowy, w którym jedno szerokie koło łopatkowe było umieszczone na końcu kadłuba, za [[rufa|rufą]] statku. Sporadycznie stosowano układy z kołami łopatkowymi umieszczonymi centralnie w kadłubie, w specjalnym wycięciu. Statki o napędzie kołowym były [[Parowiec|statkami parowymi]] - napędzanymi [[maszyna parowa|maszyną parową]] (nieliczne wyjątki stanowią niektóre nowsze konstrukcje).
 
Napęd bocznokołowy stosowany był na statkach morskich od pierwszego dziesięciolecia [[XIX wiek]]u do około lat 60. XIX wieku.
[[Grafika:Silownia_bocznokolowca_Gdansk.jpg|thumb|300px|left|[[Siłownia]] wiślanego holownika [[Gdańsk (holownik)|Gdańsk]] z 1897r.]]
Jednym z pierwszych statków bocznokołowych był "Clermont" z [[1807]] konstrukcji [[Robert Fulton|Roberta Fultona]]. Największą popularnością napęd bocznokołowy w konstrukcji statków morskich cieszył się w latach 30. i 40. XIX wieku, potem został wyparty przez doskonalszy napęd [[śruba okrętowa|śrubowy]], cechujący się większą sprawnością. W konstrukcji [[okręt|okrętów]] wojennych napęd bocznokołowy stosowano jedynie na niewielką skalę na [[fregata (okręt żaglowy)|fregatach]] i [[korweta]]ch.
 
Znacznie dłużej i powszechniej napęd bocznokołowy stosowany był na statkach rzecznych - statki takie budowano do około lat 30-tych [[XX wiek]]u, a używane były jeszcze po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]]. Obecnie eksploatowane i budowane są jedynie nieliczne jednostki dla celów wycieczkowych. Na mniejszą skalę od bocznokołowego i jedynie na statkach rzecznych, stosowany był napęd tylnokołowy, którego zaletą była mniejsza szerokość statków. Przede wszystkim znane są amerykańskie bocznokołowce i tylnokołowce, które w XIX wieku zapewniały komunikację na [[Missisipi (rzeka)|Missispi]], a w Polsce - pasażerskie statki [[Wisła|wiślane]].