Batu-chan: Różnice pomiędzy wersjami

'''Batu-chan''' ([[1205]] - [[1255]]<ref>Niektóre źródła podają rok [[1256]]</ref>) - władca [[Mongolia|mongolski]], wnuk [[Czyngis-chan]]a, syn [[Dżoczi]]ego, założyciel [[Złota Orda|Złotej Ordy]]. Nazywany Sajn-chanem - Dobrym chanem.[[GrafikaPlik:Golden Horde 1389.svg|right|400px|thumb|Altın Urda, 1389.]]

== Wyprawa Zachodnia ==

Kierował rozpoczętą w [[1236]] r. [[Mongołowie|mongolską]] inwazją na [[Europa|Europę]]. Podległa mu Złota Orda podbiła [[Ruś Kijowska|Ruś Kijowską]], zajmując w [[1240]] r. [[Kijów]]. Po zniszczeniu Rusi Kijowskiej część [[orda|ordy]] ruszyła na [[Polska|Polskę]], pokonując w [[1241]] r. wojska [[Henryk II Pobożny|Henryka Pobożnego]] pod [[Bitwa pod Legnicą|Legnicą]]. Pozostałe dwie części ordy po przekroczeniu [[Dunaj]]u i [[Karpaty|Karpat]] uderzyły na [[Węgry]] i pokonawszy armię [[Bela IV|Beli IV]] w 1241 r. w [[Bitwa na równinie Mohi|bitwie pod Mohi]] zajęły także tereny [[Austria|Austrii]] i [[Dalmacja|Dalmacji]]. W czasie tej wyprawy pod jego dowództwem służyli młodzi przedstawiciele wszystkich gałęzi rodu Czyngis-chana. Batu usunął z armii wypominających mu publicznie [[Merkici|merkickie]] pochodzenie synów [[Czagataj]]a i [[Ugedej]]a. Wśród wyrzuconych książąt, był następny wielki chan [[Gujuk]]. Zaprzyjaźnił się zaś z synem [[Tołuj]]a [[Mongke]]. Szczęśliwie dla [[Węgrzy|Węgrów]] i reszty Europy, Batu-chan wycofał swe wojska na wieść o śmierci wielkiego [[chan (władca)|chanchana]]a [[Ugedej]]a, ponieważ chciał być obecny przy podziale imperium.

== W opozycji do Wielkiego Chana ==

Choć do śmierci uznawał swoją zależność od Imperium Mongolskiego, to faktycznie zorganizował niezależny [[chanat]] ze [[stolica|stolicą]] w [[Saraj (Złota Orda)|SarajSaraju]]u nad [[Wołga|Wołgą]]. Od śmierci Ugedeja pozostawał w opozycji najpierw do jego żony [[Töregene-katun]] - [[regent]]ki w latach [[1242]]-[[1246]] a następnie do jej syna Wielkiego Chana Gujuka. W sporach tych zdobył poparcie władców [[Ruś|Rusi]] z [[Aleksander Newski|Aleksandrem Newskim]] (niechętnym Töregene i Gujukowi z racji zabójstwa jego ojca na [[kurułtaj]]u w [[1246]] roku) na czele. Formalnie uznał władzę Gujuka jednak mimo kolejnych żądań chana nie stawił się na jego dworze by osobiście złożyć mu hołd. Ostrzeżony przez wdowę po Tołuju - [[Sorkaktani-beki]] o szykowanej przeciw niemu wyprawie sam zbiera armię złożoną z podbitych ludów i rusza na Gujuka, który jednak umiera przed starciem. W porozumieniu z Sorkaktani-beki wysuwa kandydaturę Mongkego na Wielkiego chana i przeprowadza jego wybór na [[kurułtaj]]u w [[1250]] roku. Jednak większość rodu panującego uznaje tenkurułtaj za nielegalny jako odbywający się poza granicami Mongolii. W roku [[1251]] wysyła 30 tysięczną armię pod dowództwem swego brata Berke do ochrony kurułtaju zorganizowanego przez Sorkaktani-beki, na którym Mongke po raz kolejny zostaje wybrany Wielkim Chanem, a Batu otrzymuje faktyczną niezależność i tytuł ''Starszego Rodu Panującego''.

== Zobacz też ==