Jan Balliol: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Qblik (dyskusja | edycje)
m Popups: Ujednoznacznienie linku z Bitwa pod Dunbar na Bitwa pod Dunbar (1296)
Micpol (dyskusja | edycje)
m WP:SK, poprawa linków
Linia 1:
[[GrafikaPlik:John Balliol.jpg|thumb|230px|Jan de Balliol]]
[[GrafikaPlik:SetonArmorialJohnBalliolAndWife.jpg|thumb|230px|Jan Balliol wraz z żoną]]
'''Jan Balliol''', znany również jako: '''Jan de Balliol''' (ur. ok. [[1248]], zm. ok. [[25 listopada]] [[1314]]) – od [[1292]] król [[Szkocja|Szkocji]].
 
Urodził się w Barnard Castle, jako syn Devorguilli Balliol (zm. [[1290]]), córki Alana, piątego lorda Galloway (zm. [[1234]]). Jego ojcem był Jan, piąty baron Balliol i lord Barnard Castle (zm. [[1269]]). W [[1281]] ożenił się z [[Izabela de Warenne|Izabelą de Warenne]], córką Jana de Warenne, siódmego earla [[Surrey]], i Alicji de Lusignan. Jej dziadkami od strony matki byli: Hugo X de Lusignan i [[Izabela d'Angoulême]] (wdowa po królu [[Anglia|Anglii]] - [[Jan bez Ziemi|Janie bez Ziemi]]). Para miała syna (i prawdopodobnie 4 innych dzieci):
* Edwarda Balliola, króla Szkocji (zm. [[1364]]),
* księżniczkę Alinore Balliol,
* księżniczkę Annę Balliol,
* księżniczkę Agness Maud Balliol,
* księcia Henryka Balliola (zm. [[16 grudnia]] [[1332]], w bitwie pod [[Annan]]).
 
== Król Szkocji ==
Jako pra-prawnuk króla [[Dawid I Szkocki|Dawida I]] (od strony matki), po bezpotomnej śmierci królowej Małgorzaty, zgłosił swoje pretensje do tronu Szkocji, w [[Berwick-upon-Tweed]], [[3 sierpnia]] [[1291]]. Jego największym rywalem był wtedy Robert Bruce, piąty lord [[Annandale]] i dziadek późniejszego króla - [[Robert I Bruce|Roberta I Bruce'a]]. Szkoci przegłosowali jego kandydaturę, w wielkiej sali zamku [[Berwick-upon-Tweed|Berwick]], [[17 listopada]] [[1292]]. [[30 listopada]] [[1292]], w [[Scone]] został on uroczyście koronowany na króla Szkocji. Ufundował wtedy [[Balliol College]] na [[Uniwersytet Oksfordzki|Uniwersytecie w Oksfordzie]], jedną z pierwszych szkół w Oksfordzie.
 
Król [[Anglia|Anglii]] - [[Edward I Długonogi|Edward I]] jednak również rościł sobie prawa do korony szkockiej i najechał na Szkocję, rozpoczynając tym samym pierwszą szkocką wojnę o niepodległość. Szkoci zostali pokonani w [[Bitwa pod Dunbar (1296)|bitwie pod Dunbar]], [[27 kwietnia]] [[1296]], a Jan abdykował w zamku [[Montrose]], [[10 lipca]] [[1296]]. Anglicy wywiezli go do Anglii i zamknęli w [[Tower of London]].