1,3,5-Trioksan: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mar220 (dyskusja | edycje)
pubchem
poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK, + {{Przypisy}}, drobne redakcyjne
Linia 19:
|Gęstość = 1,17
|Stan skupienia w podanej G = ciecz
|G warunki niestandardowe = 65 °C
|Rozpuszczalność w wodzie =
|RwW warunki niestandardowe =
Linia 68:
|Pochodne ? =
|? =
|Podobne związki = [[Triazyny|triazyna]]<br />[[melamina]]
|aktywny =
|minerał =
}}
'''Trioksan''' - (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C<sub>3</sub>O<sub>3</sub>H<sub>6</sub>) to [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], będący [[trimerTrimery|trimerem]]em [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
 
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 °C. Trioksan wrze w temp. 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w [[woda|wodzie]], [[alkohole|alkoholach]] i [[aceton]]ie i [[Etery|eterach]]. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.
'''Trioksan''' - (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C<sub>3</sub>O<sub>3</sub>H<sub>6</sub>) to [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], będący [[trimer]]em [[Aldehyd mrówkowy|formaldehydu]]. Istnieje także jego [[Izomeria|izomer]] strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w [[żywica|żywicy]] [[klon (roślina)|klonów]], jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
 
1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62°C. Trioksan wrze w temp. 115°C. Jest dobrze rozpuszczalny w [[woda|wodzie]], [[alkohole|alkoholach]] i [[aceton]]ie i [[Etery|eterach]]. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.
 
1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym [[kwasy|kwasem]]:
Linia 81 ⟶ 80:
[[Plik:Trioxane syntesis.svg|500px|center]]
 
Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.
 
Trioksan posiada wiele różnych zastosowań:
* jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu
* jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, [[Insektycydy|insektycyd]], środek pochłaniający przykre zapachy.
* po sprasowaniu w [[tabletka|tabletki]] jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
* jest [[monomerMonomery|monomerem]]em przy produkcji [[polioksymetylen]]u (POM) - [[polimery|polimeru]] o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
* jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu
 
== Zobacz też ==
* [[Triazyny|Triazyna]]
 
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Etery]]