Spółgłoska iniektywna dziąsłowa dźwięczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Alexbot (dyskusja | edycje)
poprawa linków do przek., WP:SK, lit., drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Spółgłoska iniektywna dziąsłowa dźwięczna''' to rodzaj dźwięku [[spółgłoska|spółgłoskowego]] występujący w [[Język (mowa)|językach naturalnych]]. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|IPA]] oznaczanej symbolem: {{IPA3|[ɗ]}}.
 
== Artykulacja ==
=== Opis ===
W czasie [[artykulacja (fonetyka)|artykulacji]] {{IPA|[ɗ]}}:
* modulowany jest prąd powietrza powstały w wyniku zasysającego ruchu krtani do dołu przy drgających wiązadłach głosowych, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga [[mechanizm przepływu powietrza|inicjacji]] krtaniowej i [[mechanizm przepływu powietrza|ingresji]],
* tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, [[spółgłoska ustnanosowa|prąd powietrza przepływa przez jamę ustną]]
* prąd powietrza w jamie ustnej przepływa [[spółgłoska środkowaboczna|ponad całym językiem]]
* [[spółgłoska przedniojęzykowa|przednia część języka]] lub [[spółgłoskaSpółgłoski laminalnaapikalne i laminalne|jego sam koniuszek]] kontaktuje się tuż [[spółgłoska zadziąsłowa|za górnymi dziąsłami]], tworząc [[spółgłoska zwarta|zwarcie]]. Dochodzi do całkowitego zablokowania dostępu powietrza do jamy ustnej. Następuje rozwarcia, powietrze jest zasysane do wewnątrz w wyniku ssącego ruch krtani, co nadaje głosce charakterystyczny głuchy dźwięk.
* wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest [[dźwięczność|dźwięczna]]
 
=== Przykłady ===
* w [[język sindhiSindhi|języku sindhi]]: ڏر {{IPA3|[ɗarʊ]}} "szczelina"
* w [[język wietnamski|języku wietnamskim]]: đục {{IPA3|[ʔɗuʔk͡p̚˥˩]}} "wiercić"
 
=== Warianty ===
Warianty {{IPA3|[ɗ]}} różnią się dokładnym [[miejsce artykualcji|miejscem artykulacji]], które przede wszystkim może być zębowe, a nie jak opisane powyżej dziąsłowe. (Porównaj warianty {{IPA3|[d]}}: [[spółgłoska zwarta zębowa dźwięczna|zębowy]] i [[spółgłoska zwarta dziąsłowa dźwięczna|dziąsłowy]].)
Również spółgłoska szczytowa [{{IPA|ɖ}}] ma wariant iniektywny.
 
== Zobacz też ==
* [[Spółgłoska zwarta zębowa dźwięczna]] {{IPA3|[d]}}
* [[Spółgłoska zwarta dziąsłowa dźwięczna]] {{IPA3|[d]}}