Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją dźwięczna: Różnice pomiędzy wersjami

'''Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją dźwięczna''' to– rodzaj dźwięku [[spółgłoska|spółgłoskowego]] występujący w [[Język (mowa)|językach naturalnych]]. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej [[Międzynarodowy Alfabetalfabet Fonetycznyfonetyczny|IPA]] oznaczana jest symbolem: {{IPA|[ʐ]}}

== Artykulacja ==

* tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną ([[spółgłoska nosowa|spółgłoska ustna]])

* prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka ([[spółgłoska boczna|spółgłoska środkowa]])

* czubek [[język (anatomia)|języka]] dotyka [[Podniebienie (anatomia)|podniebienia twardego]] -– jest to [[retrofleksja (fonetyka)|spółgłoska z retrofleksją]]

* wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest [[dźwięczność|dźwięczna]]

=== Warianty ===

* artykulację '''[[spółgłoskaSpółgłoski apikalne i apikalnalaminalne|apikalno]]-[[spółgłoska zadziąsłowa|postalweolarną]]''' – koniuszek języka zostaje uniesiony ku górze i zbliża się (ew. styka) z obszarem tuż za dziąsłami,

* artykulację '''subapikalno-[[spółgłoskaSpółgłoska przedniopodniebiennadziąsłowo-podniebienna|prepalatalną]]''' – przód języka wygina się ku górze i do tyłu, tak że spodnia część języka zbliża się (ew. styka) z początkowym odcinkiem podniebienia twardego.

== Przykłady ==

* w [[język abchaski|języku abchaskim]]: abжа [{{IPA3|ˈabʐa}}], "połowa"

* w [[język paszto|języku paszto]]: ږمونځ {{IPA3|[ʐmunʣ]}} "grzebień"

* w [[język hiszpański|języku hiszpańskim]] (dialekt [[Gwatemala|gwatemalski]]): ''arras'' {{IPA3|[aʐaʂ]}}, "bezpieczeństwo"

[[Język polski|Polska]] i [[język rosyjski|rosyjska]] [[spółgłoska zadziąsłowa|spółgłoska zadziąsłowa]] [[spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna|{{unicode|[ʒ]}}]] jest często uznawana (przez lingwistów zachodnich, ale nie przez slawistów) za '''spółgłoskę laminalną z retrofleksją'''. W języku polskim mamy jednak do czynienia z artykulacją z płaskim językiem, więc używanie tego terminu ma na celu podkreślenie różnicy między polskimi twardymi spółgłoskami zadziąsłowymi a ich czeskimi czy angielskimi odpowiednikami, wymawianymi [[palatalizacja|miękko]].

== Terminologia ==

Spółgłoskę [{{unicode|ʐ}}] zaliczamy do '''spółgłosek syczących''' czyli '''[[sybilant]]ów'''. Oprócz tego, zamiast terminu "spółgłoska z retrofleksją" można stosować nazwy "spółgłoska szczytowa" lub "cerebralna"