Ćajtja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa zapisu nagłówków, WP:SK |
Kudu (architektura) |
||
Linia 2:
'''Ćajtja''' ('''czajtja''', '''czaitja''') - typ sakralnej budowli charakterystycznej dla sztuki [[Indie|indyjskiej]] - [[świątynia]] [[buddyzm|buddyjska]] wykuta w skale. Występuje obok drugiego rodzaju budowli skalnych, pełniących funkcję klasztoru buddyjskiego, tzw. [[wihara|wihary]].
Plan ćajtji przypomina trójnawową [[bazylika|bazylikę]] z wotywną [[stupa|stupą]] w półokrągłej [[Apsyda (architektura)|apsydzie]] zamykającej odpowiednik [[nawa|nawy]] głównej. Wokół stupy zwykle powinno znajdować się obejście (''pradakszina''), ale często go brakuje. Jako właściwe miejsce kultu (w przeciwieństwie do ''wihary'') z reguły ćajtje były bardziej zdobione – głównie płaskorzeźbami (zwłaszcza budowle późniejsze; pierwsze świątynie pozostawały w swoim wystroju dość [[asceza|ascetyczne]]). Nawy oddzielały filary, często ozdobne, a strop zwykle naśladował w formie zewnętrznej znane w sztuce europejskiej [[sklepienie kolebkowe]]. W ścianie wejściowej w wielu ćajtjach pojawiało się duże, półkoliste okno ujęte w podkowiasty, charakterystyczny dla architektury indyjskiej łuk (
Skalne świątynie występują przede wszystkim w regionie [[Ghaty Zachodnie|Ghatów Zachodnich]] i [[Ghaty Wschodnie|Ghatów Wschodnich]]. Pierwsze najprawdopodobniej powstały już w [[III wiek p.n.e.|I wieku p.n.e.]]<ref name="whs">Praca zbiorowa, 2005, ''Wielka Historia Świata - Cywilizacje Azji - Dolina Indusu - Indie - Kambodża'', t.5, Polskie Media Amer.Com, ss. 83, ISBN 83-7425-030-5.</ref> Najstarsza zachowana ćajtja znajduje się w miejscowości Bhadża, w okolicach [[Bombaj]]u i datowana jest na [[II wiek p.n.e.]] Jedna z najbardziej znanych w świecie zachowanych tego typu budowli skalnych to świątynia w [[Adżanta|Adżancie]] (II w. p.n.e. - VII w. n.e.).
| |||