Wersja z 12:17, 17 wrz 2009 edytuj Kingeborg (dyskusja \| edycje) 14 edycji szablon ← poprzednia edycja		Wersja z 12:18, 17 wrz 2009 edytuj anuluj edycję Kingeborg (dyskusja \| edycje) 14 edycji ort. następna edycja →
Linia 1: {{CHN nazwisko infobox\|nazwa=Cai Lun\|P=Cài Lún\|WG=Ts'ai Lun\|POL=\|TRAD=蔡倫\|UPR=蔡伦}} [[Plik:Cai-lun.jpg\|thumb\|right\|Cai Lun]] '''Cai Lun''', T!`sai (nazwisko) Lun (imię) (ur. około [[50]] n.e. w Chinach,w miejscowości Guiyang (obecnie Leiyang), zm. [[121]]). Był urzędnikiem na dworze cesarza Ho Di za panowania Wschodniej Dynastii Han. Po awansie na stanowisko ministra w 89 r., rozpoczął badania nad technologią produkcji papieru. W 105 r. przedstawił cesarzowi swój wynalazek, wyprodukowany z kory drzewnej, resztek konopi, szmat, bambusa oraz starych sieci rybackich. Władca wynagrodził go złotem i tytułem arystokratycznym. Obsypany zaszczytami i bogactwem Tśai Lun zaczął prowadzić wystawne życie i zaplątał się w intrygi dworskie, w wyniku których jego imię zostało zniesławione. W 121 r., po wstąpieniu na tron nowego cesarza, otrzymał rozkaz stawienia się w więzieniu w celu odbycia kary. Aby uniknąć hańby, Tśai Lun odebrał sobie życie, wypijając truciznę. Przed wynalezieniuem papieru pisano w Chinach na deszczułkach bambusowych (były bardzo nieporęczne i ciężkie) lub na jedwabiu (był bardzo drogi). Cesarz ogłosił technologię produkcji papieru tajemnicą państwową, za zdradzenie której groziły okrutne kary. Zarządzenie to było ściśle przestrzegane aż do r. 751, kiedy to Arabowie po zwycięskiej bitwie nad rzeką Talas pojmali do niewoli m. in. chińskich rzemieślników. Od tego momentu papier stał się znany na całym świecie i wyparł pergamin. Nie ulega wątpliwości, że papier był znany na długo przed wynalazkeim Tśai Luna. W grobowcach chińskich władców sprzed naszej ery znaleziono szczątki papieru pochodzenia roślinnego. Był on jednak kiepskiej jakości. Wyrabiano go z wyczesków konopi, miał grubą fakturę, a jego nierówna powierzchnia wykluczała go jako materiał piśmienniczy. Używano go do pakowania. Wynalazek Tśai Luna wyróżniał się gładką powierzchnią, okazał się bardzo wydajny i tani w produkcji.

Cai Lun: Różnice pomiędzy wersjami