|
Utwór przynależy do typowego dla [[starożytna Grecja|antycznej Grecji]] gatunku [[hymn]]u, "pieśni pochwalnej na cześć najwyższej cnoty", który przeniknął do [[Żydzi|żydowskiej]] tradycji mądrościowej ([Mdr 7,22-8,1] i [3 Ezdr 4,34-40])<ref name="dwa"/>.
WŚw. werseciePaweł 12w mowa jest o "poznaniu naprawdę", nawiązującym''Hymnie do sposobu,Miłości'' wpojęcie jakimiłości [[Mojżesz]]określa poznał Boga ([Wj 33, 11], [Lb 12, 8] oraz [Pwt 34, 10]) w doczesnym życiu. Ten fragmentterminem '' Hymnu' ἀγάπη' znajduje również uzupełnienie w innych miejscach Pisma''<ref>http: [1 Kor 8//www.literatura.hg.pl/greek/1co.htm</ref>, 3], [Ga 4, 9], [Rz 8, 29]. Analogia doktóry lustrato była szczególnie zrozumiała dla Koryntian, ponieważ Korynt słynął w starożytności jako producent najlepszych luster<ref>Gordon D. Fee, ''The First Epistle to the Corinthians'', NICNT, Wm. B. Eerdmans Publishing Co., Grand Rapids 2007, p. 648.</ref>. Zwrot "twarzą w twarz" jest semityzmem, oznacza bliski i bezpośredni kontakt (por. Rdz 32,30)<ref>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 279.</ref>. Prawda o cząstkowym poznaniu oddziałała na mistyków oraz na sztukę późnego średniowiecza<ref>E. Dąbrowski, ''Listy do Koryntian'', Poznań 1965, s. 261.</ref>. ▼Św. Paweł w ''Hymnie do Miłości'' pojęcie miłości określa terminem '''ἀγάπη'''<ref>http://www.literatura.hg.pl/greek/1co.htm</ref>, który to termin ma bardzo niepewną etymologię<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 36. </ref>. W grece przedbiblijnej termin ten prawie w ogóle nie był stosowany w formie rzeczownikowej<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω..., p. 36. </ref><ref>Słownik Abramowiczównej odnosi rzeczownikowe zastosowanie tego terminu tylko do greki biblijnej.</ref>. Stosowany był albo w formie czasownikowej (ἀγαπᾶν), albo przymiotnikowej (ἀγαπητός). Forma czasownikowa ἀγαπᾶν ma wiele znaczeń (okazywać serdeczność, namawiać, pieścić, pragnąć, być zadowolony, cieszyć się z czegoś, itd), ale najczęstszym jego znaczeniem było "okazywać miłość"<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω..., p. 36. </ref>. Przymiotnik ἀγαπητός stosowany bywał np. w takich wyrażeniach jak "ukochane dziecko" i znaczyło wtedy "bardziej ukochane niż reszta potomstwa"<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω..., p. 36. </ref>. Rzeczownikowa forma została wprowadzona przez tłumaczy [[Septuaginta|Septuaginty]] w przekładzie ''Pieśni nad Pieśniami'', gdzie staje się określeniem miłości, w Nowym zaś Testamencie staje się podstawowym określeniem miłości<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω..., p. 36. </ref><ref>E. Dąbrowski, ''Listy do Koryntian'', Poznań 1965, s. 253. </ref>. Termin ἀγάπη nie ma w sobie nic z magicznej mocy ἐρᾶν (kochać), ma natomiast w sobie coś z serdeczności φιλεῖν (kochać-lubić)<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω..., p. 36. </ref>. W biblijnej grece posłużył dla przedstawiania Bożej miłości i zazwyczaj oznacza uprzywilejowaną pozycję przed Bogiem - umiłował ponad wszystko<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω..., p. 36. </ref><ref>Frederic Louis Godet, ''Commentary on First Corinthians'', Grand Rapids, 1977, p. 665. </ref>.
Werset 13, wylicza trzy podstawowe [[cnota|cnoty]] prawdziwego chrześcijanina: wiara, nadzieja i miłość. Trzy podstawowe cnoty wyliczone zostały również ipodstaw w innych Listach Pawła, w [[1 List do Tesaloniczan|1 Liście do Tesaloniczan]] ([1 Tes 1, 3-4]; 5, 8) oraz w Rz 5, 3-4. Wymienione teksty powstały przed Hymnem o Miłości, tekstami powstałymi później są: 1 Tm 6, 11; 2 Tm 3, 10; Ef 1, 3nn. 15-18 (katalog cnót); [[List do Kolosan|Liście do Kolosan]] ([Kol 1, 4-5]), Hbr 10, 22-24 (także List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>. ▼Przekłady starołacińskie oraz [[Wulgata]] stosują jego [[łacina|łaciński]] odpowiedniki: '''''[[Caritas (miłość)|caritas]]''''', albo '''dilectio'''<ref>E. Dąbrowski, ''Listy do Koryntian'', Poznań 1965, s. 253. </ref>. ''Caritas'' zastosowany został ''Hymnie o Miłości'', poza tym jest raczej rzadko występuje. ''Caritas'' kojarzone jest zwykle z miłosierdziem i jest terminem zdecydowanie uboższym niż ἀγάπη<ref>E. Dąbrowski, ''Listy do Koryntian'', Poznań 1965, s. 253. </ref>.
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeakże List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeakże List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
=== Treść ===
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeakże List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
{{CytatD|'''1''' Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,<br />a miłości bym nie miał,stałbym się jak miedź brzęcząca<br />albo cymbał brzmiący.<br />'''2''' Gdybym też miał dar prorokowania<br />i znał wszystkie tajemnice,<br />i posiadał wszelką wiedzę, i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił.<br />a miłości bym nie miał,<br />byłbym niczym.<br />'''3''' I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją,<br />a ciało wystawił na spalenie,<br />lecz miłości bym nie miał,<br />nic bym nie zyskał.
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeakże List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
|1 Kor 13,1-3<ref>{{Biblia|księga =1Kor |rozdział = 13|wersety = 1-3}} </ref>
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeakże List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
|width=70%
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeakże List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
|align=center
sahfdasfafasasgdfeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
|text=left}}
W pierwszej części ''Hymnu do Miłości'' św. Paweł wymienia [[charyzmaty]] [[Duch Święty|Ducha Świętego]], o których mowa w poprzedzającym ''Hymn'' rozdziale dwunastym (kolejno: języki, prorokowanie, mądrość, wiara i pomoc). Przedstawiając wyższość charyzmatu [[proroctwo|prorokowania]] nad charyzmatem [[języki świata|języków]], autor Listu przechodzi bowiem do [[miłość|miłości]] (''caritas'') jako najważniejszego z charyzmatów, mówiąc: "Lecz wy starajcie się o większe dary: a ja wam wskażę drogę jeszcze doskonalszą" [1 Kor 12, 30]. Zapowiedź ta stanowi zatem wstęp do właściwego tekstu ''Hymnu'', a jednocześnie punkt odniesienia dla jego pierwszej części.
Ponieważ Paweł w swoich listach często utożsamia miłość z Chrystusem, niektórzy egzegeci biorą pod uwagę taką możliwość, że opiewaną w Hymnie miłość należy rozumieć osobowo i jest nią Chrystus<ref>E. Dąbrowski, ''Listy do Koryntian'', Poznań 1965, s. 253.</ref>.
Trzy wersety napisane zostały według tego samego modelu, które podkreślają kolejność charyzmatów względem ich coraz większej wartości (tzw. ''climax''): od daru mówienia językami, przez dary intelektualne i odnoszące się do wiary, po dar bezinteresownego czynienia dobra. Werset drugi kończy konkluzja: "niczym nie jest". Wskazuje ona na fakt, iż chrześcijanin istnieje tylko dzięki miłości. W wersecie trzecim wyszczególnione zostało [[spalenie na stosie]] (''kauthesōmāi'', nie – ''kauthesō-māi''), które w [[starożytność|starożytności]] uznawane było za najokrutniejszy rodzaj kary.
[[Plik:Van Dyck - Charity.jpg|right|thumb|250px|''Caritas'' na obrazie [[Anthony van Dyck|Anthony'ego van Dycka]]]]
{{CytatD|'''4''' Miłość cierpliwa jest,<br />łaskawa jest.<br /> Miłość nie zazdrości,<br /> nie szuka poklasku,<br /> nie unosi się pychą;<br /> '''5''' nie dopuszcza się bezwstydu,<br /> nie szuka swego,<br /> nie unosi się gniewem,<br />nie pamięta złego;<br /> '''6''' nie cieszy się z niesprawiedliwości,<br /> lecz współweseli się z prawdą.<br /> '''7''' Wszystko znosi,<br /> wszystkiemu wierzy,<br /> we wszystkim pokłada nadzieję,<br /> wszystko przetrzyma.<br /> '''8''' Miłość nigdy nie ustaje (...)
|1 Kor 13,4-8a<ref>{{Biblia|księga =1Kor |rozdział = 13|wersety = 4-8}} </ref>
|width=40%
|align=center
|text=left}}
Druga część ''Hymnu'' wymienia cechy i zalety prawdziwej miłości, przede wszystkim [[personifikacja|upersonifikowanej]] miłości Boga. Św. Paweł opatruje ponadto ''caritas'' 15 czasownikami, które stanowią swoisty "kodeks" postępowania chrześcijanina wobec drugiej osoby. W tej części ''Hymnu'' wyszczególnionymi [[cnota]]mi, które stanowią zarówno przyczynę jak i skutek miłości są: cierpliwość, przebaczenie, pokora oraz chęć czynienia dobra.
Część trzecia z kolei stanowi właściwą definicję prawdziwego [[chrześcijaństwo|chrześcijanina]].
{{CytatD|'''8''' Miłość nigdy nie ustaje,<br /> [nie jest] jak proroctwa, które się skończą,<br /> albo jak dar języków, który zniknie,<br /> lub jak wiedza, której zabraknie.<br /> '''9''' Po części bowiem tylko poznajemy,<br /> po części prorokujemy.<br /> '''10''' Gdy zaś przyjdzie to, co jest doskonałe,<br /> zniknie to, co jest tylko częściowe.<br /> '''11''' Gdy byłem dzieckiem,<br />mówiłem jak dziecko,<br /> czułem jak dziecko,<br /> myślałem jak dziecko.<br /> Kiedy zaś stałem się mężem,<br /> wyzbyłem się tego, co dziecięce.<br /> '''12''' Teraz widzimy jakby w zwierciadle, niejasno;<br /> wtedy zaś [zobaczymy] twarzą w twarz:<br /> Teraz poznaję po części,<br /> wtedy zaś poznam tak, jak i zostałem poznany.<br /> '''13''' Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy:<br /> z nich zaś największa jest miłość.
|1 Kor 13,8-13<ref>{{Biblia|księga =1Kor |rozdział = 13|wersety = 8-13}} </ref>
|width=50%
|align=center
|text=left}}
W wersach 8-9 św. Paweł przeciwstawia [[teraźniejszość]], "jest", do której przywiązani byli Koryntianie – z perspektywą [[przyszłość|przyszłości]] odnoszącą się do wiary, nadziei i miłości z wersetu 13. Inna opozycja w tej części ''Hymnu'' to "dziecię"-"mąż", "dojrzałe"-"niedojrzałe", ''to teleion''-''to ekmerous''. Św. Paweł uważał bowiem postawę Koryntian za dziecinną, tym samym wymagając od nich dojrzałości.
▲W wersecie 12 mowa jest o "poznaniu naprawdę", nawiązującym do sposobu, w jaki [[Mojżesz]] poznał Boga ([Wj 33, 11], [Lb 12, 8] oraz [Pwt 34, 10]) w doczesnym życiu. Ten fragment ''Hymnu'' znajduje również uzupełnienie w innych miejscach Pisma: [1 Kor 8, 3], [Ga 4, 9], [Rz 8, 29]. Analogia do lustra była szczególnie zrozumiała dla Koryntian, ponieważ Korynt słynął w starożytności jako producent najlepszych luster<ref>Gordon D. Fee, ''The First Epistle to the Corinthians'', NICNT, Wm. B. Eerdmans Publishing Co., Grand Rapids 2007, p. 648.</ref>. Zwrot "twarzą w twarz" jest semityzmem, oznacza bliski i bezpośredni kontakt (por. Rdz 32,30)<ref>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 279.</ref>. Prawda o cząstkowym poznaniu oddziałała na mistyków oraz na sztukę późnego średniowiecza<ref>E. Dąbrowski, ''Listy do Koryntian'', Poznań 1965, s. 261.</ref>.
▲Werset 13, wylicza trzy podstawowe [[cnota|cnoty]] prawdziwego chrześcijanina: wiara, nadzieja i miłość. Trzy podstawowe cnoty wyliczone zostały również i w innych Listach Pawła, w [[1 List do Tesaloniczan|1 Liście do Tesaloniczan]] ([1 Tes 1, 3-4]; 5, 8) oraz w Rz 5, 3-4. Wymienione teksty powstały przed Hymnem o Miłości, tekstami powstałymi później są: 1 Tm 6, 11; 2 Tm 3, 10; Ef 1, 3nn. 15-18 (katalog cnót); [[List do Kolosan|Liście do Kolosan]] ([Kol 1, 4-5]), Hbr 10, 22-24 (także List Barnaby 1, 6)<ref name = Conzelmann280>Hans Conzelmann, ''Der erste Brief an die Korinther'', KEK, Göttingen 1969, S. 280.</ref>. Częstymi są również kombinacje wiara/nadzieja oraz wiara/miłość<ref name = Conzelmann280/>. Tylko w Hymnie miłość postawiona została na pierwszym miejscu<ref>E. Stauffer, ἀγαπάω, ἀγάπη, ἀγαπητός, TDNT, Vol. 1, p. 51. </ref>. Grecy pragnęli mądrości, Rzymianie cenili potęgę, ale Paweł promuje nowy system wartości - miłość<ref>E. Dąbrowski, Listy do Koryntian, Poznań 1965, s. 253.</ref>.
== Interpretacje ''Hymnu o Miłości'' ==
|
