Kurentowanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Birczanin (dyskusja | edycje)
m lit.
drobne techniczne, linki zewnętrzne, WP:SK
Linia 1:
[[Plik:Kurenti v Ptuju.JPG|thumb|right|300px|Kurenty w [[Ptuj]]]]
'''Kurentowanie''' - ([[Językjęzyk słoweński|słoweń.]] ''Kurentovanje''), [[Słowianie|słowiański]] [[ludowy obyczaj]] wiosenny dziś głównie uprawiany w [[Słowenia|Słowenii]].
 
Obyczaj wiązany dziś z [[karnawał]]em i trwający przez 10 dni aż do wtorku przed [[Popielec|Popielcem]] włącznie polega na korowodach i pochodach przebierańców w różnych kostiumach z głośną muzyką. Obyczaj ten pochodzi z najwcześniejszych czasów kolonizacji słowiańskiej na [[Bałkany|Bałkanach]] i przetrwał w [[Mohacz]]u [[Węgry|węgierskim]], w [[Serbia|Serbii]] i [[Bułgaria|Bułgarii]] - najwspanialej obchodzony jest dziś jednak w [[Słowenia|Słowenii]] pod nazwą ''[[Kurentovanje]]''. Nazwa odnosi się do głównej postaci święta w charakterystycznym futrzanym kostiumie , zwanej ''[[Kurent]]'' lub ''Korent'' (w liczbie mnogiej ''Kurenti'') i symbolizującej moc płodności, rozrodu i szczęścia oczekiwanego nadchodzącą wiosną. W tej mierze porównuje się pochody ''Kurentów'' do [[Dionizos|dionizyjskich]] [[rytuał|rytualnych]] pochodów płodności.
 
Strój świąteczny ''Kurenta'' ,którego waga dochodzi nawet do 30-40 kg, jest sporządzony z wyprawionej skóry owczej (najchętniej dzisiaj z [[bośnia]]ckich długowłosych merynosów) i jest obszernym luźnym płaszczem o dość szerokich rękawach, przepasanym łańcuchem metalowym z pięcioma [[krowi dzwonek|krowimi dzwonkami]] dającymi trzy tony. Największy z nich umieszczony jest z tyłu, dwa średnie po obu bokach ciała, a dwa najmniejsze na brzuchu. Przybraniem głowy jest swoista maska z dwóch zszytych płatów sztywnej skóry z ostrym zwierzęcym pyskiem, jakby np. wilka, z długim czerwonym ozorem spadającym na piersi ''Kurenta''. Częste są również czerwone i czarne obwódki wokół ślepii maski, wzmagające wrażenie grozy. Również krowie rogi dodane do szczytu maski, rosochate patyki, lub stylizowane pręty połączone poprzeczką z przymocowanymi wstążkami z kolorowej gufrowanej bibuły - zależnie od lokalnej wersji tradycyjnego stroju -- podpowiadają [[symbol]]ikę zwierzęcej jurności i płodności. Maska przybrana bywa często skrzydłami z ptasich (chętnie gęsich) piór i końskim włosiem.
 
W rzeczy samej, pochód ''Kurentów'' odwiedza mijane zagrody i domostwa odczyniając hałasem i dzwonieniem [[urok]]i i złe wpływy nagromadzone przez zimę. ''Kurenty'' kroczą pochyleni, rzucając na boki głowami w maskach i poruszając biodrami by wydobyć dźwięki z dzwonków, oraz trzaskają drewnianymi pałkami zwieńczonymi kolcami jeża. Kobiety ofiarują ''Kurentom'' chustki przywiązując je im do pasa, oraz naczynia gliniane tłuczone u ich stóp. Także ''Kurenty'' żartobliwie przymuszają napotkane młode kobiety do markowania z nimi [[kopulacja|kopulacji]] na drogach wiejskich, co potwierdza charakter obyczaju. Inny zwyczaj związany z ''Kurentowaniem'', to rzucanie przez gospodynię garnkiem ze strychu domu za pierwszym obcym pojawiającym się rano w obejściu. Pochodowi towarzyszy czerwono lub czarno przybrany [[diabeł]]( hudič, zlodej, vrag) ubrany w sieć do łowienia [[dusza|dusz]].
Linia 12:
Stawszy się znaną i znakomitą atrakcją turystyczną "[[karnawał]] w [[Ptuj]]" wzbogacony jest obecnie o inne parady kostiumowe, niewiele, lub wcale wręcz nie spokrewnione z ''Kurentowaniem''.
 
== ŹródłaBibliografia ==
* en.wiki
* Sandi Ceferin, Kurentovanje, 25.05.2005; (*[http://www.thezaurus.com/sloveniana/kurenti.htm ]) - tamże bibliografia.
 
== Zobacz też ==