Mandat Niebios: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
m poprawa linków |
||
Linia 1:
'''Mandat Niebios''' (chin. 天命, [[Hanyu pinyin|pinyin]] ''Tiānmìng'') – tradycyjna teoria filozoficzna w Chinach, według której władca musi mieć poparcie [[Tian|Niebios]] (天), by rządzić. Mandat zyskują władcy sprawiedliwi, postępujący moralnie i obyczajnie, którzy dbają o swój lud. Jeżeli na tronie zasiada despota, Niebiosa mogą wycofać swój mandat, co sygnalizują poprzez np. katastrofy, klęski głodu, powodzie, trzęsienia ziemi, wojny itd. W takiej sytuacji sprawiedliwie jest wszcząć bunt przeciw takiemu władcy.
Mandat mógł dotyczyć zarówno pojedynczego władcy, jak i całej dynastii. Nie miał ograniczeń czasowych, ani klasowych, gdyż zakładał ciągłość instytucji cesarstwa bez względu na zmianę rodziny panującej. Dwa razy w historii Chin zdarzyło się, że założycielami dynastii były osoby wywodzące się z ludu ([[Dynastia Han|Han]] i [[Dynastia Ming|Ming]]). Do tej koncepcji musieli się odwoływać także rządzący Chinami cudzoziemcy, [[Mongołowie]] z [[Dynastia Yuan|dynastii Yuan]] czy [[Mandżurowie]] z [[Dynastia Qing|dynastii Qing]].
Pojęcie mandatu Niebios zostało po raz pierwszy użyte przez [[Wang (tytuł)|królów]] [[Dynastia Zhou|dynastii Zhou]], a na niwie teoretycznej pojęcie to rozwinął [[Mencjusz]]. Nazwę 天命 nosiła również pierwsza [[Ery chińskie|era panowania]] [[Dynastia Qing|dynastii Qing]].
Uważa się, że ten koncept wpływa na chińską mentalność do czasów współczesnych. Jest jednym z powodów, dla których [[Komunistyczna Partia Chin|KPCh]] cenzuruje i kontroluje informacje prasowe dotyczące w Chinach katastrof.
| |||