Pomoc:Jak napisać dobrą definicję: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Przywrócono starszą wersję, jej autor to Kauczuk. Autor wycofanej edycji to 77.254.95.78.
hjdfjhhhhhhhhhh
Linia 1:
{{Edytowanie – nawigacja}}
 
{{Propozycja zaleceń Wikipedii}}
{{Nawigacja|zalecenia}}
 
Na tej stronie znajdują się propozycje zaleceń budowania [[definicja|definicji]] haseł w Wikipedii.
 
Przeglądając Wikipedię zauważyć można, że w wielu wypadkach definicje są bardzo długie, a w niektórych one praktycznie nie istnieją (np. w niektórych hasłach zawierających bogate treści w postaci tabel z rozbudowanymi infoboxami itd.). Wikipedyści starają się zawrzeć w nich wszelkie informacje dotyczące omawianego tematu. Dołączają charakterystykę, własności, opis, wyliczenia, etc. Definicje takie, nawet jeśli prawdziwe, z punktu widzenia [[encyklopedia|encyklopedii]] są nieczytelne.
 
Typowy użytkownik czytając dane hasło chciałby szybko dowiedzieć się '''co to jest?''', a wydłużając opis zmuszamy od razu go do przeczytania całego artykułu. Bardzo często nawet z całego, ''kilkuekranowego'' artykułu nie wynika czym jest tak naprawdę opisywana rzecz.
 
Przykład:
[http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Liczby_zespolone&oldid=2925541 Liczby zespolone] – kilka stron opisu liczb zespolonych, charakterystyka, wzory, interpretacja geometryczna... Jednak nawet czytając całe hasło nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie: '''co to są liczby zespolone?'''
 
== Definicja powinna wyjaśniać ==
Hasła w encyklopedii, a szczególnie ich wstępne definicje, powinny być pisane w taki sposób, by nie tylko specjalista, znający dobrze terminologię w danej dziedzinie, ale każdy czytelnik mógł je zrozumieć. W innym przypadku mamy do czynienia z sytuacją [[ignotum per ignotum]].
 
Definicja nie powinna się rozpoczynać od omawiania szczególnych warunków związanych z danym terminem, nie powinna być tworzona poprzez tylko odniesienie do innego pojęcia, np. "''Formacja przenikania – formacja hossy, będąca odwrotnością formacji zasłony ciemnej chmury''" Taka definicja nic nam nie mówi i możemy podejrzewać, że to jakiś wymyślony przez internautę termin. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy nie istnieją hasła, do których prowadzą linki w definiowanym pojęciu. Jeśli pojęcie użyte w definicji ma swoją stronę w Wikipedii, nie trzeba go wyjaśniać przy definiowanym terminie.
 
W niektórych przypadkach, gdy hasło jest definiowane za pomocą samych trudnych pojęć, nie używanych na co dzień terminów, podanie przykładów, nieco szersze omówienie problemu byłoby korzystne. Opis taki jednak nie powinien wypaczać sensu, a użyte słowa nie powinny być nieprecyzyjne. Takie dodatkowe opisy powinny być oddzielone od definicji.
 
== Jak powinna wyglądać definicja ==
Definicja powinna w krótki sposób mówić '''czym jest opisywany przedmiot/obiekt/zjawisko bądź kim jest opisywany człowiek/postać'''. Oczekujemy tutaj krótkiej leksykonowej definicji, tzn.
 
* twierdzenie matematyczne z teorii grup.
* cząstka elementarna.
* pisarz angielski
* postać literacka
* bohater angielski
* miasto w ...
* stolica Danii.
 
Taka definicja daje bezpośrednią informację o tym co/kto to jest. Najprościej jest tutaj z biogramami, bo wystarczy napisać:
 
: '''Jan Kowalski''' (1950-2000) – polski pisarz, poeta i muzyk.
 
Znacznie trudniej jest z obiektami abstrakcyjnymi, gdyż tutaj odpowiedź może być czasem trudna i wymagająca głębszej wiedzy. Przykładowo błędna definicja okręgu mogłaby brzmieć następująco:
 
: '''Okrąg''' powstaje poprzez wbicie główki cyrkla w kartkę oraz poprzez obrót wokół punktu wbicia. Odległość pomiędzy wbitym szpikulcem a ołówkiem nazywany jest promieniem, dwa promienie to średnica.....
 
Powyższy tekst wygląda dość śmiesznie, jednak w Wikipedii w hasłach z nauk ścisłych pojawiało się sporo podobnie formułowanych definicji.
 
Poprzednia definicja liczb zespolonych brzmiała następująco:
 
: '''Liczby zespolone''' można rozumieć jako pewne rozszerzenie zbioru liczb rzeczywistych. Podobnie jak one tworzą ciało. Ciało liczb zespolonych jest ciałem algebraicznie domkniętym, co oznacza, że każdy wielomian o współczynnikach z ciała liczb zespolonych ma w nim pierwiastki. Własności tej nie ma ciało liczb rzeczywistych, w którym np. równanie x<sup>2</sup> = − 1 nie ma rozwiązań (w ciele liczb zespolonych są nimi i oraz -i, o których niżej).
 
Pierwsze zdanie nic nie mówi o tym, co to są liczby zespolone. Drugie stwierdza, że są ciałem i jest to jedyne zdanie z odpowiedzią na pytanie "CZYM SĄ liczby zespolone". Kolejne zdanie to definicja ciała algebraicznie domkniętego...
 
== Definicja krótka ==
Podstawą dobrej definicji jest użycie jak najprostszej, zwięzłej formy. Dla większości artykułów definicja krótka będzie stanowiła całą definicję. Przykłady definicji krótkich
 
* Biogramy (pominięta część główki hasła z obocznościami, datami życia, etc.):
** '''Adam Bernard Mickiewicz''' – polski poeta, publicysta i działacz polityczny.
** '''Mikołaj Kopernik''' – polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, kanonik, strateg, lekarz i astrolog.
 
* Hasła rzeczowe:
** '''Twierdzenie Pitagorasa''' – twierdzenie matematyczne,
** '''Twierdzenie Noether''' – twierdzenie w mechanice teoretycznej,
** '''Twierdzenie Migdała''' – twierdzenie fizyki materii skondensowanej,
** '''Siła elektromotoryczna''' – napięcie na ogniwie, przez które nie płynie prąd,
** '''Akustyka''' – dział fizyki i techniki
** '''Zeus''' – najwyższy z bogów w mitologii greckiej.
 
* Hasła geograficzne:
** '''Pojezierze''' – obszar występowania młodoglacjalnej rzeźby terenu, związanej z plejstoceńskimi zlodowaceniami.
** '''Kraków''' – miasto w południowej Polsce, położone nad Wisłą.
** '''Kilimandżaro''' – góra w Tanzanii leżąca przy pograniczu z Kenią.
 
W przypadku biogramów definicja krótka jest całą definicją. W hasłach rzeczowych, zwłaszcza w naukach ścisłych definicja krótka byłaby zbyt ogólna. Jednak pierwszym elementem definicji długiej powinna być właśnie definicja krótka.
 
== Definicja długa ==
W niektórych sytuacjach krótka definicja jest zbyt lapidarna. Dlatego przy jej konstruowaniu należy stworzyć definicję długą
z wydzielonym krótkim fragmentem (definicją krótką).
 
* '''Akustyka''' – <definicja długa><definicja krótka>dział fizyki i techniki</definicja krótka> obejmujący zjawiska związane z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych.</definicja długa>
 
== Cechy dobrej definicji ==
Dobra definicja odpowiada na pytanie: ''czym to jest? kim on jest?'' Aby sprawdzić, czy początek hasła jest dobrze skonstruowany należy zadać pytanie, czy pierwsze zdanie (czyli definicja) odpowiada na pytanie: ''czym to jest? kim on jest?''. Jeżeli nie, to należy tak przeformułować początek hasła, by odpowiedź na te pytania była prosta. Czasem odpowiedź na to pytanie może być nietrywialna i wymagać głębszej wiedzy.
 
Lista kontrolna dobrej definicji (w nawiasach prawidłowe odpowiedzi):
* ''Czy definicja jest krótka?'' (TAK)
* ''Czy definicja odpowiada na pytanie czym to jest? kim on/ona jest?'' (TAK)
* ''Czy w definicji występują elementy charakteryzujące zamiast definiujących?'' (NIE)
* ''Czy w definicji występują przykłady?'' (NIE)
 
[[Kategoria:Pomoc - edytowanie stron]]