Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
+ kat., dr. styl.
Linia 17:
|commons =
}}
'''Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz świętych: Piotra, Pawła, Andrzeja i Katarzyny w Węgrowie''' - [[fara|kościół parafialny]] i [[kolegiata|kolegiacki]] w [[Węgrów|Węgrowie]]. Od [[1997]] roku [[bazylika mniejsza]]
 
==Historia==
Pierwszy kościół parafialny w Węgrowie został ufundowany w [[1414]] roku przez Piotra Pilika herbu Rogala. W [[1509]] roku została ufundowana kolejna fara pod wezwaniem św. Barbary.
 
Obecny kościół parafialny powstał zapewne w stylu gotyckim w pierwszej połowie XVI wieku z fundacji Kiszków. W [[1558]] roku [[Anna Radziwiłłówna Kiszczyna|Anna z Radziwiłłów Kiszczyna]], propagatorka i protektorka [[protestantyzm]]u w [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]] odebrała kościół katolikom, usunęła [[proboszcz]]a i przekazała nowo powstałą świątynię założonemu przez siebie [[zbór|zborowi]] kalwińskiemu. Za sprawą [[Jan Kiszka|Jana Kiszki]] i węgrowskiego [[pastor]]a [[Piotr z Goniądza|Piotra z Goniądza]] w [[1565]] roku kościół przeszedł pod władanie zboru [[bracia polscy|braci polskich]]. Powrócił jednak z powrotem w ręce [[kalwinizm|ewangelików- reformowanych]] w [[1592]] roku.
 
W [[1630]] roku kościół parafialny został zwrócony [[katolicyzm|katolikom]]. W [[1703]] roku podczas wojny północnej świątynia spłonęła. Została odbudowana w stylu barokowym według projektu [[Tylman z Gameren|Tylmana z Gameren]] przez architektów Carlo Ceroniego i Jana Reisnera. W [[1707]] roku opiekę nad parafią i kościołem przejęli [[bartolomici]]. Nowy kościół został konsekrowany w [[1711]] roku przez biskupa łuckiego [[Aleksander Wyhowski|Aleksandra Benedykta Wyhowskiego]].
 
W [[1839]] roku po kasacie kolegium bartolomitów w Węgrowie kościół opuścili księża bartoszkowie, a świątynia została przekazana w ręce duchowieństwa diecezjalnego.
 
[[9 września]] [[1939]] roku kościół został zbombardowany. Przez okres II wojny światowej był zamknięty. Po zakończeniu działań wojennych przywrócono mu funkcje parafialne.
 
[[24 grudnia]] [[1992]] roku biskup drohiczyński [[Władysław Jędruszuk]] ustanowił przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie kapitułę oraz wyznaczył świątynię kolegiatą diecezji drohiczyńskiej. [[28 lutego]] [[1996]] roku biskup drohiczyński [[Antoni Pacyfik Dydycz]] ogłosił kościół kolegiacki sanktuarium maryjnym na prawie diecezjalnym. [[4 kwietnia]] [[1997]] papież [[Jan Paweł II]] ustanowił kolegiatę węgrowską bazyliką mniejszą.
==Opis kościoła==
Kościół parafialny w Węgrowie zbudowany jest na planie prostokąta, trójnawowy, przykryty sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Nawy boczne są znacznie węższe od głównej. Fasada świątyni jest typowo barokowa, z trójkątnym szczytem zwieńczonym krzyżem łacińskim oraz figurami świętych apostołów Piotra i Pawła. Po bokach fasady znajdują się dwie charakterystyczne wieżyczki gotyckie pozostałe z dawnego kościoła obronnego.
Linia 38:
==Ciekawostki==
*W XVI wieku przy kościele znajdował się [[cmentarz]] braci polskich.
*W [[1969]] roku w kościele parafialnym w Węgrowie brał ślub [[Lech Wałęsa]] z pochodzącą z podwęgrowskiej wsi Krypy [[Danuta Wałęsa|Danutą]].
*W zakrystii kościoła znajduje się kolekcja interesujących portretów z [[XVIII]] wieku oraz [[Lustro Twardowskiego]].
 
Linia 50:
[[Kategoria:Architektura w Węgrowie]]
[[Kategoria:zabytkowe kościoły województwa mazowieckiego]]
{{Świątynia infobox
|nazwa = Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie
|zdjęcie = PL Węgrów Church.jpg
|zdjęcie podpis = Kościół Wniebowzięcia NMP w Węgrowie
|zbudowano = [[XVI]] wiek (w [[gotyk|stylu gotyckim]]), [[1703]]-[[1706]] (w [[barok|stylu barokowym]])
|poświęcono = [[1711]]
|erygowano =
|zlikwidowano =
|zniszczono = [[1703]], [[1939]]
|zburzono =
|wyznanie = [[Kościół rzymskokatolicki]]
|rodzaj = [[bazylika mniejsza]], [[kolegiata]], [[kościół parafialny]]
|wezwanie = Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, św. Piotra, św. Pawła, św. Andrzeja i św. Katarzyny
|architekt = [[Tylman z Gameren]]
|budulec = [[cegła]]
|obecnie = kościół parafialny, kolegiata, [[sanktuarium|sanktuarium maryjne]]
|commons =
}}
'''Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz świętych: Piotra, Pawła, Andrzeja i Katarzyny w Węgrowie''' - [[fara|kościół parafialny]] i [[kolegiata|kolegiacki]] w [[Węgrów|Węgrowie]]. Od [[1997]] [[bazylika mniejsza]]
 
==Historia==
Pierwszy kościół parafialny w Węgrowie został ufundowany w [[1414]] przez Piotra Pilika herbu Rogala. W [[1509]] została ufundowana kolejna fara pod wezwaniem św. Barbary.
 
Obecny kościół parafialny powstał zapewne w stylu gotyckim w pierwszej połowie XVI wieku z fundacji Kiszków. W [[1558]] [[Anna Radziwiłłówna Kiszczyna|Anna z Radziwiłłów Kiszczyna]], propagatorka i protektorka [[protestantyzm]]u w [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]] odebrała kościół katolikom, usunęła [[proboszcz]]a i przekazała nowo powstałą świątynię założonemu przez siebie [[zbór|zborowi]] kalwińskiemu. Za sprawą [[Jan Kiszka|Jana Kiszki]] i węgrowskiego [[pastor]]a [[Piotr z Goniądza|Piotra z Goniądza]] w [[1565]] kościół przeszedł pod władanie zboru [[bracia polscy|braci polskich]]. Powrócił jednak z powrotem w ręce [[kalwinizm|ewangelików reformowanych]] w [[1592]] .
 
W [[1630]] kościół parafialny został zwrócony [[katolicyzm|katolikom]]. W [[1703]] podczas wojny północnej świątynia spłonęła. Została odbudowana w stylu barokowym według projektu [[Tylman z Gameren|Tylmana z Gameren]] przez architektów Carlo Ceroniego i Jana Reisnera. W [[1707]] opiekę nad parafią i kościołem przejęli [[bartolomici]]. Nowy kościół został konsekrowany w [[1711]] przez biskupa łuckiego [[Aleksander Wyhowski|Aleksandra Benedykta Wyhowskiego]].
 
W [[1839]] po kasacie kolegium bartolomitów w Węgrowie kościół opuścili księża bartoszkowie, a świątynia została przekazana w ręce duchowieństwa diecezjalnego.
 
[[9 września]] [[1939]] kościół został zbombardowany. Przez okres II wojny światowej był zamknięty. Po zakończeniu działań wojennych przywrócono mu funkcje parafialne.
 
[[24 grudnia]] [[1992]] biskup drohiczyński [[Władysław Jędruszuk]] ustanowił przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie kapitułę oraz wyznaczył świątynię kolegiatą diecezji drohiczyńskiej. [[28 lutego]] [[1996]] biskup drohiczyński [[Antoni Pacyfik Dydycz]] ogłosił kościół kolegiacki sanktuarium maryjnym na prawie diecezjalnym. [[4 kwietnia]] [[1997]] papież [[Jan Paweł II]] ustanowił kolegiatę węgrowską bazyliką mniejszą.
==Opis kościoła==
Kościół parafialny w Węgrowie zbudowany jest na planie prostokąta, trójnawowy, przykryty sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Nawy boczne są znacznie węższe od głównej. Fasada świątyni jest typowo barokowa, z trójkątnym szczytem zwieńczonym krzyżem łacińskim oraz figurami świętych apostołów Piotra i Pawła. Po bokach fasady znajdują się dwie charakterystyczne wieżyczki gotyckie pozostałe z dawnego kościoła obronnego.
 
==Wnętrze kościoła==
We wnętrzu kościoła znajduje się zespół barokowych fresków wykonanych w duchu kontrreformacji autorstwa florenckiego malarza [[Michelangelo Palloni|Michała Anioła Palloniego]] z lat 1707-1708. W prezbiterium uwagę zwraca wspaniała scena Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
==Ciekawostki==
*W XVI wieku przy kościele znajdował się [[cmentarz]] braci polskich.
*W [[1969]] w kościele parafialnym w Węgrowie brał ślub [[Lech Wałęsa]] z pochodzącą z podwęgrowskiej wsi Krypy [[Danuta Wałęsa|Danutą]].
*W zakrystii kościoła znajduje się kolekcja interesujących portretów z [[XVIII]] wieku oraz [[Lustro Twardowskiego]].
 
==Linki zewnętrzne==
*[http://www.bazylika.wegrow.pl/ Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie]
 
[[Kategoria:Bazyliki|Węgrów]]
[[Kategoria:Świątynie pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny|Węgrów]]
[[Kategoria:kościoły w diecezji drohiczyńskiej]]
[[Kategoria:kolegiaty w Polsce|Węgrów]]
[[Kategoria:Architektura w Węgrowie]]
[[Kategoria:zabytkowe kościoły województwa mazowieckiego]]
[[Kategoria:Architektura barokowa w Polsce|Węgrów]]