Common law: Różnice pomiędzy wersjami

''Ratio decidendi'' stanowi z zasady [[reguła precedensu]], która następnie służy za podstawę prawną przy rozstrzyganiu podobnych przypadków w przyszłości. Jest ona wiążąca dla sądów niższej oraz dla sądów apelacyjnych, które ją ustanowiły tak długo, dopóki nie zostanie unieważniona. Nie jest natomiast z zasady wiążąca dla Sądów Najwyższych. Szczegółowo zasady związania określa zasada ''[[stare decisis]]'' i różni się ona w szczegółach w zależności od poszczególnych stanów jak i części Zjednoczonego Królestwa. Z kolei ''[[Obiter dicta]]'' mimo iż nie posiadają mocy wiążącej stanowią cenną pomoc dla późniejszych sędziów, a w przypadku gdy pochodzą od sądów najwyższej instancji wpływają faktycznie na kształt przyszłego prawa.<ref>Maciej Koszowski, Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z polską praktyką orzeczniczą, Warszawa 2009, s. 29-61.</ref>

Precedens nie jest jednak niewzruszalny. Po pierwsze reguła precedensu może ulec zestarzeniu w związku ze zmianami zachodzącymi w życiu i moralności społeczeństwa. Po drugie w przypadku [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] istnieje zawsze ryzyko powstania sprzeczności precedensu z prawem [[Unia Europejska|Wspólnoty Europejskiej]]. Ponadto istnieją również instytucje takie jak ''[[distinguishing]]'' oraz ''[[overruling]]''. ''[[Overrulling]]'' oznacza unieważnienie precedensu i może być dokonane tyko przez sąd niezwiązany unieważnianym precedensem. Natomiast ''[[distinguishing]]'' jest możliwe, wtedy gdy sąd orzekający stwierdzi istnienie rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym bieżącej sprawy a okolicznościami faktycznymi jakie miały miejsce w sprawie precedensowej. Co więcej, z ''distinguishing'' może skorzystać każdy sąd nawet taki, który jest związany precedensem. Z kolei w sytuacji gdy dla aktualnie rozstrzyganej sprawy brak jest wiążącego precedensu mówi się, że mamy do czynienia z tzw. ''[[case of first impression]]'' (sprawą jeszcze nierozpoznaną), co uprawnia orzekającego w niej sędziego do rozstrzygnięcia jej bądź w oparciu o własne poczucie sprawiedliwości (''[[common sense]]''), bądź poprzez analogię do innych spraw precedensowych.<ref>Maciej Koszowski, Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z polską praktyką orzeczniczą, Warszawa 2009, s. 73-106.</ref>

Jeśli chodzi o wpływ prawa stanowionego na kształtowanie ''common law'', to akty prawa stanowionego, które stanowią odbicie angielskiego ''[[common law]]'', są z reguły interpretowane w świetle jego tradycji, co sprawia, iż szereg kwestii pozostaje nierozstrzygniętych, gdyż zawsze pojmuje się je tak, jak tego wymaga wcześniejsze prawo precedensowe i zwyczaj. Łatwo zaobserwować to na przykładzie [[prawo karne|prawa karnego]], które w Anglii wciąż pozostaje domeną ''common law'', podczas gdy w wielu stanach USA zostało całkowicie skodyfikowane. [[Kodyfikacja]] ''common law'' nie reguluje na ogół nowych przypadków, a tylko porządkuje istniejący materiał normatywny, pochodzący z prawa precedensowego i dlatego to ostatnie pozostaje środkiem do jego [[wykładnia prawa|wykładni]]. Z tego powodu także współcześnie w amerykańskich szkołach prawniczych uczy się, jak rozstrzygano sprawy karne w sądach angielskich w [[1750]].